l�LAY iNCELEMESi Ana kat Şekil 3. Test odasının izometrik görünüşü. performansının değerlendirilebilmesini sağladı. Bu, gerçek ölçekli maket için yangın büyümesini yaratabilen bilgisayarlı yangın modeli gece kulübündeki yangının simülasyonunu kesin ölçülerde tanımlayamasa da yine de iyi bir sonuç verdi. İki adetgerçekölçekli deneyyapıldı: Birincisi otomatik sprinkler sistemi olmadan diğeri ise otomatik spr l nkler sistemi varken yapıldı. Gerçek ölçekli maket deneylerinin yakıt ve havalandırma gibi faktörlerin göz önünde bulundurulmasıyla dikkatlice tasarlanması, gece kulübü yangını gibi bir yangında otomatik sprinkler sisteminin, yangının erken evrelerinde yangının yayı lmasını ve büyümesini büyük ölçüde azaltacağını gösterdi. Test Yapılandırması Fiziksel maket NIST'in büyük yangın laboratuarında yaratıldı. Test odasının ortalama kat boyutları 1 0,78 metreye 7 metreydi ve tavan yüksekliği 3,8 metreydi. Tek açıklık 0,91 metre genişliğinde ve 2 metre yüksekliğindeydi ve davulcunun durduğu yerin karşı duvarındaydı. Test odasının izometrik görünüşü Şekil 3'te gösterilmektedir. Test odasının duvarları çelik konstrüksiyondan meydana gelmekteydi, iki tabakalı 1 2 mm kalınlığında kalsiyum silikat duvar ve 1 2 mm kalınlığında alçı panelden oluşuyordu. Davulcunun bulunduğu bölYANGIN ve GÜVENLiK SAYI 103 112 .56 m ö.� � .44 m 2.4 m .94 m me ve yükseltilmiş kat, alçıpanının üzerine monte edilmiş 5,2 mm kalınlığında kontrplaktan meydana gelmekteydi. Kontrplak panel yükseltilmiş kattan 3,6 m uzaktaydı ve test alanının arka duvarı boyunca uzanıyordu. Arka duvar sahnenin sağındaki duvara bitişikti. Yangın gecikmeli olmayan, eter tabanlı, poliüretan köpük Şekil 4'te olduğu gibi duvar boyunca panele yapıştırılmıştı. Köpük duvarın en tepesinden katın 1 ,35 m aşağısına kadar monte edilmişti. Ayrıca davulcunun bulunduğu bölmenin tavanına da uygulanmıştı ve arka duvar boyunca yüksek kattan 2,4 m genişti. Enstrümantasyon Test odası; termik çift (thermocouples), video kameralarla, ısı akış göstergeleriyle, iki yönlü sondalar ve karbon monoksit (CO), karbondioksit (CO2), oksijen (02) ve hidrojen siyanatı (HCN) ölçebilmek için gaz çıkarma sondalarıyla donatılmıştı. Şekil 4. Duvar boyunca yapıştırılan poliüretan 1• ı.ısm •1• 3.66m I U3m 1 Arka Duvar ır,--ııı,ıııııııı,ıı f6 Ana Kat Sa Sahne Dt Dt C B 9.66m • I D istasyonu ı tasyoou Küçük T+----��Y-�--+--- --•-�ıl: - Alstasyoou ııım Dt f t 1 1.67m _..ı___ı_ Sol Sahne 425 m erermik çift . eGazörnegı 23sm..j �w DSusprinkleri 7•1 m eısı akışı evıdeo Kamera Şekil 5. Enstrümanların şematikgörüniimü Ek olarak sabit sıcaklık ve ısı yükselmesini ölçebilen detektörler ile sprinkler takılmıştı. Bir testte, sprinkler sistemi su ile desteklenmedi fakat aktivasyon için belirli bir süre kontrol edildiler. Şekil 5 enstrümanların şematik görünüşünü vermektedir. Uygunluk Kriterleri Purser'a göre, bir oda insanlar için aşağıdakilerden herhangi biri meydana gelirse savunmasız hale gelir: Sıcaklık 1 20 °C' ye yükseldiğinde, ısı akışı 2,5k W/m2'ye yükseldiğinde ya da oksijen hacim derişimi yüzde 1 2'nin altına indiğinde. . . Bu seviyeler, genelde yangın koruma mühendisleri tarafından kabul edilen değerlerdir. HCN ve CO ayrıca insanlar için çok tehlikeli etkileri temsil eder. Bu maddelerin havadaki en düşük konsantrasyonu bile insanlar için ölümcüldürvebuna Öldürücü Düşük Konsantrasyon (Lethal Concentration Low - LCLo) denir. HCN için rapor edilen LCLo değeri 5 dakika için yüzde 0,02' dir. Karbon monoksit için ise bu değer 5 dakika için yüzde 0,5 olarak bildirilmiştir. Uygunluk Sonuçları Tablo ı 'in üst kısmı; sprinkler kullanılan test için yerden 1,44 metre yükseklikteki B, C ve D noktalarındaki sıcaklıkları, ısı akışını, oksijen hacim derişimi, CO hacim derişimi ve HCN hacim derişimini özetlemektedir. Ayrıca uygunluk kriteri ve LCLo seviyeleri listelenmiştir. Sprinkler bulunan testlerde
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=