• iP Üzerinden Video Entegrasyonu • Uygulama: Madrid Tüneli Yangın Koruma Sistemleri • Stralejik Kontrol Kaynağı: Akıllı Binalar • İtfaiye Daire Başkanı Fuat Barandır, İzmir İtfaiyesi'ni Anlatıyor • Otomobil Yangınları. I • Güvenlikte Entegrasyon - Birlikte Daha İyi Çalışıyor • 6. Pompa Vana Kongresi Start Aldı
ıso eoo1:2000 A-C Pump ey ITT lndustries •j ... FENWAL: M�YA� •FM-200. tL-t?c:3/ FENWAL: NATIONAL FITTINGS �NORM �TEKNİK NORM TEKNİK MALZEME TİCARET İNŞAAT SAN. LTD. ŞTİ. Bayar Cad. Şehit İlknur Keleş Sk. No:3 Dural Plaza K:8 Kozyatağı Kadıköy 34742 İSTANBUL Tel: +90 (216) 464 65 66 pbx • Fax: +90 (216) 380 63 20 www.normteknik.com.tr info@normteknik.com.tr
Alternatifiniz, Güvenlik Cözümlerimiz.... �- Yangın güvenliği, CCTV, kartlı geçiş ve hırsız alarm sistemlerini, bina otomasyonu ve enerji tasarruflu teknolojiler ile birleştirerek komple çözümler sunuyoruz. L11 ,�-,, 1 ' 1 111! llll _, ,i1 iL ııı(J
!SUNUŞ Değerli Okurlar, T v ü e r r k il i e ye r 'de meydana gelen afetler hakkında rt m2 0a0s8ı n i ı y n ı ö lı e n bl g e a ö kt ş r r ı e o n n n d i a k U lu o u s y a a g l m u A la d fe m a t A a h r y i ş z a i m v k e S o i t s e n te u s m l u m n i'n a u i s n lı y ksı a e k ' r n a g in r ö la d rü ş e t le ı p rı n l r d e d ı m . o B , ğ u se a p l l , r h ao e f j e e ye t l ç e la r e n r k , ç o ç e n ığ v u e d su s ü i n n ş d m d a e e k si T iü g dr i e k b i -i ynöeny ieml i kl ei sr i t, as ot i sntui kçs el al rbı , iul gl ai l eş ı lrai wb iel ebn obret al gme ıl ne ar i , agköt raürnı l at ücl ear ikv. eP raonj ea il il zeyhaepr mh aanygai bir bölgeden ev almak veya kiralamak isteyen kişiler, sistemden o 1 bölgeye ilişkin arama yapıp, yerleşim bölgesini tehdit görebilecek. Bu açıdan proje, vatandaşların afet riskeledrienneakfaertşrıibskilleinrçini lenmesini de sağlayacağından büyük önem taşıyor. Bİ ş ul e gr i eGl i eş mn eel yMe üpdaür ar l ül eğl üo Dl aer apkr eamk t aAr ar abşitl ıer mc eağMi mei zr k eb zi ri ' ndi inğ ei nr t be ri lngei tdseaAy ffae t g Ts ü ın e r d k le iy a n e k ' i d d t e o e ğs h p a e i l t r l 9 e a r f a . e y B t d u z a a t e r l a s h p rla a it r l s e ı, a r y e r a y a g kl p ö aı r ş c e ık ı d T 2 ü e 0 r p k m i r y e e i m l ' y d a , e r y ı A s ld o B a n D o ı d r O t o a l yl a a ıl r d m ın a a ı b m 2 u 5 e lu ö y y d n o a e r m n v a e li asu baskını v rt afeıştılevreinyzearrleea şr 5 l m a 0 r e ı n h ı y e d e y a r e le l a a ri r n n tt d ı o rı e c la k ı i y e d ı t m ü ki z d e e e y n d b si a z u n l g u a n e u l g iş y e m o li r e y . ol er r. yK au şş kauds ıuğzı mh ıı zzl ı dnoüğf uasl Ai s ef eOt l eDr TkÜaİpnsşaama tı nMdüahüelnk edmi s l iiğz di Öe ğgreertçi me kül eyşeesni Pbr oi r fb. Darş. kPaoöl ant eGmü llki ga en 'lai ş ma iet . aGha z ü a z lk ı l r t a l ı a lm n d 'ı a n ığ s 4ı ı 0 v y e ö y ı n l d ı ü a e n ş p k d ı r n e e k sm i ü ç r e b a d ö lı i ş l r g m ye ü a l r e ü la r t i t n r ü ı, d ğ d e ü ü d y n a e y p a p ı r l e l a it m e c r a a in k t ü y b a rü i r n a n a e ta la g c rl i a a rd ğ i iı . l g h G i a li ü s y l