1 KAPAK KONUSU Dr. Roger Klein, yangın sömliirıııede kıtllmıılaıı köpük türlerinde baş döııdüriicii hızla değişen ticari manzarayı ve itfaiye persoııeli için yangııı sömliirıııede alternatif yöntem yaklaşımlarım inceliyor. ------ _____ Fire & Rescııe Eylü/ 2006 I YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 104 64 Doğru Köpüğü Seçmek Yangın söndürmede kullanılan köpük k santrasyonu için kullanılacak malzemenin osen çimi önemli bir husustur. Mevcut köpük ma meleri için; katı karbonlu yakıtlar için A Sınıfıl z v e e kutuplu veya kutupsuz olabilen sıvı hidrokarbon yangınlar için B sınıfı olmak üzere esasen iki te mel kategori bulunuyor. Kullanım açısından bu iki kategori birbirinin yerine geçebilen ürünler değildir. Çok sıra dışı koşullar hariç olmak üzere B Sınıfı köpükler ise A tipi yangınlarda kullanılmaz ve kısa süre önce İngiliz Yangın ve Elastikiyet Dairesi (Fire and Resilience Directorate) tara- havasız bırakacak şekilde örtülerek veya su tından yayınlanan Kılavuz'da bu kuralların altı drenaj sistemi kullanılarak daha kolay ve ra- çizilmiştir. Her amaca uygun olacak tek tip bir hatlıkla söndürebilir. köpük bulunmamaktadır. Yangın söndürme verimliliği ile ilgili sorulardan çok önce sorulması Ancak doğa en iyi hazırlanmış planları bile alt gereken asıl ciddi kapsamlı sorular ise çevrenin üst edebilir. Birkaç yıl önce, İngiltere'nin batısında ne kadar etkilendiği ile ilgili olmalıdır. yer alan tehlikeli madde içeren bir atık işleme tesisinde çıkan yangın, taşan Severn nehri sa- A Sınıfı köpük genellik l e ahşap binalar, kôğıt, vesinde söndürülmüştü. Ancak nehi r yangın araç lastikleri ve genişletilmiş polimerlerin yanı alanının dışına çıkmıştı ve çevredeki tüm tarım sıra el değmemiş doğal araziler, çalılık ve ba- arazilerini su basmıştı . taklık alanlardaki yangınlarda kullanılmak ü re geliştirilmiştir. GüneyAvrupa, ABD ve Avustrzael ya'da her yıl büyük miktarlarda A Sınıfı kon- santrasyon içeren köpük türü ' yabani' olarak nitelenebilecek arazilerde çıkan büyük çaplı yangınları söndürmede kullanılıyor. öte yandan B Sınıfı köpük ise sıvı hidrokarbon yakıtlı yangın larda kullanıma yöneliktir, alkole dayanıklı kö pükler olarak bilinirler ve keton veya alkoller gibi kutuplu yanıcılardan çıkan yangınlarda ku nılabilmesi için bazı maddeler de eklenebil lilra. İşlevsel olarak A tipi ve B tipi yangınlar arasında büyük çaplı farklar bulunmaktadır. Genel olarak A tipi yangınlar tam anlamıyla kontrol altına alındığından, yangında kullanılan boşaltma Basınçlı Su ile Neyi Yok Ediyorsunuz? Deterjan içeren A Sınıfı köpükler normalde uzun vadede % l 00 oranında biyolojik olarak p çalanarak doğada yok olur ancak biyolojik saisr temler üzerinde önemli boyutta ve akut dere- cede zehirlilik seviyesine sahiptir. Halen B Sınıfı köpüklerin, birkaç istisna hariç tümü yüzey aktif madde olarak flor içeriyor. Flor içeren yüzey aktif maddenin daha eski PFOS (Perfluorooctane sulfonate) süreciyle üret i lmiş olup olmamasına bağlı olmaksızın, artık bu durum büyük bir sorun teşkil etmiyor. Zira bu tür maddelerin üretimi durdu ve eldeki stoklar özellikle Buncefield'dak i olaylardan sonra eritildi. su, örneğin büyük bir orman yangınında veya Daha yakın zamanda yaşanan florotelomer atık kôğıt tesislerinde bile çevresel açıdan sı- süreçten de anlaşılacağı üzere, yüzey aktif kıntıya yol açmaktadır. Öte yandan petrokim- maddenin perflorine kanadı kimyasal açıdan ya veya kimyasal madde işlenen bir tesiste çı- o kadar sabit ki, mevcut bilimsel kanıtlara göre kacak büyük çaplı B tipi bir yangın genel olarak perflorine aktif maddeli ürünlerin yeraltı sula-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=