Yangın ve Güvenlik Dergisi 108. Sayı (Eylül 2007)

1 TAHLiYE GÜVENLiĞi Binaların Acil Çıkışlarındaki Tehlike: • Çıkış Kapılarında Yaşanan izdiham Bina/arııı acil çıkış kapıları konıısıı üzerine araştırmalar yapan Benjamin Roberts bıı çalışmasmda, acil dıırıımlarda tahliye siiresini, ınekaımı biiyiikliiğiinden çok kapıııın k"pasitesinin belirlediı}ini gösteriyor. "Her k"pıııın bir kapasitesi var ve bıı aşıülığmda yığılma ve Tıkalı Kapı Sendromu ort"ya çıkar. Kapasite ne kadar aşılırsa etki o kadar şiddetli olıır" diyen Roberts, kapı kapasitesinin doğrııdan kapıııııı boyııtııyla ilgili oldıığıııııı, bıı sebeple bir çıkışı genişletmenin Tıkalı Kapı Sendromu ihtimalini ve kapıl"rdaki öliiın riskini önemli ölçüde azaltacağıııı vıırgıılııyoı: ------ ____ Benjamin Roberts, Fire & Safety Magazine Sonbahar 2006 IYANGIN ve GÜVENLİK SAYI 108 84 Benjamin Roberts, binaların acil çıkış kapıları konusu üzerine araştı rmalar yaparak; Northwestern Üniversitesi insan-tabanlı örnekleme ve "İlişkilendirilmiş Öğrenme Merkezi" Başkaııı Dr. Uri Wilensky tarafmdan geliştirilm iş insantabanlı örneklemeye dayalı bir bilgisayar yazılımı olan 'Netlogo'da ilk kez bir tahliye modeli oluşturarak üç yıl boyunca çalışmalar yaptı. Giriş Tıkanan Acil Çıkış Kapıları insanlı örnekleme tekniğini kullanırken, modellerin Tıkanan kapılar ve yaşamların yitirJlmesi binaların önceden belirlenmiş bir mekandan en etkin çıkış acil tahliyesi söz konusu olduğunda yeni bir konu düzenini bulmaları test edilir. Netlogo örnekleme değildir. Oysa ki çıkışların tıkanması 'panik' veya yazılımı kullanarak 1 O ila 70 arasında kişi, çıkış 'alkol'den kaynaklanan nedenler sonucu gözsayısı ve büyüklüğü zaman zaman değiştirilen lemlenmiştir. En son araştırmalar 'Tıkalı Kapı Senbelli bir yerde tutulur. Tek çıkışı olan bir yerde sayı dromu'nun ortaya çıkmasında çok daha sade 40'a doğru artırılırken yapılan ilk örneklemede ve daha temel bir açıklama noktasının olabitahliye süresi tek kişi için oransal olarak daha leceğini göstermiştir. uzundur. Bunun yanı sıra sayı 50'ye yaklaştığında insanların çıkışı tıkayarak ve tahliye süresini Bilgisayar canlandırmaları olağan dışı insan davbelirgin şekilde artırarak huni biçiminde yığıldığı ranışlarını göstermek ve test etmek için uzun zagörülmüştür. Ben bu olayı 'Tıkalı Kapı Sendromu' mandır kullanılıyor. Son üç yıl boyunca yapılan olarak adlandırıyorum. İleri aşama testler gös- araştırmalarda insan-tabanlı örnekleme, tahliye teriyor ki belli bir yerde kalabalık sayısı büyü- sırasında çıkışların rolünü öğrenmek için kulladükçe, daha hızlı tıkanma ortaya çıkıyor ve nıldı. Northwestern Üniversitesi'nden Dr. Uri Wilensky tahliye daha uzun sürüyor. Aynı belirtilen yerde tarafından geliştirilmiş yeni Netlogo simülasyon çıkış kapılarının genişliği iki kişinin geçişine izin yazılımı kullanılarak her biri farklı çıkış değişkenini verecek şekilde artırılarak, sayı 150 kişiye çıka- ölçen üç model durum oluşturuldu. Netlogo dorıldığında dahi 'Tıkalı Kapı Sendromu' önleniyor. ğal ve sosyal felaketleri canlandırmak için kulla- 'Tıkalı Kapı Sendromu' yaratılırken en ilginç olan şey ise kapı önünde oluşan bir engelin, Dr. Eric Bonabeau tarafından geçmişte yapılmış, bu çeşit ortaya çıkan bir engelin insanları derhal kendi çevrelerinde örgütlenmeye ittiğine ve nılan programlanabilir bir örnekleme zeminidir. Dr. Wilenskynin de dediği gibi Netlogo, bireylerin temel davranış biçimleri ile başkalarıyla etkileşimde iken ortaya koyduğu kalıplar arasındaki farkı keşfetmeyi sağlıyor. tahliye süresini daha kısaltan daha düzenli bir 1980'Ierde kişisel bilgisayarların ortaya çıkmahızda çıktıklarına dair araştırmasını doğruluyor sıyla insan-tabanlı modelleme tekniği, teorik olmasıydı. Sonuç olarak yaptığım araştırmalar, araştırmalar için bir araç ve etkenlerin rahat yer her çıkışın büyüklüğü ile orantıl ı belirli bir kapa- değiştirebildiği temsili durumlar olarak görüldü sitesi olduğunu ve bu kapasite aşılırsa 'Tıkalı Kapı (Caldwell 1997). Teorik araştırmalar için insanSendromu' meydana gelebileceğini söylüyor. tabanlı modellemeler kesin l eşti ril ir.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=