KİMYA SANAYİİNDE YANGIN RİSK ANALİZİ 1949 Yılında doğdu. 1974 yılında O.D.T.Ü. Kimya Bölüm'ünden mezun oldu. Teknik emniyet mühendisliği konusunda İngiltere ve Almanya'da kurslara katılmış ve bu alanda danışmanlık ve malzeme satış hizmetleri veren bir şirket kurarak yönetiminde bulunmuştur. 1989-1991 yılları arasında İGDAŞ Genel Müdür Yardımcısı olarak çalışmıştır. Halen yangın güvenliği konularında danışmanlık yapmaktadır. Cemal KOZACI ÖZET Sanayi tesislerinde yangın güvenliğinin sağlanması amacıyla yapılacak işlerin planlama ve organizasyonu öncesinde, mevcutyangın riskinin doğru belirlenmesi ve analizigerekir. Bu makalede bir kimya tesisi örnek alındığında, takip edilecek yöntem ve dikkate alınacak değişkenler sistematik şekilde incelenmektedir. EVALUATION OF OCCUPATIONALFIRE RiSKiN CHEMICALINDUSTRIES Occupational fire hazardsholud be evaluatedin an industrialplant, beforeplanning fireprotective andfıi-e iighting measures. Taking into consideration a chemical plant,· the method should be applied and the questions should be answered are the subjests ofthe following article. 1 . TEHLİKE SINIFLANDIRMASI Öncelikle kimya sanayinde mevcut yangın tehlikesinin sınıflandırılması amacıyla incelenecek başlıca hususlar şunlardır: ]-Kullanılan hammadde ve ara maddelerin özellikleri (yanmaz, parlayıcı veya çok parlayıcı olması gibi) 2-Üretilen malın özellikleri 3- Üretim prosesi (normal şartlarda veya yüksek basınç ve ısı gerektiren prosesler) 4-lsı içeriği (heat of combustion):Kullanılan maddelerin yanma ısıları gerek prosesde, gerekse depolamada bulunan miktarları dikkate alınmalıdır. 5-Reaksiyon ısısı: Proses ısısının normalde (oda sıcaklığı) veya normalin ne kadar altında veya üstünde olduğunun bilinmesi önemlidir. Sıcaklık yükselmesi, tehlikeyi de arttırır. 6-Reaksiyon basıncı: Yüksek basınç, çalışmalarda tehlikeyi artırır. 7- Çürüme ve aşınma tehlikeleri (corrosion and erosion):Birçok kimyasal madde çurume ve aşınmaya neden olur. Böyle durumlarda tesisin tasarımı ve inşası döneminde karşı tedbirler düşünülmelidir. 8-Yangının yayılma özelliği (domino tesiri) : Burada düşünülmesi gereken husus tesisteki ufak bir yangın başlangıcının kolayca genişleme eğilimi gösterip, gösteremeyeceğidir. Örneğin bir boru, valf veya pompadaki küçük bir kaçak neticesinde oluşan alevkolaycatümboruya,giderekbulunduğubölüme yayılabilmekte midir? Bu durum muhtemelen yanlış veya kötü tesis tasarımının sonucudur. Yukarıdaki her faktör için 1-3 arasında değerlendirme yapılır ve elde edilen rakama göre; 1-2-3 : Az riskli tesisler 4-5-6 : Orta riskli tesisler 7-8-9 : Riskli tesisler 1O-1 1-12: Yüksek riskli tesisler olarak değerlendirilir. YANGIN VE GÜVENLİK DERGİSİ SAYI 1
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=