Yangın ve Güvenlik Dergisi 107. Sayı (Ağustos 2007)

1 SPRiNKLER SiSTEMLER 5000 doların altındadır ve beyan edilmez. Bunun aksine, sprinklersiz ortamlardaki yangınlar milyonlarca dolarlık kayıplarla sonuçlanabilir. ABD Hükümeti tarafından yapılan, 1 991 'e kadarki yangın kayıpları ile ilgili bir tarihi incelemeye göre, yangın söndürme sisteminin bulunmadığı bilgisayar odalarındaki ortalama kayıp, yaklaşık 38.000 USD' dir. Buna kıyasla, sprinklerle denetlenmiş yangınlar dolayısıyla oluşan ortalama kayıp, yaklaşık 3.000 USD'dir. Halan sistemleri ile söndürülen yangınlarda meydana gelen ortalama kayıp ise, halonun yenilenme masrafı da dahil olmak üzere yaklaşık 6.000 USD'dir. SÖYLENCE 4 SPRiNKLERLER TESADÜFEN DEVREYE GiREBiLiR Sprinkler kafalarının arıza oranı son derece düşüktür - yaklaşık l 6 milyonda l kez ya da 6.25xl 0-8 olasılığı ile arıza yaparlar. Elde olmayan nedenlerle sprinkler boşalımı son derece nadir görülür ve genellikle mekanik hasar ya da yetersiz sistem tasarımından kaynaklanır. O kadar nadirdir görülür ki aslında, kesinlik için yeterince veri yoktur. Tahminen tesis edilmiş 2,5 milyon sprinkier sisteminden l tanesinin kasıtsız olarak boşaldığı görülür (4.0xl 0-7 olasılıkla). Güvenirlik ve performans garantisi için, sprinkler sistemi elemanları ile tasarım ve montajın, NFPA 1 3, "Sprinkler Sistemlerinin Montajı" standart, ile uyumu Ulusal Yangından Koruma Birliği tarafından titizlikle kontrol edilmektedir. Bu, Amerika Birleşik Devletleri'nin sprinkler sistemleri hakkındaki ilk tasarım ve montaj standardıdır ve hemen hemen ülkedeki bütün yargı daireleri tarafından kanun olarak kabul edilmiştir. Uygun sprinkler kafalarının seçimi ve yerleştirilmesi ile uygun sistem tasarımı, kasıtsız sprinkler boşalma olasılığını en aza indirecektir. I YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 107 130 � SÖYLENCE 5 FABRiKAMDA SPRiNKLER VAR, BU YÜZDEN GÜVENDEYiM Tek başına sprinkler sisteminin varlığı, sprinklerlerin yangınla başa çıkmak için yeterli olacağı anlamına gelmez. Bu durum, daha yüksek ve sık sık değişen tehlike riskinden dolayı, özellikle endüstriyel binalar ve depolar için geçer l idir. Sprinkler sistemleri, bir binanın doluluk oranına uygun olarak seçilmelidir. Bir yangında açığa çıkması beklenen ısı miktar ı ne kadar ise, sprinkler sistemi de o kadar su sağlayabilmelidir. Yoğunluk ya da birim alan üzerine gelen su miktarı, mevcut su kaynağı (akma ve basınç) ile sprinkler borularının sürtünme direnci arasında bir denge sağlar. Sprinkler sistemi yerleşimi ve boru seçiminde mühendislik hesaplarından yararl anılır. On yıl önce yeterli olan bir sprinkler sistemi, bugün de muhakkakyeterli koruma sağlayacak diye bir şey yoktur. İncelemek Yeterli Değildir - Mevcut Gereksinimlerinizi Değerlendirin Örneğin; metal montaj fabrikası olarak inşa edilmiş bir binada, içinde bulunanları yeterince korumak için onaylanıp monte edilmiş bir sprinkler sistemi bulunmaktadır. İlk şirket taşınmış ve yerine bir plastik imalat şirketi gelmiştir. Bu şirketin hammaddeleri, raflar halinde depolanan termoplastikten oluşur. Raflı depolama düzeninde depolanan plastik içerikli bir yangında açığa çıkan ısı, metal üretim işlemleriyle ilgili bir yangında açığa çıkan ısıdan çok daha fazladır. Tehlikenin boyutları, mevcut sprinkler sisteminin etkisiz kalacağı bir noktaya kadar yükselmiştir. Bu yetersiz sistem, yangından korunma incelemeleri sırasında rasgele seçilmiş değildir, ayrıca sprinkler sisteminde düzenli testler yapan teknisyenin tercihi de değildir. Bir yangından korunma sisteminin gerektiği gibi değerlendirilmesi, orada bulunanlar, sistem tasarımı ve su kaynağı hakkında bilgi sahibi olmayı gerektirir. Sonuç Sprinkler l er, insanların ve binaların yangından korunmasında mükemmel bir performans sergiler. Hiçbir yangından korunma yönteminin mutlak bir korunma sağlayamayacağı bir gerçektir. Fakat, tehlikeleri kavramak, sprinkler ve diğer yangından korunma sistemlerini dikkatle seçip uygulamak olası yangın hasarını büyük ölçüde azaltabilir. Efsanelerin ve yanlış anlamaların, sizi fabrikanız veya binanızdaki yangından korunma sisteminin bir parçası olarak sprinklerleri de tesis etmekten alıkoymasına izin vermeyin. ■ Kaynaklar O Prasso, C., "Elektriksel Sistemler ve Sprinklerler Bir Arada Bulunabilir, " NFPA Dergisi, Kasım/Aralık 1993. O Solomon, R., "Otomatik Sprinkler Sistemleri, " Yangından Korunma El Kitabı, NFPA, 18. Baskı. O Taylar, G., "Halojenize Edilmiş Maddeler," Yangından Korunma El Kitabı, NFPA, 18. Baskı. O Cote, R., "Endüstriyel Binalar," Can Güvenliği Yasası El Kitabı, NFPA, 17. Baskı.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=