a k ö a r n la n e r 'ı ı t n n - i l mt aes ı l"i,k tşeu vaen ak i tkaapdl aarrdyaadş aanyaenr dbeupl arne m" T ül er kr iiny ey' neirni nDi heaptraesmı z gBöösl gt eerlme r ei Hs a r i i ve 1 d t h e a e m l r a s a k k i t t u i a kl s l p a e l n a l y ı r lm ı o n l a d a a dsı n a b i g h ai t k r i e m ım n a ' ı ' n T l ü h dr e k a i s y n a e d p 'n e la in ğ r D ı e n e ı r n t p a t r e ş e ı s y m p o i tr B . e ö D d lg e il e p m l r e e e r m i s H in a t d e ri e t h a l k i s k u ı e " l , l a s G in n ü i ı n l l a k a m n n v a 'ı e n da ifade ettiği gibi 'bir kehanet belgesi değil' ama insanların can ve ı mal güvenliğinin temini için kullanılan bir araç olarak dikkat çekiyor. Gd eü vheenr lgi kevçeeönz eglül i knl ebyi raynegnıins i geük lveenni yl ioğri. aB lua ni l el ar lreı nmı i leg i hl eı znı ndai r eanr tgı k eT ül i şrmk i yeel edr ee haay al eknudyedAu rBmD ,aİ sypaabnay aş l ,aAdl mı . İal knoylaa, r İan kgAi l t BeDr ea, As vk uesr it ut er ysai s l, eKrai nndaed kau, lFl ai l i npıilnal en ,r av el a Gş ı mü nl ıemy aAdf r idk ae'sdi ai l eöbz eelnl i kzlien , ams kaezr oi tteykan odl oaj i lLePrGd edtoel rucdi heepdoi ll ae nr ı nvpe aöt zl ae l mı s ı nams ı naı ,k edsai nrlbi kel e, öantleeşyl ei ns i lbaihr sl ai srt evme yTaü r ktiey er öpr i satz ah raı nr eakgei tr dl ei r. , P ad rel apmr eam, avş ıer ı kıtı isnt af i ltakkl eeş mt meessoi nniuöcnu l oe yl ueş na c' EaXkCaOt e şS ai s tl me ma 'd; uurçuamku, nt adnak, edre, pboelnazni na-nmyaaz o tn s kL a a PG d ra e 'l , i c h a e a r y a v ü a ç z , l a d dr e e , n l a ' i l z s ik k t e b ar i ş r i ı a m a la r a a n c ç k ı l l a ı a ğr p ı n l v ı d y e o a r, . y B ha u a k ı v t t e a d k a n e l o a p l n o o l j a l i a nr i r ı n n ın d ö d a n a ü , s m k il u a ü l h l z a d lı n k e ı u l k a w i b g i e ü liy t n o le r rd v e e lerde, 1 de ne pdoü sl at rmi d ea,, tzaı rşhı ml ı Va IcPı l ıak rvaeçy laa rddaağ, ı tyı ma keı tnvdeü sgt rai l ezr i nüdr eet ,i mk i mi şyl eatsma leel en dr i nüds ter i , de, evlerde ve sanayide kullanılan tüplerde ve benzin istasyonlarında 1 kullanılması bekleniyor. 1 Saygılarımla, sbulak@teknikyayincilik.com
Yangın ve Güvenlik Dergisi Kasım 2007 Sayı 11O Sahibi Teknik Yayıncılık Tanıtım A.Ş. Yayımlayan Avrupa Teknik Medya Basın ve Yayıncılık Tic. A.Ş. YAYIN KURULU YayınKuruluBaşkanı Prof. Dr. Abdurahman KILIÇ Yazıişleri Md. - Sorumlu Md. Süleyman BULAK GenelYayınYönetmeni Emine BANKOĞLU Dergiler Teknik Danışmanı Muhittin TEKMAN Editör Muhabir Güneş ULUKUŞ Emrah VARLI YAYIN DANIŞMA KURULU AD lEi MK Aİ RREALH, AGNö, kCheal na l BÇ EE ŞR MK EE CRİ, , CG eü mn ea rl KY OAZVAUCZ I, , KF üa sz ıumn YB AE MC EARNEKNA, RKAoDr hEaNn İ ZI Ş, I KS aE bL a, hMaut tsi tna f Öa ZGÇÜELLCİ ÜK ,, RS ee cdeapt ALTINDAŞ, Tuncay AKDAĞ, Yıldırım GÖK YAYIN KOORDİNASYON Yayın Koordinatörü Tasarımcı Grafiker Çiğdem TİMAR Şengül KARANİ Berna ALBAYRAK Sebiha EKİNCİ Grafıker Cihan M. GAYTANOĞLU REKLAM Reklam Direktörü ReklamYönetmeni Emine BANKOĞLU Dilek MERTER ABONE OKUR HİZMETLERİ Abone ve OkurHizmetleriSorumlusu Seda ÖZEN Dağıtım