Yangın ve Güvenlik Dergisi 210. Sayı (Ekim 2019)

yanginguvenlik.com.tr 22 Yangın ve Güvenlik / Ekim 2019 FR UYUMLULUĞU VE KORUMA: ÖNEMLİ BİR AYRIM JOEL DENARDIS Teknik Satış Müdürü / DuPont MAKALE B ilinenin aksine, “tipik” endüst- riyel yangın diye bir şey yoktur. Endüstriyel yangınların birçok çeşidi ve kaynağı vardır ve bunların süresi ve şiddeti tehlikenin kendisine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Yan- gınların tümünün ya da çoğunluğunun 3 saniye ya da daha az sürdüğü ve aynı şiddette (2 cal/cm 2 s) oldukları düşün- cesi sıkça düşülen bir yanılgıdır. “Aleve dayanıklı (FR-flame resis- tant) tulum programının uygulamasını kolaylaştırmak için tek ihtiyaç olan Ulu- sal Yangın Koruma Birliği (NFPA) 2112 1 uyumlu/sertifikalı tulumların ya da kumaşların kullanım şartını koşmak- tır” inancı da diğer yanlış düşünceler arasındadır. “Tulumlar FR uyumluluk seviyesine göre mi, yoksa koruma seviyesine göre mi seçiliyor?” Bu yanılgılar ve yanlış kanılar, çalışanları tehlikeye atacak şekilde FR tulum seçimini etkileyebilir. Bu yüzden, kolaylık olsun diye gerçek gibi farz edilen bilgiler ile asıl gerçek- lerin ayrımını yapmak ve FR tulumları kullanıcıların kendi riskleri bazında seç- mesi önemlidir. “TİPİK” ENDÜSTRİYEL YANGIN DİYE BİR ŞEY YOKTUR Endüstri, ani yangınlara (flash fire) odaklanma eğilimi gösterse de, 4 temel endüstriyel yangın tipi vardır: • Ani-buhar bulutunun hızla/birden yanması, • Jet-basınçlı yakıt beslemesinin yanması, • Havuz-alev alabilir/tutuşabilir sıvı döküntüsünün yanması, • BLEVE (Boiling Liquid Expanding Vapor Explosion- Kaynayan sıvıların genleşen buharlarının patlaması) kapalı sıvıların katostrofik arızasından kaynaklanan patlama ve ateş topu. Yakıt kaynakları alev alabilen sıvılar, alev alabilen gazlar ve yanıcı tozlardan oluşur. Her yangının büyüklüğünün, yangının süresi ile şiddetinin çarpımına eşit olduğu unutulmamalıdır. Süre ve şiddet her yangında her zaman aynı değildir ve tehlikenin kendisine bağlı