Yangın ve Güvenlik Dergisi 108. Sayı (Eylül 2007)

1 TAHLiYE GÜVENLiĞi Aşm kalabalık, ıek kişilik olan ıek bir çıkış kapısında blokaj oluşııırarak insanlarııı izdilıamıııa neden ohu: Belli bir yerin tahliyesi, oranın büyüklüğünden daha çok, içeride olanların sayısına bağlı olarak çıkış kapılarının sayısı ve tipi ile ilişkilidir. Her çıkış boyutları ve yapılanması ölçüsünde akışa izin verir. Bu kapasite aşıldığında ve kalabalıklaşma olduğunda kapılar bloke olacak (Tıkalı Kapı Sendromu) ve tahliye süresi uzayacaktır. Kalabalık büyüdükçe daha kısa sürede tıkanma görülecektir ve kişilerin dışarıya çıkarılması, yaralı ve ölü sayısını da artırarak daha uzun sürecektir. IYANGIN ve GÜVENLiK SAYI 108 88 1 İnsan ve 2 İnsan Genişliğindeki Tek Çıkışı Olan Yerlerde Yapılan Tahliyenin Karşılaştırması 10.000 9.000 8.000 7.000 -t-------------------J'---- +-------------------1----- 6.000 +------------------+---- 5.000-t---------------+----- 4.000,+--------------~=-::;,,'------ 3.ooo,+---------.=:c;--;:a---,ıl-:..__ _____ 2.000+------.-~.,,.--~,---==--.ı!-::-------:-:::-::-------;;c:=- 1 .000+---.68•-=;::=G:t.ı--~""1""' . . .~ " l " " " ; . : _: _ _ 30 40 50 60 70 Kişi Sayısı = 1 Çıkış 11 Kişilik Genişlik = 1 Çıkış 1 2 Kışilik Genişlik Grafik 3. Geııiş ve dar bir çıkışın karşılaşıımıası. 30 ile 50 kişilik bir ıalıl(ye sırasıııda dar ve geııiş çıkışlar111 kaışılaşıırılmasıııda fazla fark göriilmiiyoı: Geniş kapıda 150'.)'e kadar kişiyle yapılan deııeylerde -hiçbir sayı aralığında- ırkauma beNrtisi ortaya çıkııııyoı: Yaşanan Trajediler !anması ve bunun sonucunda kapılarda Son yıllardaki gece kulübü yangınlarında izdiham oluşmasıyla yaşandı. ve mekan çıkışlarında tıkalı kapılar, yaşamların yitirilmesinin ortak nedenini oluştur- Telefonda konuşan itfaiye müdürü, gamuşlardır. Bir acil durum tahliyesi Chica- zete başlıklarının 'insanların tepesindeki go'da, E2 gece kulübünde bir güvenlik- insanlar' olarak atıldığını söyledi. Kulüpteki çinin müşterilerden birine biber gazı kul- insan yığınları kapılardan levye ve büyük Tablo 2. Çıkış Kapısı Genişliğinin İki Katına Çıkarılması 'Tıkalı Kapı Sendromu'nu Azaltıyor Çıkış Genişliği Çıkışlar Kişi Sayısı Engel Zaman % Hız 1 Kişilik-Genişlik 1 30 n/a 139.30 2 Kişilik-Genişlik 1 30 n/a 68.00 %204.85 1 Kişilik-Genişlik 1 40 n/a 377.00 2 Kişilik-Genişlik 1 40 n/a 84.00 %448.81 1 Kişilik-Genişlik 1 50 n/a 1051.20 2 Kişilik-Genişlik 1 50 n/a 160.00 %657.00 1 Kişilik-Genişlik 1 60 n/a 3024.80 2 Kişilik-Genişlik 1 60 n/a 176.00 %1718.64 1 Kişilik-Genişlik 1 70 n/a 8873.80 2 Kişilik-Genişlik 1 70 n/a 213.00 %6166.10 Tablo 2'de tek kişi için çıkış süresi, tek kişilik (dar) kapı ve iki kişilik (geniş) kapı için karşılaştırılabilir: Yapılan örneklemelerde 30 kişiyi dar çıkıştan tahliye etmek için 139 tıklama, geniş çıkıştan ise 68 tıklama ya da yarısı kadar süre gerekiyordu. Fakat belli bir yerdeki kişi sayısı artııkça, veriler önemli ölçüde sapıyordu. Kişi sayısı 50 iken geniş kapıdan çıkış 160 tıklamada; dar kapıda ise 6.5 katı yani 1051 kerede ve Tıkalı Kapı Sendromu görülerek tamamlandı. Kişi sayısı 70 iken; geniş kapıda 213, dar kapıda ise 8874 tıklama ile tahliyenin tamamlanabilmesi karşılaştırılıııca, farkın çok daha büyük olduğu görüldü.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=