Planlamave Koordinasyon Sorumlusu Rıdvan GÜMET Far lnternational Contacts reklam@teknikyayincilik.com YÖNETİM MERKEZİ Kar B a a n T l f m i E l u K A m p N c t İ . u K , 2 Y / B 1 A a 1 Y r - I b 1 N 3 a C r o 3I s L 4 3 I BK 4 u , 9 l T vA a B r N ı e I ş TBi I a k M t h a a Aş r /. l Ş s S. t o a kn . b ul Tel: (0212) 275 83 59 (pbx) (0212) 347 04 25 (pbx) w w w Fw w a w k . y . s t a : e n k ( g 0 n 2 i i n k 1 g y 2 u a ) v y 2 e i 8 n n 8 c li i kl 2 i . k 6 c . a c 1 m o 4 m . t r e-posta: info@teknikyayincilik.com BASKI Özgün Ofset 4 . L eBvaesnktı t (a0r 2i h1i 2: 1)4 121 81 102 00007 0 9 B a Bs ıun dKear ng ui nt üum' n Ta ügrökr iey eY' do er edl aSğüı rt ıel ml i aYkat ay dı nı r' .d ı r . TL YıllıkFAiyatı:6Y bone: 72 YTL (F i yat l ara KDV dahildir. Yıllık abonelikte kargo bedeli dahil, tek gönderimlerde dahil deQildir.) Yurtdışı Abonelik I SubscriplionFarAbroad Singl• copy price: 7 Euro (Worldwid•) Annuaı subscription: 80 Euro (Worldwid•) (Postag• included) 4 I YANGIN ve GÜVENLiK SAYI 110 İçindekiler Yeni Yangın Yönetmeliği ile İlgili Son Bilgiler - 2 Prof. Dr. Abdurahman Kılıç lsısan Semineri "Bugün ve Yarın, Güvenlik Gereksinimlerine Verilebilecek En Etkili ve Güvenilir Cevap Biyometrik Sistemlerdir" Mikado Bilgisayar Ltd. Şti. Genel Müdürü, �-_.!!!!!!!::-_.:::::....__..J Kamil Erdem İtfaiye Daire Başkanı Fuat Barandır, İzmir İtfaiyesi1ni Anlatıyor İzmir Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanı, Fuat Barandır Stratejik Kontrol Kaynağı: Akıllı Binalar Honeywe/1 Türkiye Bina Çözümleri Satış Müdürü, İlkin Özel
www.yanginguvenlik.com. tr Tulumbacı Haberler Pinetron DVR'lar, BİGES Güvencesi ile Türkiye Pazarında... 6. Pompa Vana Kongresi Start Aldı TESKON+SODEX Fuarı'nı 15 Bin Kişi Ziyaret Etti Teknik Yayıncılık Grubu Ailesi Stratejik Kontrol Kaynağı: Akıllı Binalar Birlikte Daha İyi Çalışıyor Acil Durum Eğitimi Aldı Akıllı Video Güvenliği Yeni Yangın Yönetmeliği İle İlgili Son Bilgiler - 2 Homeland Security İstanbul, Güvenlik Sektörünü Üçüncü Kez Bir Araya Getirdi Biyometrik Nedir? iP Üzerinden Video Entegrasyonu Amerika'da İşyeri Güvenliği ile İlgili Yasal Gereklilikler ve Standartlar Büyüyen Bir Teknoloji: Biyometrik Biyometrik Sistemler "Bugün ve Yarın, Güvenlik Gereksinimlerine Verilebilecek En Etkili ve Güvenilir Cevap Biyometrik Sistemlerdir" Işın (Beam) Tipi Duman Dedektörlerinde Yeni Bir Teknoloji: Thefirebeam MaviGard Konvansiyonel "MP-811 Serisi Yangın Alarm Santralleri Parmak İzi Tarama Teknolojileri İtfaiye Daire Başkanı Fuat Barandır, İzmir İtfaiyesi'ni Anlatıyor Bosch Yüksek Hızlı Pan/Tilt Ünitesi ile Saniyede l 00° Dönüş Sağlayın! Yangın ve Gaz Hatlarının Lokal Güvenlik Ağı'nda { LSN ) Daha Fazla İşlevsellik İçin Basit Ç özümler: Bosch'un Yeni 420 Serisi Ara Yüz Modülleri iT Sistemleriyle Entegrasyonu Otomobil Neden Yanar? Madrid'deki M30 Tünel Projesinde HI-FOG Yangın Koruma Sistemi Xl O Akıllı Kilit Sistemi İle Uzaktan Kumanda Konforu Kapınızda! ULISSE, Kızılötesi Aydınlatıcılar ile Gece Görüşü ■Reklam İndeksi AKSAY •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 47• 7 1 GLOBAL EĞİTİM···························· 6 9 . 