1 KAPAK KONUSU • RÖPORTAJ bilir. Köpükl ü toplar ve monitörlerde atı ş mesafeleri yüzde 1 O düşse de s larla aynı potansiyeli sağlarlar. Uulnuuotmlaan mak gerekir ki her yangın suyla sönmez, köpükle de sönen yangınlar vardır. Suyla müdahale edilen monitörlerde, 'fog' d diğimiz yangın soğutmasında kullanıla e n sis ya da jet atabilme kabiliyeti de vardır. Köpüklü monitörlerde bu imkan yoktur. Yalnız jet atı şı yapabilmekted törlerinde jet atmada açıları Oikr.aSbuulmedo e n r i sek fog (pulvarize) su atma durumunda 140 derece ile soğutma veya söndürme yapmak için yangına müdahale ed nı zamanda stoklarda bulunan se u rsizt.oAkuynun yeterli olup olmadığı kontrol ed li ve yangın söndürme tüplerinde oldilm uğ e u gibi pompalama sisteminin de dü rak bakımının yapılması gerekir.zTeün m li o b la akımlar birbirine bağlıdır ve söndü formansını belirler. Tüm sistem r le m r e in p h e e rmen d ye girdei kvtreenyes og ni rreab dilm a e b l u e r r a i dg ae ryeakpi r ı. l aDne vmr eü hendislik hesabı, hid saplamaların çok sı h hraotlliikovl me amse ı ök n a e n m ik h k e azanır. Çünkü çok iyi bir pompadan mü di slik hataları nedeniyle çok az bir ra h n edn ıman da alabilirsiniz. Mühendislik hes larının yanı sıra 'fittings' dediğimiz bo a r p u lama sisteminin de uygun şartları taş sı, ülkemiz gibi bir deprem ülkesind lamanın depreme dayanıklı olma e b ım or a usı gerekir. LPG ve benzeri doğalgaz tankları, petrol dle e rdpo e la k möp aü tka nvkel yaar ı gsu ib lu i b suptri pi n kalrearç sv i es leri ile yangının çeşidine göre soğu t t y e m e m r a ya da söndü ratör dediğimirzmaekayapaıklaıtbilir. 'Foam' jene ry dinlend larındaki yangınlara d deyse 'over the top foaa, yma'njegnınertaa ir t mn keı nt ai çni kn ör ded ğimiz sistemlerle müdahale edilebilir.i i d�ç e e r b i Si s r i u n il l d u k e m s y ö ü e n d r d a a ü h l r a a m l n e e s a p e r k a ri i c n p ı k m m le a ı r d n l s ı a r i ? r s ı t emi İlk müdahaleyi şu örnekle açıklayabiliriz: Kimsenin olmadığı bir zamandaoluşan bir yangını düşünü da kimse olmadığı iç n in . Y saön n gdınüırnmçeı kttüı ğp lı ear li avne yangın dolapları kullanılamıyor. Böylesi bir durumda ısıya duyarlı veya algılama sis teminden ikaz aldığında devreye giren bir sprinkler sistemi varsa, bu sprinkler sisteminin suyla soğutma yaparak yangını söndürmesi söz konusudur. Bu şekilde I YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 101 52 yangına ilk müdahale aracı konumund gının erken safhalarında sönmesini saayğal anr. Kimsenin bulunmadığı ortamlar için tercih edilen bu sistem, yerine göre 57, 72, 93 santigrat gibi derecelerde patlayabilme özelliğini taşır ve otomatik olarak d ye girer veya yangının görülmesi ile u e z v a re k tan bir butona basılarak sprinkler sis mi manüel yöntemlerle devreye s bilir. Özellikle birçok kapalı, patlay o ıc k ı u t l v a e e yanıcı gaz depoları, ambar ve hangarlar gibi yerlerde yangın riskine göre s ya köpüklü sprinkler sistemleri ilk umluü dve ahale araçları olarak kullanılır. Avrupa'da, evler hariç neredeyse bütün kamusal alanYeni Teknoloji: Seyyar Monitörler Çok riskli bölgelerde uzaktan kumandaI ı sabit monitörler kullanılabilir. Uzaktan kumandalı bir oyuncak gibi, bir joistik yardımıyla her türl ü hareket verilerek yangına müdahalede kontrol imkanı s lar. Monitörlerle ilgili olarak geliştirialeğn bir başka yeni teknoloji de, monitörün