TAHLiYE GÜVENLiĞi 1 Çünkü araştırmacılar belirlenmiş ortamlarda hareket eden kişilere ait çok tekrarlanmış, birbirleriyle etkileşimleri sonucu sağlam bir temele oturmuş, nedensel açıklamalar ister. Araştırmacılar bilhassa, gözlemlenmiş toplu düzenlemelerin özel türlerinin de insanlı modellere özgü örneklerden güvenilir biçimde oluşturulup oluşturulamayacağını sorar (Tesfatsion 2005). insan-tabanlı modelleme son yıllarda önemli bir konu haline geldi. Önceki araştırmalar çalışmaların çeşitli unsurlarını ortaya koydu. Örneğin, Building EXODUS V3.O modeli bir yangınla alakalı olarak bina tahliyesi esnasında, o yerde sıkışıp kalan kişilerin uygun çıkış kapısını seçme konusunda kendilerinin karar verdiği uygun davranış biçimini ortaya koyar (Galea, Lawrence and Fillippidis 2000). EVACSIM modeli ise bina tahliyesi faaliyet planlama örneklerinde kullanıcılara tahliye güvenliği ile bilgi de sunarak daha geniş inceleme yapar (Lovas, Wiklund, Drager 1993). Tahliye modelleri aynı zamanda gerçek hayat denemelerinde de gerçekleştirilmiştir: Stapelfeldt denemeleri ve Millburn Evi tahliyeleri BuildingEXODUS -binadan göç- programında modellendi (Gwynne 2005). Mahsur kalanların hareketi, tepki verme süreleri, bulunduğu nokta, çıkışın boşaltma kapasitesi, çıkış genişliği, geometrik tanımlar gibi değişkenler bu modele dahildir (Gwynne 2005). Bu parametrelerin hepsi tahliye modelleyicileri arasında önemli noktalara yöneliktirfakat şimdilik fiziksel çevrenin değiştirilmesini de içine alan alternatif tahliye modellerine yönelik icat edilmiş bir model yoktur. Netlogo'nun son versiyonu (Netlogo 3.1) bir modelin hareket alanını görüntülerken, 3-D grafiklerin kullanımını gerçekleştiriyor (Wilensky 2005). Bu modelle geçmiş araştırmaların incelenmesi ve tahliyede ortaya çıkan sorunların değerlendirilerek, çıkış sayısı ve boyut olarak verilen alanı tahliye için en iyi olası stratejiyi yaratmak amaçlanıyor. Bu amacı gerçekleştirmek için ilk hedef tek insan ölçüsünde, deneysel değişkenlerin sadece insan sayısı olduğu, tek çıkışlı bir başlangıç modeli YANGIN ve GÜVENLiK SAYI 1081 85
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=