111 ARI JEOTERMAL ···-···-························- 113 GÜZ YAPIM······················-················· 97 ABRASREELKS•·•·•·••·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•··•·•·••-•··•·•·•·•·•·•·•·•·•••4•••3• 16013 HAN ELEKTRONİK ····-····················· 55.8 1 HONEYWELL·····························-········· 31 BİGES ••••••••••-·····-··-·························- 19 ıccı ......·······················-··-············· 122 BOSCH ···························--·-···-···· 15• 41 INTERSEC ············-·-························· 127 BBUTSR·S·A··N·························-·····-···-·················-·····························-·-···· 17 İİDS EAL İŞ GÜVENLİĞİ ••••••••••••••••.••••••.•.• 121 T İŞÇİ SAĞLIĞI······························-··· 27 CEBSAN·······························-·········· 109 DALGIÇ YANGIN·······-····-····················· 77 İKZAOBCEALSMAN••K••A•B••L•O••·••·•·•-•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•·•··•·119 63 DEKA···········································-· 105 KALE KİLİT··-······································ 21 DDURAPE0GER ························-·--·············· 67 KIVANÇ KİMYA ··························-·-···· 101 NT ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••99 KPAM KILAVUZ ••••••••••••••••••••••••••••••••• 117 EEEDCS····································--····-··························•·•·•·•·•··••·•·•·•·••••••A•.K79 KULELİ ••••••••-············· •••.••..•.••..••••.•.••93 . KURTARIR·················-·················· 24. 2 5 EE NL EEKRSS ·İ S· ·T-E·M· -·-··············-··········-···-···-·········· ·· ······························ 87 53 ML İ NATKRTİ KE SS İ·S· ·A· T- ·· ·············· ·· ·· ······ ·········· ·· ·· ·· ·- ·· ·····- ·· ·· ······ ·· ·· ·· ·· ·· · · 1 13 57 ERSE KABLO······································· 89 MAVİLİ ............................................. 11 FFOETKAUŞS··-·············-·············-·-·-···-················-········--·····-··················· 8737 MMAYA YANGIN •••••••••••••••••••••••••••••••••••• 91 CS ················-·-···········--············ A. K. İ. FRANKLİN ··········--··-··············· 49• 51• 53 MİKADO ........................................... 59 NETWELL····-···-·································· 13 NORM TEKNİK ••••••••••••••••••••••••••••••• Ö. K. İ. OKİSAN ·························-················· 29 OORRSBEİSZ •.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•.•. 8353 ÖNCÜ GÜVENLİK·······························-· 45 ÖZ·KOR ·····················-··············-···· 123 PCC ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 23 PPOREMVESANDTIS········-··-···························- 126 ······-······················· •••••••:••• 95 SAFETECH 2007·········--·············-········ 125 SCH NEIDER ....................................... 39 SS iEETMTEENKSN •İ K• • • •• •• •• •• •• •• •• •• •••• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• •• • 572 TTAEKNNRİIKKULU YANGIN ·-······················· insert ELEKTRONİK··························· 107 VIDEOCOM ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• 35 WY 3IKN •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••17 FUARLARI -·--······························ 124 YANGIN ve GÜVENLiK SAYI 110 1 S
