1 KAPAK KONUSU 3. Bakır Borular İçin Sökülemez Bağlantılar 3.1. Kapiler Lehim Bağlantılar Prensip olarak, kapiler lehim bağlantı tekniğinde kullanılacak boruların lehim yapılacak yüzeylerinin mükemmel derecede temiz (lehimin ve pastanın kolaylıkla yayılabi leceği özellikte) olması ve boru ların birbiri içine geçtiği aralığın (kapiler boşluğun) yeteri kadar dar olması zorunludur. Böylece, lehim işlemi sırasında sıvı (erimiş) lehimin kapiler boşluk içerisinde yer çekimine karşı dolarak yükselmesi sağlanır (Şekil 5). Kapiler aralık ölçüleri, lehim yapılacak boruların çaplarına göre aşağıda verilmektedir: t 54 mm çapa kadar (54 mm dahil) borularda; 0.02 mm'den 0.30 mm'ye kadar. t 54 mm'den l 08 mm çapa kadar borularda: 0.40 mm. Kapiler lehim tipleri, uygulanan lehim sıcaklığına göre ikiye ayrılmakta, 450 °C'ye kadar olanlar yumuşak lehim ve 450 °C' nin üzerinde ise sert lehim olarak tanımlanmaktadır (Şekil 6). Tablo 3. Bakır Boru Lehiminde Tablo 4. Yumuşak Lehim Pastaları Kullanılan Yumuşak Lehimler EN 29454'e işlem Sıcaklığı EN 29453'e Uygun Pastalar (•C) uygun S-Sn97Cu3 S-Sn97Ag3 lehimler 3.1.1 Erime 3.1.2 150-400 Aralığı 230-250 221-230 (°C) 2.1.2 Cu 2,5-3,5 - Yüzde Ag 3,0-3,5 Ağırlık - Sn gerisi gerisi Pasta nuınaralandınnada, ilk rakam pasta tipini (örneğin; 3= imorganik) ikinci rakam cinsini (önıcgin; I= su-esaslı pasta) ve llçüncü rakam da ısıtıld ığında kimyasal reaksiyonu başlatan aktivilörü göstermektedir. Tablo 5. Sert Lehim İçin Kullanılan Lehimler ve Pastalar TS EN 1044'e Erime aralığı TS EN 11045'e Etkinlik Uygun Sert (OC) Uygun Aralığı Lehimler Pastalar (°C) CP 203 (L-CuP6) 710-890 Cp 105 (L-Ag2P) 645-825 AG 106 (L-Ag34sn) 630-730 FH 10 550-800 AG 104 (L-Ag45Sn) 640-680 AG 203 (L-Ag44) 675-735 CP 203 ve CP 105 lchimlcrinin kullanıldığı bakır-bakır lehimlerinde pasta kullanılması gerekmemektedir. Pastalar her zaman sadece boru ucuna Daha sonra, boru yüzeyi özel bir kumaş uygulanır, bağlantı elemanına asla sürül- veya yumuşak bir zımpara kağıdı ile memez. Lehimler kapiler boşluğu doldurmak, konik olarak temizlenir. Bağlantı elemadoğru ve uygun bir bağlantı elde etmek nının lehime gelen kısmı dairesel bir fırça ile içindir ve lehim malzemeleri, sıcaklığa temizlenir. bağl ı olarak, yumuşak lehim ve sert lehim malzemeleri olarak ikiye ayrılmaktadır. Cu-DHP erime noktası 3. l. ı . Yumuşak Lehim Lehimin lehim yüzeylerinde daha iyi ya- Lehim bölgesinin lehime hazırlanması yılması ve oksit oluşumunun önlenmesi için önemlidir; örneğin, borunun birtestere veya lehim pastası (pasta) malzemeleri kulla- bir kesici kullanılarak tam dik yönde kesilnılmaktadır (Tablo 3, Tablo 4 ve Tablo 5). mesi gerekir. Kapi ler aralık Kapiler geniş aralık 1 Şekil 5. Kapiler preıısibi. IYANGIN ve GÜVENLİK SAYI 108 64 Uyarı: Öze llikle yumuşak boruların kesiminde uygun kesme aparatı kullanılarak boru geometrisinin bozulması ve çapak oluşumu önlenmelidir. Kesim sonrası kesim yüzeyinin iç ve dış kenarları bir çapak temizleme aparatı ile temizlenir ve yumuşak borular uygun bir mastar ile kalibre edilir. Bakır borular için yumuşak lehim sıcaklıkları sınırı 22o•c· - 250• c
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=