96 Örneğin, görev yaptığım tesis İstanbul Da- ilk yatırımların artmasına, hem kayıpların vutpaşa bölgesindedir. Her ne kadar te- artmasına ve hem de açması gereken sis dış olaylara karşı elektriksel olarak ko- durumlarda sorun yaşanmasına neden runmuş olsa da, 2005 ve 2006 yılının şe- olur. beke istatistiklerine bakıldığında, 206 adet olan şebeke kesilme ve darbelerinden Sistemde yapılan kompanzasyon, kojehiçbiri gerilim yükselmesi olarak kaydedil- nerasyon vb. sistemler düşünülerek ekipmemiştir. Bunlar genellikle kısa devre (aşırı man kapasiteleri belirlenmelidir. gerilim düşmesi) ve yük oynaması (büyük yüklerin devreden çıkması, girmesi) şeklinde görülmüştür. Korumaların açması üretimde olumsuzluk olarak düşünülmemeli, tam tersine sistemin korunduğu şeklinde düşünülmeBölgesel istatistiklerin oluşturulması yatırım- lidir. Elektriksel risk haritası oluşturulmalıdır. cıları gereksiz masraflardan kurtaracaktır. Gerçekleşmesi mümkün olmayan olayİşletmelerde, yıldırım, koruma, işletme ve lora karşı gereksiz yatırımlardan kaçılmafonksiyon topraklamalarının yapılması can lıdır. ve mal güvenliği açısından gereklidir. İşletme sorumlusu elektrik mühendislerinin Ulusal şebeke ile paralel ya da izole halde ve ulusal şebeke yetkililerinin istatistiki bilgi çalışan elektrik santrallerinin aynı zaman- oluşturma zorunluluğu getirilmelidir ve bunda transformatör sekonder yıldız nokta- lor TEDAŞ, TEİAŞ gibi kurumlarca yayımlarının da 20n ile topraklanması gerekir. lanmalıdır. Ancak, bu nötr noktası direncinin şebeke Standartların uygulanması gerek konutile paralel çalışırken, toprak kısa devresi lor için ve gerekse de elektrik tesisleri için halinde, simetrili bileşenler hesap yön- zorunlu olmalıdır. Örneğin, hata akımı kotemindeki sıfır bileşen değerini arttırıp, akı- ruma düzeneği uygulanan bir elektrik mın değerini düşürmemesi ve gereken tesisinde yangın çıkma olasılığı gerekli açmayı engellememesi için devrede ol- kontrollerinin de düzenli yapılması halinmaması gerekir. de hemen hemen yoktur. Tesislerde, özellikle eş-potansiyel (bütün Üniversitelerde elektrik mühendisliği bömetal kısımların birbirine ve toprağa) den- lümlerinde konuyla ilgili dersler arttırılgelemenin yapılması gerekir. Örneğin, malıdır. Akademisyenlerin yayınları, sekatölyelerde bulunan çalışma tezgahla- törde çalışan mühendislerin ortak dili korını da toprağa bağlamak gerekir. nuşmasına kılavuzluk edecektir. Statik Elektrik Yangın sektöründe çalışan şirketlerin de Elektrostatik elektrik, statik elektrik olarak kı- hizmet verdikleri sektörlerde, elektriksel risksaltılmıştır. Birikmiş elektron yükleri belli bir ler, bunların haritalanması, sonuçlanmaatlama yaparak yangın ve patlama teh- sı, kayıt altına alınması konusunda ortak likesi oluşturabilirler. Bu nedenle antistatik bir davranış sergilemesi beklenmektedir. ekipmanların kullanı lması ve özell ikle Bu yazı işletmemizde yaşanmış ve yagezer araçların da eş-potansiyele getiril- şanması muhtemel elektrikse l olaylar hakmeleri gerekir. kında paylaşımda bulunabilmek amacıyl a yazılmıştır. Sonuç Sistem ekipmanları ihtiyaca göre seçil- Kaynaklar: meli ve boyutlandırılmalıdır. Gerekenden J. Rosaleı; Robert C.; Plant Engineering büyük elektriksel ekipman kullanmak hem 2. Mahon, L.L.J.; Generator Handbook ■ I YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 103 1 Statik topraklama. 1 Topraklama etiketlemesi. 1
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=