!ÖZETLER Özetler TESKON+SODEX Fuan'nı 15 Bin Kişi Ziyaret Etti _Sayfa 30 14. yılını dolduran ve geleneksel hale gelen VIII. Ulusal Tesisat Mühendisligi Kongresi ve Fuarı 25-28 Ekim 2007 tarihleri arasında Makina Mühendisleri Odası adına İzmir Şubesi yürütücülüğünde İzmir' de düzenlendi. Kongre ve Fuar ı dört gün boyunca l 529'u kayıtlı delege olmak üzere 3200'ü aşkın mühendis ve teknik eleman izledi. Kongre kapsamında düzenlenen TESKON +SODEX Fuarını ise 15 bini aşkın kişi ziyaret etti. Teknik Yayıncılık Grubu Ailesi Acil Durum Eğitimi Aldı Sayfa 34 Toplam 44 çalışanı bulunan Teknik Yayıncılık Grubu Ailesi, 20 Ekim ve 3 Kasım tarihlerinde Global Eğitim Merkezi tarafından verilen Acil Durum Eğitimine katıldı. İlkyordım, yangın ve deprem konularını içeren eğitim organizasyonu bilgilendir i ci olduğu kadar çalışanların iş dışında da bir araya gelerek, keyifli vakit geçirmeler i ni sağladı. Yeni Yangın Yönetmeliği İle İlgili Son Bilgiler -2 Sayfa 36 lsısanısıtmave Klima Sanayi A Ş'nin 29 Eylül 2007 tarihinde düzenlediği seminerde Yeni Yangın Yönetmeliği ile ilgili, Prof. Dr. Abdurrahman Kı l ıç taraf ı ndan gerçekleşt i r i len "Yeni Yangın Yönetmeliği'nin içeriği ve eski yönetmelikte yapılan değişikliler" adlı sunumun ikinci bölümünün özet i ni s i z l erle paylaşıyoruz. "Bugün ve Yann, Güvenlik Gereksinimlerine Verilebilecek En Etkili ve Güvenilir Ceva Bi ometrik Slstemlerdlf' Sa a 58 Biyometr i k çözümler konusunda piyasa beklent i leri ve teknolojiler sürekli gelişiyor. Bu doğrultuda; personel devam kontrol, geçiş kontrol veyemeklhane kontrol sistemleri olanında faal i yet gösteren Mikado Bilgisayar Ltd. Ştl. de faaliyet alanına giren teknolojik gelişmel eredonanımveyazılım ürünleri ni adapte ederek çözümlersunuyor. "Bugün ve yarın, güvenlik gereksinimler i ne verilebilecek en etkili ve güvenilir cevap biyometnksistemlerdir' diyen şirketi n Genel Müdürü Kamil Erdem, biyometrik sistemlere ihtiyacın gün geçtikçe daha da artacağını ve zamanla daha kolay, ucuz ve prat i k bir yöntem haline geleceğini belirtiyor. "Gelecekte ev i nize girmek, elektriği açmak, internete ve elektronik postalarına er i şim, bilgisayar ağı güvenliği sağlayabilmek, bankolarda işlem yapmak, oy vermek, kişisel bir eşyanızı sadece sizin aktive edebilmen i z ve arabanızı sadece sizin çalıştırobilmeniz için bu sistemlerin kullanılacağını düşünüyoruz" öngörüsünde bulunan Erdem, gerçekleştirdiğimiz söyl eşide biyometrik teknoloji kullanmak isteyen firma ve/veya kişilerin, ürünlerinin, kullanmak istedikleri uygulamaya ve ortama uygunluğunu mutlaka denemeler i , beklentiler i ni iyi belirlemeler i gerektiğine de dikkat çekiyor. İttalye Daire Başkanı Fuat Barandır, İzmir İtfalyesl'ni Anlatıyor Sayfa 70 Arama Kurtarma ve Kriz Yönetimi Koordinatörü ve lttaiye Daire Başkanı olarak 9 yıldır İzmir Büyükşehir Beled i yesi'nde çalışmalarını sürdüren Fuat Borandır, Türk i ye'de itfaiyelerin genellikl e; personel eksikliği, araç ile kurtarma