C. EĞRJKA VUK su KÖPÜK KONSANTRESİ UYGALAYICI ALGILAMA Şekil 2. Köpükli.i Söndürme Sistemi oranlayıcı ve aradaki tüm tesisat ekipmanı kullanılan köpükle uyumlu olmalıdır. Konsantrenin doğrudan su deposuna karıştırıldığı istisnai durumlar dışında konsantre ve su karışımı hat üzerine yerleştirilen oranlayıcılar sayesinde elde edilir. Uygulama debisine, köpük tipine, uygulama sistemine vs. göre değişik tipleri bulunan oranlayıcıların hepsi venturi prensibiyle çalışır. Köpük yanmakta olan yakıta sabit bir boru veya portatif cihazlar ile ulaştırılabilir. Sabit köpük uygulayıcıları, ateş yüzeyine yumuşak bir şekilde boşaltılabileceği gibi, yangın hortumları, nozullar aracılığı ile püskürtülerek de kullanılabilir. Geniş alanların korunacağı durumlarda tavana yerleştirilen sprinkler sistemi etkin uygulama sağlanabilir. Belirli bir bölgeyi içermeyen tehlikelere ise motorize araçlar ile köpük ulaştırılır. Bu araçlar olabilecek her durum göz önüne alınarak çeşitli köpük tipi ve uygulama yöntemlerini kullanabilecek şekilde tasarımlanmalıdır. 3. KÖPÜK TİPLERİ Araştırmalar sonucu değişik uygulamalar ıçın değişik köpükler geliştirilmiştir. Köpükleri gruplamanın bir yolu genişleme oranlarıdır. Genişleme oranı, bir köpüğün hacminin sıvı haldeki ( hava ile karıştırılmadan önceki) hacmine oranıdır. Hava ile birleşme sonucu hacmi yirmi katına kadar artan köpükler düşük genişleme oranlı olarak anılır. 20-200 genişleme oranına sahip köpükler orta, ikiyüzün üzerinde genişleyen köpükler ise yüksek genişleme oranma sahiptir. 3. 1 Kimyasal Köpükler İlk köpükler alkali bir tuz eriyiki (genelde sodyum bikarbonat)ile asidikbirtuzeriyiği (genelde aliminyum sülfat) arasmdaki reaksiyon sonucu çıkan gazın (karbon dioksit) baloncuklar içinde yakalanması ile elde ediliyordu. Bu tür köpükler artık kullanılmamaktadır. 3.2Mekanik Köpükler Yoğun bir köpük konsantresi su ile karıştırılarak köpük solüsyonu elde edilir. Bu solüsyon hava ile çalkalandığı zaman baloncuklar oluşur. Kimyasal köpüklerin tersine, baloncukları oluşturmak için gerekli enerji dışardan verilmektedir. Değişik çeşitlerde mekanik köpükler bulunur. Protein Köpükler Doğal protein karışımlarının kireç ile hidrolizasyonu sonucu elde edilirler. Biyolojik çürümeye, donmaya, ekipmanın paslanmasına karşı çeşitli katkı maddeleri ile desteklenir. Protein köpükler· sıcağa karşı dayanıklı ve tekrar parlamaya karşı etkindirler. Ancak oldukça yüksek viskoziteye sahip olduklarından yakıtı kaplama hızlan çok düşüktür. Protein köpük konsantreleri uygulama öncesinde sulandınlırken %3-%6 arasmdakullanılır. En önemli kullanım alanı hidrokarbon kökenli yakıtların bol miktarda depolanıp kullanıldığı rafineri ve petro kimya tesisleridir. Yakıt emebilen bu köpüklerin mümkün olduğu kadar yakıta batırmadan uygulanması gerekir. Püskürtme sırasında köpük üzerine bulaşabilecek yakıt molekülleri söndürmeyi zorlaştırabilir. Floroprotein Köpükler Protein köpüklere az oranda katılan flor tabanlı kimyasallar, köpüğün yüzey gerilimini azaltarak daha rahat bir akış sağlamaktadır. Protein köpükler gibi %3-%6 oranlarında kullanılırlar. Bu köpükler yağ itici bir kimyasal yapıya sahiptir. Dolayısıyla yüzeyaltı uygulamalarda kullanılabilirler. YANGIN VE GÜVENLİK DERGİSİ SAYI I m
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=