konumlandırıldığı riskli bölgede değil de, farklı bir alanda yangın çıktığında veya riskli bölgedeki monitörün rü da kalması sebebiyle istenilezngamr eanltzınili sağlayamaması durumunda s nitör denilen monitörler kullaneılyaybailrir.mBou tip monitörler, maksimum olarak d kada 3 bin litre ve 70 metre menzil sa a k ğ i layabilir. Köpük, sis vejetatma özellikleri ile bu monitörler, 1 O -12 bar basınçta çok rahat çalışılabilir. Ağırlığı da 13-14 kilo civarındadır. Çok rahat bir şekild den bir yere taşınarak kurulabeilirb. irByuenr lara suyu nasıl temin ediyorsunuz? Aynı itfaiyenin hortum döşemesi gibi, su temin edeceğiniz yerden ya da hidranttan hortum döşeyerek monitörü istediğiniz yerde is tediğiniz gibi kullanabiliyorsunuz. Modüler söndürme sistemleri Modüler tüp, yangın söndürme tüpünün tavana asılmış olanıdır. Belli bir metrekü pü söndüren bu tüp.ün ucunda bir s kler vardır -borulama hattı yoktur. Ya p n r g in ın çıktığınd nı söndüa rü br.e' lFl i iar er atlrı kalcayr'l ad e pdatiğlaimyaizrabkiyr da i n ğ g e ı r sistemde ise (tüpün içinde söndürme maddesi olarak gaz, tozveya köpü lunabilir) 20 metreye kadar uzunklubğuu olabilen 6 mm kalınlığınd gın riski taşıyan bölgeye yaebrlier şktai rbi l li oy oyravne yangın esnasında kablonun yırtılma- !arda mevcut olan bu sistem ülkemizde bu kadar yaygın olmasa da, yeni yö melikle birlikte bu konuda bazı değişik n l e ik t ler olacağını ve biraz d dartlarına uyacağımız a ı h saö Ayvl er uypeab iSl i rt ai mn . Sprinkler sistemleri gibi, buna ek olarak kimsenin bulunmadığı bir alanda çıkan yangını haber veren yangın algılama sis temleri ve başlangıç aşamasında müd haleyi sağlayan otomatik gazlı söndürm a e sistemleri de yangına ilk müd ları kapsamında değerlendi rai lheabl ei l i ra. r A aç ncak gazlı söndürme sistemleri manuel ve o ri tomatik olarak yer ve ortama, yangın skine göre tercih edilir. pahalı ve kıymetli sıyla tüpün içindeki söndürme madd si yangının üzerine boşaltılarak yangı e nı söndürebiliyor. Bunların direkt ve endirekt söndürme yapan sistemleri mevcuttur. Alevi Kendine Çekerek Yok Eden Mabo MABO adı verilen bir diğer teknoloji de, 20 metreküplü da etkili olarakk8k4a spaanl ıt ivger ayt taar ı kaeçnıdkiaklaenndine patlayarak yangına müdahale ed yor. Raf ömrü 15 yıl ve kontrol is yor. -40 ile +70 derecede çalışan bu t emi iürü nün kabı şeffaf olduğu için içini gö niz de mümkün. Diğer bir özelliği der;mkeor bmı erat ak lal enr k( ma taı lganr ,eazkyau mr y)avkeı t , egl eakztlrai kr , h a f i f s larındaki söndürme beceri si dir. ınıfTemiz Gazlı Söndürme Alternatifi Green Ex Sistemi Yeni bir sistem olan Green ex airesol esasl ı sistemde gaz miktarının tespiti için mühendislik bilgisi 9erekmiyor ve hesaplama şu yöntemle yapılıyor: hacim /1 O = gaz miktarı, kapalı alanlarda ise gaz bir yerde depolanıyor ve basınç gerektirmeden 1,5 voltluk bir tahrikle otomatik olarak devreye giriyor. En bü yüğü 5 kg, en küçüğü 20 gr olan bu sis tem basınç taşımaması ve dolayısıyla tehlikesiz olması sebebiyle birçok kurum tarafından tercih ediliyor. Bu sistemin FM 200 gibi bakım maliyeti olmaması son dönemde daha avantajlı bir d ma gelmesini sağladı. FM 200 silin udru irleri Türkiye'de 3 noktada dolduruluyor bu sitemde gaz dolumu yapılmıyor s dece aktif halen gelip yangını sönda ü ren green ex kapsülleri değiştiriliyor.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=