malzeme ve teçhizatların yetersizliği veya yok l uğu açısından, istihdamda yöneticilerin siyasi mülohozoıor nedeniyle sık sık görevden alınması nedenleriyle sıkıntı yaşadığını dile getir i yor ve eğitimler i n yeterli olmayı şından dolayı müdahalede de sıkıntılar yaşandığını, Ankara, İstanbul, Bursa, Kocaeli, Konya, Gaziantep, Mersin dışında eksiği olmayan itfaiye teşkilatı bulunmadığını ifade ediyor. İzmir İtfaiyesi olarak arama-kurtarma ve sağlık hizmetlerini yürüten AKS-l l O teşki latını kurdukl arını ve teşkilatın faaliyetlerini etkin bir şek i lde yürütmeye devam ettiğini belirten Daire Başkanı Borandır, izmir itfaiyesi çevresinde gerçekleştirdik l er i yenilikleri, eğitim çalışmalarını ve Türkiye'de itfaiyelerin yaşadığını sıkıntıları aktarıyor. otomobil Neden Yanar? Sa a 82 Ülkemizde ulaşım vetaşımacılıkta en çok koro yolu tercih edilirken, eğitim yetersizliği, alt yapı eks i .k l iği ve bazen de araçlardaki güvenlik tedbir l erinin yetersizliği gibi nedenlerle çok sık trafik kozası meydana geldiği bilinmekte ve bu kozaların birçoğunda do yangın çıkmaktadır. Son bir yıl içinde İstonbul'do l 038 koro taş ı tı yangını meydana geldiği söylenmektedir. Taşıt yangınları toplam yangınların % ?'si olmasına rağmen maddi hasar bakımından % l 5'ine tekabül etmektedir. Madrid'dekl M30 Tünel Projesinde HI-FOG Yangın Koruma Sistemi Sayfa 88 Morioff Corporotıon Oy çok yüksek verimlilikte endüstriyel, ticar i ve altyapı geliştirme için tasarlanmış su sisi yangın koruma sistemleri üretimi konusunda uzmanlaşmış global bir işletmedir. Morioff'un HI-FOG sistemi de Modrid'deki büyüktünel projesinde yangından koruma sağlamak üzere seçilmiştir. Stratejik Kontrol Kaynağı: Alkıllı Binalar Sayfa 96 Kısaca 'daha az kaynak ile daha çok şey yapma imkanı veren binalar o l arak tanımlanan akıllı binalar, teknoloji0 akı llı bir şekilde kullanıyor: binanın her noktasından bilg i yi toplayarak entegre ediyor ve yönetime sunuyor. Ülkemizde de akıllı binalara giderek artan bir ligi var. "Akıllı bina zaman tasarrufu sağlar ve riskleri azalt ı r" diyen Honeywell Türkiye Bina Çözümleri Satış Müdürü İlkin Özel, gerçek l eştirdiğimiz söyleşi ile akıllı binalar ile ilgili bilgilerini bizlerle paylaşıyor ve akıllı bir binanın tüm yeteneklerinden tam olarak fayda l anabi lmek için projenin baş l angK.:ındon it i baren tamamen entegre bir tasarıma iht i yaç olduğuna dikkat çekiyor. Birlikte Daha İyi Çalışıyor Sayfa 100 lngiliz Güvenlik Endustrisi Kurumu geçtiğimiz aylarda Butunleşik Güvenlik Yonet i mi Sistemleri ile ilgili bir rehberyayı nladı. Rehber, bu tür sistemlerle beraber çalışabilecek vesektörün ortalama güvenlikyaklaşımına birçokyarar sağlayabilecekteknol oj ilere genel bir bakış açısı sunuyor. Bu makalede farklı sistemlerin bir l eştirilmesinin bazı özellikleri ve yararları inceleniyor. 