Hızla gelişmekte olan yangın konusundaki bilimsel araştırmalar içinde en faydalı ve ilgi çekici konulardan birisi yangın riski analizidir. Yangın güvenlik sistemlerinin seçiminde yangınlarda olabilecek ölüm, yaralanma ve mal kayıplarının azaltılmasında esnekbirzemin sağlanması açısından yangın riski analizi ve tehlike noktalarını ile boyutlarını belirleme bakımında tehlike analizi gereklidir. Tehlike analizi olayın meydana geleceği sebepleri ve etkilerini, risk analizi ise olaydan sonraki meydana gelecek hasar miktarı konusunu daha geniş olarak inceler. Yangın riski analizleri, mülkleri ve kullanıcıları etkileyen stratejik konuların analizinde en uygun yöntemidir.Mali açıdan açıdan bakıldığında, yangın güvenliği yönetim ve gözetme programları kadar, mamul geliştirme, ilgili araştırma ve pazarlama kararlarında da yangın riski analizlerinden yararlanabilinriıektedir. Kuşkusuz, sigortacılıkta yangın riski analizinin ayrı bir yeri ve önemi vardır. Yangın riski analizi; yangın güvenliği araştırmasının diğer bölümlerine temel teşkil eden fizik, kimya, biyokimya ve mühendislik bilimlerinden değil, daha çok iktisat ve yöneylem araştırmasına dayanan istatistik karar teorisinden kaynaklanır. Yangın riskinin iki boyutu vardır. Birincisi; yangında tahmini zarar miktarı yani yangının büyüklüğü, ikincisi ise yangınların meydana gelme ihtimalidir. Genel olarak, bir yangın riskinin boyutu, tahmin edilen büyüklük terimi ile bir ihtimal teriminin çarpımıveya bellikatsayılarlaçarpımlarının toplamı şeklindedir. İkinci halde, her bir çarpan, tipik bir özel yangın riskini ve çarpımların toplamı da tüm tipik yangınlarla ilgili toplam yangın riskini temsil eder ve belirli kabullerin ışığında muhtemel kayıpları verir. Risk analizi ile, kabuller değiştikçe risk boyutlarının nasıl değiştiğinin ve buna paralel olarak maliyetteki değişikliklerin sistematik olarak araştırılması kasdedilir. Örneğin, bir binada yangın algılayıcısı olmaması halinde; burada meydana gelecek bir yangının ölüm, yaralanma ve maddi zarar cinsinden muhtemel bir büyüklüğü zarar miktarı vardır. Eğer yangın algılayıcısı mevcut ise kullanıcı; algılayıcı olmayan bina sahibi tarafından ödenmeyen alım ve bakım masraflarını ilave olarak ödeyecek, buna karşı binadaki yangınlar daha küçük boyutta -daha az ölümlü ve daha az maddi hasar kalacaktır. Risk analizi, ölümler, yaralanmalar ve maddi zarardaki azalmanın maliyete deyip deymediğini araştırması bakımından önemlidir. Yangın riski analizinin üç temel özelliği olmalıdır: Yangın çıkma ihtimalinin tahmini, yangının büyüklüğü için bir tek ölçüt kullanılması (genellikle para ile) ve böylece riskteki azalmanın, bu azalmayı s ağlamak ıçın yapılan harcama ile karşılaştırılabilmesi ve analizde yapılan tahminlerdeki tüm şüphelerin tam olarak belirlenmesidir.Tehlike analizi terimi çoğu zaman yangın güvenliği mühendislerince geliştirilen modeller ve diğer sistem kavramları yaklaşımlarını kullanan analizler için kullanılır. Risk analizi, tehlike analizlerden birçok yönüyle farklıdır. Örneğin, risk analizi yalnızca çok büyük yangınları değil, istenmeyen tüm yangınları göz önüne alır ve hasarın her türünü ve her derecesini boyutlandırır; tehlike analizi ise genellikle büyük yangınlarla ilgilenir fakat yangını önleme stratejilerini nadiren göz önüne alır. Risk analizi kaç odanın veya kaç metrekarenin belirli bir sıcaklığa eriştiğini veya belirli bir miktar duman ve gaz içerdiğini belirlemekle kalmaz, muhtemel ölümler, yaralanmalar ve maddi zararı da belirler. Yangın riski analizi; insanlarınve mülkten gerçekten zarar görüp görmediğini mutlaka belirtir, yani bina sakinlerinin yerleri, hareketleri ve mülkün hasara uğrayabilirliğini göz önüne alır ve aynı zamanda sistemlerin güvenirliğini artıran etkenlerin tahminini belirler (sistemlerin insan hatası veya ihmal nedeniyle kullanılmaz hale gelmesi gibi). Tehlike analizi ise bölge güvenirliğini tüm boyutlarıyla göz önüne almaz. Tehlike analizi, yangın gelişmesinde çekirdekle ilgili konulara, duman yayılmasına ve bazen de zehirliliğe değinir. Risk analizi, yangından etkilenecek olanların fikirleri, yerleri ve hususiyetlerini, parlama etkenlerini, sistemlerin ve bina hatlarının güvenilirliklerini ve maliyetleri göz önüne alır. Bunu sağlayabilmek için, yangın riski analizi tehlike analizinin bilimsel modellerinin sahip olduğu güç ve hassasiyeti kullanamaz. Bu nedenle tehlike analizleri, risk analizlerince ele alınamayan detayların incelenebilmesi üstünlüğüne sahiptir. Fakat, işlerin daha iyi yürütülmesi için yangın riski analizinin genişliği ve tehlike analizinin derinliğini birleştiren modeller gözönüne alınmalıdır. Risk analizindeki tahminler iki kısma ayrılabilir: Birinci risk tahmini; ihtimallerin, büyüklüklerin ve çeşitli seçeneklerin sonuçlarındaki belirsizliklerin tahmini, ikinci risk tahmini ise; kıyaslama yapabilmek için bu tahminlerin ve büyüklüklerin seçeneklere ait maliyetlerle aynı birimlere getirilmesidir. İkinci risk tahmini tehlike analizine benzer fakat tehlike analizinde çoğunlukla kullanılan bilgi kaynaklarından başka kaynaklara da
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=