1 BiNA GÜVENLiĞi acil durum güç kaynağı gibi şartlara dönüştü, Birçok binada duman kontrolü de şarttı. Yüksek binalara ilişkin kurallar geliştikçe duman kontrolü şartları da değişti. Dünyanın diğer bölgelerinde de yüksek binalara ilişkin kurallar var ve bunların çoğu yaklaşık 75 fit (23 metre) yükseklikten itibaren devreye giriyor. Diğer ülkelerde de benzer şartlar geçerli. Diğer ülkelerin daha kısıtlayıcı olduğu alanlar arasında şunlar sayılabilir: İtfaiy y eci asansörlerinin saısı ve konumu; yangın merdivenlerinin sayısı, genişliği ve uzaklığı; kompartıman şartları ve yapısal yangın day y anıklılığı. Asa'nın bazı bölgelerinde belli bir yüksekliği geçen binalarda (genellikle l 5-30 kat arası) bir ya da daha fazla açık hava kurtarma alanı da şart koşuluyor. ABD'de son yıllarda yavaş yavaş ele alınmaya başlanan iki konu var. Birincisi, bina kuralları genellikle yeni binalar için geçerli olmasına karşın, özellikle de eski şehirlerde hali hazırda çok fazla bina var. Birçok ABD şehrinde geçmişe dönük fıskiye düzenlemeleri, genellikle yaşanan bir yerel felaşart koşulan koruma düzeyi şehir merkezindeki 50 ya da l 00 katlı binalardakiyle ayınıdır. İki bina türü arasındaki benzerlik, 75 fit (23 metre) üzerindeki yüksekliklerde dışarıdan kurtarma imkansızolmasa bile (bu yere itfaiye teşkilatının gereçleri ve binaya erişim imkanına göre değişecektir) zor olmasıdır. Fakat çok yüksek bir binadaki hava dolaşımı (ve dolayısıyla duman dolaşımı), aşamalı tahliyeden ziyade top yekun tahliye yapılabilme olasılığı ve bina sakinleri ve de itfaiyecilerin sahip olması gereken bilgi düzeyi, orta-yükseklikteki ama yine de "yüksek" kabul edilen binalardakinden çok farklıdır. Bu fikirler kurallarda parça parça ele alınmaya başlıyor ama genellikle çok fazla teknik analiz ya da risk değerlendirmesi yapılmıyor. Son Zamanlardaki Olaylar Chicago'da son üç yıl içinde mevcut yüksek binalarda iki önemli yangın yaşandı. Bunlardan ilki 69 West Washington'da yaşandı. Bu vakada yangın, fıskiye teçhizatının bulunmadığı bir binanın 12. katındaki bir depoda başladı. Yangın çıkketten sonra kabul edilmiştir. Bu geçmişe tığı odadan kolayca yayıldı ve koridor dönük kurallargerektirdikleri koruma düzeyi, geçerli oldukları bina türleri (örneğin ofis, otel, apartman, daire) ve uyum için tanıdıkları süre açısından tutarlı değiller. NFPA Yaşam Güvenliği Kodu otomatik fıskiyelere sahip olması gereken mevcutyüksek bina türlerine yavaş yavaş .eklendi ama kuralın kabul edildiği yerlerde bile kural düzensiz bir şekilde uygulanıyor. Dolayısıyla, Amerikan vatandaşları, özellikle de bir şehirden başka bir şehre taşındıklarında, yüksek bir binada kendilerine sunulacak güvenlik düzeyini bilmekte güçlük çekiyorlar. Son zamanlarda yaşanan başka bir kural değişimi dizisi daha var. Bazı binalarda yükseklikleri arttıkça ek koruma önlemleri şart duvarları tam yükseklikte olmadığı için koridor sistemine sıcak duman ve gaz yaydı. Koridorda, yangının çıktığı yerin neredeyse tam karşısında bir merdiven boşluğu vardı ve itfaiye görevlileri yangına müdahale edip, koridordan merdivene açılan kapıları açtıklarında duman ve gazlar merdiven boşluğuna aktı. Bu binada merdiven boşluğu kapıları, güvenlik amacıyla, merdivenin bulunduğu taraftan kilitlenmişti ve otomatik ya da uzaktan kilit açma sistemi mevcut değildi. Altı kişi merdiven boşluğunda hayatını kaybetti - hepsi de 1 2. katın üzerinde mahsur kalmıştı. Olayda yaşanan can kaybı bununla sınırlıydı. koşuluyor, 7 ila l O kat arası bir binaya giren Yangından sonra yapılan analizler, eğer insanların ancak çok azı bunları bir yüksek bina olarak görüyor. Fakat bu binalarda I YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 103 86 merdiven boşluğu kapıları merdivenin bulunduğu taraftan kilitlenmemiş olsaydı, muhtemelen hiç can kaybı yaşanmamış olacağını gösterdi. Benzer şekilde, eğer binada fıskiye teçhizatı bulunsaydı, duman ve gazların bu kadar sıcak, akıcı ya da çok olması pek mümkün olmazdı. Dolayısıyla, can kayıpları [ve hasarın çoğu) sprinkler sistemiyle önlenebilirdi. Bu yangın bize ne öğretti? Muhtemelen sadece, hali hazırda sahip olunan bilginin uy y gulamaa konulması gerektiğini. . . Sprinkler sistemleri binaların güvenliğini büyük ölçü de arttırıyor ve kilitli merdiven boşluk l arı, merdivenin bulunduğu taraftan kilitlenmiş olsalar bile tehlike arz ediyor. İkinci Chicago yangını daha iyi sonuçlar doğurmuştu. Bu yangın da· fıskiye teçhizatının bulunmadığı bir yüksek binada meydana gelmişti. Bu binanın açılabilir camları vardı ve binadaki birçok kişi temiz hava için pencere l eri kullanmıştı. Bu yangında hiç can kaybı yaşanmadı. Bu yangın ülke çapında ilgi uyandırdı çünkü 69 West Washington yangınından hemen sonra yaşanmıştı ve kısa bir süre içersinde aynı şehirde yaşanan ikinci önemli yüksek bina yangınıydı. Tıpkı 69 West Washington yangınında olduğu gibi, eğer olsaydı fıskiyeler binadaki duman ve ısıyı büyük ölçüde azaltacak ve dolayısıyla binadaki kişilerintemiz hava için açılabilir pencereleri kullanmaları gerekmeyecekti. Chicago o zamandan beri yüksek binalar için geçmişe dönük bir fıskiye mecburiye-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=