124 1 iş GÜVENLiĞi -RÖPORTAJ lardır. Sigortasız çalışmış, kaza geçirmiş olan çalışanlar bu tabloya dahil değildir. Aynı zamanda ülkemizde gerçek anlamda meslek hastalığı takibi yapamıyoruz. Çünkü ülkemizde henüz işyeri hekimliği kavramı da gerçek anlamıyla bilinmiyor. Bunun takibini yapacak meslek hastalıkları hastanemiz ise çok az. 2005 Yılı İstatistiklerine Göre İş Kazalarının Sektörlere Göre Dağılımı: t Metalden eşya imali % 14 t İnşaat %8,7 t Kömür madenciliği %8 t Dokuma sanayi %8 t Nakil araçları imali %7,3 t Metal mütea.esas. end. %6,7 t Makine imalat ve tamiri % 6,6 t Taş, toprak, kum, kil vs. %6,6 t Nakliyat %5,3 t Gıda maddeleri %3,2 t Toptan perakende ticareti %3 SSK istatistiklerine göre 2005 yılında 73 bin 923 iş kazası, 51 9 meslek hastalığı vakası meydana gelmiş, bunların bin 96'sı ölümle sonuçlanmıştır. 2005 yılında iş kazaıan ve meslek hastalıkları sonucu kaybedilen iş günü sayısı ise l .797.91 7' dir. SSK istatistiklerine yansımayan iş kazası ve meslek hastalıkları sonucu kayıplar da ayrıca dikkate alınmalıdır. Endüstrileşmiş ülkelerde iş kazaları ve meslek hastalıklarının toplam maliyetinin, bu ülkelerin gayrı safi milli hasılalarının yüzde l 'i ila yüzde 3'ü oranında değiştiği belirtilmektedir. Ülkemizde ise en iyimser yaklaşımla, iş kazaları ve meslek hastalıklarının toplam maliyetinin yılda 4 milyar YTL olacağı tahmin edilebilir. ı@il Peki dünyada iş güvenliği sektörünün gelişmişliği hakkında başka neler söyleyebilirsiniz? Dünyada iş güvenliği konusuna baktığımız zaman Norveç, İsveç, İsviçre bu konuda biraz daha dikkatli olan ülkeler. . . "Güvenli davranış, kendini emniyete alma" IYANGIN ve GÜVENLİK SAYI 105 "Endüstrileşmiş ülkelerde iş kazaları ve meslek hastalıklarının toplam maliyetinin, bu ülkelerin gayrı safi milli hasılalarının yüzde l 'i ila yüzde 3'ü oranında değiştiği belirtilmektedir. Ülkemizde ise en iyimser yaklaşımla, iş kazaları ve meslek hastalıklarının toplam maliyetinin yılda 4 milyar YTL olacağı tahmin edilebilir." bilinci söz konusu olan ülkeler bu alanda biraz da başarılı. ILO kaynaklarına göre her yıl l ,2 milyon insan iş kazası ve meslek hastalıklarından hayatını kaybediyor. Her yıl 250 milyon insan iş kazaları, 160 milyon insan ise meslek hastalıkları sonucu ortaya çıkan zararlara maruz kalıyor . � Sizce Türkiye' nin yaşadığı bu sıkıntının kaynağı nerede yatıyor? Bence bizim iki ana unsura yoğunlaşmamız gerekiyor. Bir tanesi ekonomik nedenler, diğeri de eğitim. Bazı kişisel koruyucu donanımlara (KKD) Dış Ticaret Müsteşarlığı İthalat Genel Müdürlüğü tarafından gereksiz yere gözetim uygulaması yapılarak KKD'lerin fiyatlarının artması, iş vereni kalitesiz CE belgesiz (güvenli olmayan) ürünlere yönlendiriyor. Eğer çalışan kişinin çok ciddi ekonomik kaygısı olmasa, belki de riskli gördüğü bir durumda çalışmama hakkını daha kolay dile getirebilir. Riski ortadan kaldıramadığımız durumlarda kişisel koruyucu donanım kullanmak gerektiğinde; ekonomik boyuta takılmadan, gerçekten gerekli olan ürünü alabilir işveren veya çalışan. Bunu sağlayamadığımız gibi; eğitim adına da gelişmeler çok iç açıcı değil. Bakanlığımızın da gerekli denetimleri yapamadığını burada dile getirmek istiyorum. Çocukluktan itibaren tehlikeler ve olasılıklar, "kendini emniyete alma, güvenli davranış" bilinci ile yetişsek belki de daha az iş kazası ile karşı karşıya kalırız. En büyüktehlike cehalet ve ne yazık ki bu cehaletten gelen cesaret; "bana bir şey olmaz" düşüncesi ve bu düşünceye inanarak önlem alınmaması sorunların kaynağında yatıyor. � Yine de Türkiye'de "güvenlik kültürü" oluşmaya başladı diyebilir miyiz? Açıkçası bu soruya hem 'evet' hem de 'hayır' demek durumundayım. Eğitimlerle, uyarılar ve takiplerle gerçek bir kıpırdanış söz konusu ama bununla beraber bir süreç içinde olduğumuzu ve önümüzdeki yirmi yılda bu sorunun gerçek cevabını hep beraber göreceğimizi söyleyebilirim. 'Hayır' diyorum çünkü ülkemizde yaşanan hırsızlık ve kapkaç tarzı olaylar yüzünden güven konusu ve güvenlik kültürü farklı algılanabiliyor. Çalışanın güvenliği ve korunmasından bahsettiğimizi açıklamak durumunda kalmadığımız zaman çalışanın güvenliği konusu ülkemiz adına aşılmış olacak. ı@il iş kazalarının % 82'sinin ve ölümlü iş kazalarının % 90'ının KOBİ'lerde gerçekleştiği biliniyor. Sizce bunun sebebi nedir? Bunun birkaç nedeni var. Bir tanesi yine eğitim ve hem çalışanın hem işverenin
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=