IGÜVENLiK landıklarından dolayı hurdacılarca tercih edilirler. Düktil demir rögarların değeri yüksektir ve hurdacılarca manipüle edilip satışı zordur. Bundan dolayı hırsızlar ve hurdacılar birçok şehirlerde % 50 oranında kullanımda olan pik döküm rögar kapaklarını tercih ederler. Hırsızlar tasarım ve ağırlıktan giderek ürünü tanırlar, bazen de karıştırırlar. İyi montaj ve kitleme sistemi ile önce çalınma önlenmeli (teknik), sonra da adli ve idari tedbirlerle (hırsız ve hurdacı ekseninde) caydırıcılıksağlanmalıdır. 5. RPC beton kompozitler, bugün D 400 sınıfı cadde rögar uygulamaları için gündemdedir. Düktil demir çerçeve içine oturtulacak ağır (80 kg) beton kompozit kütlesel özelliği sağlamak yanında sistemin çalınma riskini de yok edecektir. Bilindiği gibi düktil demirlerin aksine beton kapakların geri dönüşümü ve hurda değeri yoktur. RPC kompozit beton kapaklarda taşıma ve montaj zorluğu [çalışanlarda bel rahatsızlığına yol açma ve menteşeıeme-vidalama) yaşanacaktır. Ayrıca, kompozitteki ince fiber tellerin yüzeyden ayrılma ve kopmasının çevreye ve insan sağlığına etkileri de bilinmelidir. f:lırsızlığa karşı en ikna edici çözüm düktil demir rögar kapaklarının yüzeyini (3/4 mertebesi) yüksek performanslı betonla kaplamaktır ve üreticilerden bu talep edilmelidir. Bu iki alternatif [RPC kompozit beton kapak ve düktil demir kapakyüzeyini beton kaplama) eşdeğer önemde görülmelidir. 6. Belediyelerin, rögar üst bölge rehabilitasyonlarında 3 unsuru önemsemeleri gerekmektedir. Bunlardan ilki standardizasyondur. Özellikle tasarım ve boyutlarda TS 1478 EN 124 standardına uyum sağlanmalıdır. Ergonomi ve kentsel mimariye de uyum gözetilmelidir. I YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 107 138 İkinci unsur; malzeme çeşitliliğidir. Bir şehirde aynı grup için (örneğin D 400) 2'den çok rögar kapak ve çerçevesi kullanılıyorsa orada sorun var demektir. Bu, uzman personel gereksiniminden yedeklemeye [stok maliyeti), görüntü kirliliğinden güvenliğe kadar birçok problemi yanında getirir. Anadolu'nun birçok kentinde aynı caddede bugün 3 ayrı tasarım ve 4 ayrı rögar kapağını bir arada görmek mümkündür ve bu yanlışlıktan dönülmelidir. Üçüncü unsur ise doğru rehabilitasyon tekniğinin bulunarak uygulanmasıdır. Yol kalitesinin iyi olmadığı geri kalmış yörelerde prefabrik yükseltme elemanları ile rögar seviye ayarları yapılabilir. Gelişmiş yörelerde, yol kalitesinin iy i olduğu bölgelerde ve yoğun araç trafiğinde seviye ayarlanmasında gelişmiş teknolojik imkanlar kullanılmalı ve ömür uzunluğu önemsenmelidir. Rehabilitasyon işlem süresinin kısaltılması yanında hizmet ve ürün kalitesinin yükseltilmesi ana ilke olmalıdır. Bugün en çok tartışılan yeni rögar bakım konsepti, asfalt destekli, çelik yaylı, cıvatalı ve kapak kısmı ayrı çalışan türleri kapsamaktadır. Belediyelerimiz Ar-Ge ve saha çalışmaları ile yöreye en uygun rehabilitasyon alternatiflerini seçmelidirler. Kaynaklar 1. iSFALT A.Ş., İstanbul'un ihtiyacı olan bacayükseltme, asfalt kaplama veyolçizgi yapım işleri değerlendirme raporu, www. is/alt. com. 2. www. ruavista.com, www.littleindia. com 3. Faik, C. , Rehabilitation of manhole covers, Trenchless Technol. Res., Vol. 14, No. 2, pp. 9-46, 1999. 4. TS 1478 EN 124, Taşıt ve yaya trafiğine maruz alanlardaki ızgara takımları ve bakım rögarı kapama elemanları-tasarım şartları, tip deneyleri, işaretleme, kalite kontrol, Türk Standartları Enstitüsü, Ocak 1999. 5. Güleç, A. Yılmaz, F 'Rögar (Baca) Kapaklarının Rehabilitasyonu', Tesisat Dergisi, Ocak 2007. 6. inceoğlu, D. 'Rögar kapağı kolleksiyoncusıı' Hürriyet, 24 Mart 2007. 7. The Economisl, March 3rd 2007, p:36 8. The Economist, November 13th 2004, p:43 9. SAINT-GOBAlN PAM, Ductile iron, mıınicipal casting, manhole covers and gully gratings, Ürün tanıtım kataloğu, 2004, www.saintgobain.com. 10. iSTiKAMET DÖKÜM, Ürün kataloğu, 2005, www.islikametdokum.com. ır 11. KARADENiZ DÖKÜM, Ürün kataloğu, 2005, www.karadenizdokum.com. tı'. 12. SMS, Ürün kataloğu, 2005, www.samsunmakina.com. 13. iSTON, Ürün kataloğu, 2005 www.iston.com. tr. 14. SIMPATEC, Her zaman yüksekliği ayarlanabilir rögar kapağı sistemi (teknolojisi) teknik şartnamesi ve tarifi, 2005, www. s iıııpatec. coııı. tr. 15. lKT(Jnstitut fiir Unterirdische lnfrastruktur gMbH), Exterbruch 1, 45886 Gelsekirchen., www.ikt.de. 16. www.istockphoto.com. 17. www. chestertontribune.coııı 18. www.news.bbc.co.uk 19. www.haberler.com 20. www. hurriyet.com.tr 21. www.vatanim.coııı.tr 22. www.radikal.com.tr 23. www.personals.salon.com 24. www.ntvııısııbc.com 25. www.cnnturk.com Teşekkür: Bıı çalışma, İSKİ'ııiıı desteği ile yapılmıştır. Yazarlar İSKİ Geııel Müdürlüğiiııe teşekkür ederler. ■
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=