I YANGIN Sanayide Statik Elektrik ve Kontrolü Statik elektrik, nıalzeıııeleriıı birbirleri ile temas etmesiya da birbirleriııdeıı ayrılması durunıuııda oluşur ve buııuıı tamameıı öııüııe geçilmesi sanayi tesisleriııde ıııüıııküıı değildir. Bu ııedeııle bıınuıı öıılenıııesiııdeıı çok, koııtrolüııe çaba sarf edilmelidir. ------ ______ LeveııtKılıç, Elektrik Yüksek Mühendisi Şişecam Camiş Elektrik ÜretimA. Ş. Balam ve Onarım Şefi I YANGIN ve GÜVENLiK SAYI 106 80 Malzemeler atomlardan oluşur. Bir malzemenin yüz.ey elektronlonnın düzeni bozulursa, negatif ve pozitif yükler orasında bir dengesizlik meydana gelir. Bu dengesizlik statik elektrik olarak bilinir. ı 00000 otom orasındaki tek bir fazla elektron dahi, yüzeyde bir statik yüklenmeye yol açar. Statik yük oluşumuna yol açan yüzey bozuklukları birkaç çeşit olabilir ve bunlar genellikle hareketle ilgili olan indüklenme, yüzeylerin birbirleri üzerindeki sürtünme hareketi, iki yüzeyin birbirleri ile teması ya do birbirinden ayrılması ile meydana gelir. Malzemenin biri pozitif, diğeri de negatif yüklenince, iki malzeme orasında rilim nedeniyle hassas elektronik kortların habir çekme kuweti oluşur. sorlonmosıno, tekstil sorunlarına, borularla taşınan toz, şeker, un vb. maddelerin boruları tıkaTopraklanmış iletken malzemelerde, yükler iki mosı problemlerine sebep olabilir. yüzeyin birbirinden hızlı ayrılması durumunda çok hızlıca akar ve bunlar görülemez. Ancak, eğer malzeme iletken değilse ya do izole edilmiş iletken ise, elektrik yükü okomoz. Bu yük akamadığı için de, statik elektrik olarak adlandırılmıştır. Statik elektriğin adının statikolmasına karşın, oluşumu için hareket gerekmesi ilginçtir. Genel Tehlikeler ve Sorunlar Statik elektrikten kaynaklanan ona sorun; kolay yanabilir gaz, buhar, toz vb. gibi ortamı ateşleyici etkisidir. Diğer bir sorun, elektrik çarpması etkisi ile insan ya do canlı vücudunda bir reflekse yol açması ve bunun sonucunda do düşme, çarpma, panik vb. türevi sorunlar oluşturmasıdır. Statik kıvılcım ateşlemesi sorununda, bir yangın ya do patlamanın oluşabilmesi için aşağıdaki şortların mevcut olması yeterlidir: t Yanıcı malzeme, gaz, buhar ya do toz vb. bulunan ortamlarda ateşlemenin olabilmesi için, patlama ya do yonma limitleri içerisinde bir hava -yakıt karışım oranı olmalıdır. t Statik elektrik yükü yalıtkan ya do topraktan izole edilmiş iletken nesne üzerinde oluşur. Bu yük yeterli potansiyele ulaştığında çevresindeki bir nesneye ya do topraktı nesneye kıvılcımı (otlamayı, deşarjı) başlatabilecektir. t Kıvılcım yanıcı karışımı ateşleyebilecek miktarda enerjiye sahip olmalıdır. Endüstrideki Statik Elektrik Kaynakları Endüstri içinde statik elektrik devamlı vardır. Özellikle hassaselektronikekipmanlarda hatalı Bunlar: ölçüm ve okumalara sebep olmak da statik t Hareket halindeki iletken olmayan konveyör elektriğin olası sıkıntılarından biridir. kayışları t Pnömotikolaraktaşınan pulvorize malzemeStatik elektrik, örneğin basım sektöründe, ıer ya do toz malzemeler istenmeyen kağıt yapışmalarına, yüksek ge- t Boru ya do kanallar üzerinden taşınan, tank-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=