Yangın ve Güvenlik Dergisi 202. Sayı (Ekim 2018)

18 Yangın ve Güvenlik / Ekim 2018 yanginguvenlik.com.tr AYIN KONUSU / MAKALE YANGIN DURUMUNDA YAYALARIN TAHLIYELERININ SIMÜLASYONU SHU-CHAO CAO, WEI-GUO SONG, XIAO-DONG LIU, NAN MU State Key Yangın Bilimi Laboratuvarı, Çin Bilim ve Teknoloji Üniversitesi, Hefei 230027, Çin ÖZET Y angın halindeki bir odada duman ve alevin etkisini dikkate alarak yayaların tahliyesini simüle etmek için genişletilmiş bir zemin alanı modeli önerilmiş- tir. Bu yeni modelde, zemin alanı görünürlüğü ve zemin alanı sıcaklığı ilave edilmiştir, bu genişletmeler yangın koşullarında tahliye simülasyonları için önemlidir. Nümerik simülasyonlar vasıtasıyla, yangının yerinin, yanan malze- menin cinsleri, ısı çıkış oranları ve çıkış genişliğinin tahliye üzerine etkileri analiz edilmiştir. Sonuçlar bu etmenlerin tahliye üzerin büyük etkileri olduğunu göstermiştir ve bu yangın krizi altında yayaların tahliye edilmesini anlamak için faydalı olabilir. 1. GIRIŞ Ekonomi ve kentteki inşaatların son yıllardaki hızla gelişi- miyle birlikte insanların can güvenliğine daha fazla önem ve- rilmektedir. Kalabalık bir binada yangının meydana gelmesi ağır zayiata neden olabilir. Örneğin; 2000 yılında Luoyang, Çin’de bir ticari binada meydana gelen yangın 309 kişinin ölümüne neden olmuştur. 2003 yılında Rhode Island’da bir gece kulübünde çıkan yangın 100 kişinin, Buenos Aires, Ar- jantin’de aşırı kalabalığın rağbet ettiği bir gece kulübü yangı- nında ise 194’den fazla kişi hayatını kaybetmiştir. 2013 yılın- da Brazil gece kulübü yangını 200’den fazla insanın ölümüne neden olmuştur. Yangından meydana gelen can kayıpları nedeniyle yangın koşulları altında mahallin tahliyesinin ince- lenmesi, oluşabilecek hasarları ve kayıpları azaltmak için çok gerekli ve önemlidir. Yangın koşullarının tehlikesini dikkate alarak, yangın altında tahliye deneylerini gerçek ortamda yapmak imkân- sızdır, bu nedenle bilgisayar simülasyonu çok önemli ve uygulanabilir bir araç olmuştur. Şimdiye kadar, farklı araştır- macılar tarafından birçok tahliye modelleri geliştirilmiştir. Bu modeller iki kategoriye ayrılabilir: akışkan dinamiği modeli [1-3] veya kuyruk modeli [4-5] gibi makroskobik modeller ve sosyal güç modeli [6-7], hücresel otomat [8-11] modeli, lattice gas (gaz kapısı geçidi) modeli [12-16] gibi mikrosko- bik modeller. Birçok bilim insanı duman veya yangın koşulları altındaki bir mahalden tahliyeyi araştırdı. Zheng ve arkadaş- ları [17] yaya tahliyesinin dinamiklerini yayılan yangının etki- si altında araştırdı, zemin alanı modeli esas alınarak yangın katı alanı kavramı ortaya koyuldu [18-22]. Yuan ve arkadaş- ları [23] duman doluş büyük bir bölmeden acil bir tahliye durumunda insan davranışlarını simüle etmek için hücresel otomasyona dayalı nümerik bir model önerdiler, önerilen model dumanın etkisini görüş netliği kavramı içinde ele alı- yordu. Yang ve arkadaşları [24] bir etken madde esaslı yan- gın ve insanın karşı etkileşim yapığı bir modeli bir metro yer