6 IYANGIN ve GÜVENLİK SAYI 110 Abstracts TESKON+SODEX FairVisiled by 1 5 Thousand People Page 30 8th National Sanitary ınstallation Englneer ing Congress and Exhibition, with 14 years of experience ond having become trod i tionol, wos orgon i zed in ızmir on Oct. 25-28, 2007 bythe lzmir Branch ofthe Chamber of Mechanical Englneers on beholf of the soid Chomber. The Congress ond Exhibition was attended for faur doys by more than 3200 engineers and technicoı personnel, including 1 529 registered delegates. Technical Publlshlng Group Famlly Received E ergency Tralnings Page 34 Technical Publishing Group Fomi l y hov i ng 44 employees in total attended the Emergency Trainings held bythe Global Troining Centre on October 20 ond November 3. This troining orgonizotion encompossing first-oid, f i re ond eorthquoke topics was not only instruct i ve, but olsa mode the employees merry over their coming together aut of off i ce. Latest lnformation on New Fire Regulatlons - 2 Page 36 We herebygive o summoryofport 2 concerning regulotions cıouses ofthe presentotion tit l ed "Content of New Fire Regulat i ons ond Chonges in Previous Regulat i ons' by Prof. Dr. Abdurrahman Kılıç dur i ng the seminor cirronged by ısısan ısıtma ve Klima Sanayi AŞ. on September 29, 2007. ::Today and Tomorrow, The Most Etfective and Reliable Response to Safe!Y Requlrements Is Biometric Systems" Page 58 Market expectotions and techno l ogies concerning b l ometric solutions ore subject ta ıosting development. in this connection, Mikado Bilgisayar Ltd. Şii. engaged in the fıelds of personnel attendance control, occess contro l and dining-holl controı systems also offers solutions by adapt i ng hardware and softwore products to techno l og i cal advoncements. " Today and tomorrow, the most effective and reliab l e response to safety requirements is biometric systems' says the companys General Manoger Kamil Erdem, emphasizi ngthat the needfor biometric systems will increose more ond more, and become o fairty eos i er, cheaper and more proct i coı method. 'We ore of the opinion thot in the future, these systems will be used to enler your house, to swi tch on, to occess to lnternet and electronic mails, ta provi de computer network security, to peıform banking operat i ons, to vote, ta octivote any personal belongings just yourse l f ond to start your car just yourself', as foreseen by Erdem, who, in our conversation, olsa draws attention of firms ond/or individuals that have the will to use biometr i c technology, to surely check their products for compliance with their intended application and medium and to determine their expectotions we ı ı. Fuat Barandır, the Fire Department Head, MentlonsAbout lzmlr Fire Department Page 70 Fuat Barandır, who has carr i ed on with his duties far 9 years at the lzmir Metropol i ten Municipolity, acting in his capocity of Seorch & Rescue ond Cr i sis Monogement Coordinotor ond Fire Deportment Heod, oppri ses the foctthotthe fire deportments in Turkey generolly go through the hoops ond exper i ence difficulties due to lock of personnel, inodequocy or unovailobility of vehicles and rescue materials ond equlpments. The Deportment Head Bahadır emphosizes !hatthey, as the ızmir Fire Department, have estoblished theAKS- 1 1 O organizoti on renderi ng seorch & rescue and hea l th-reloted services and !hat this orgonizot i on is corrying on with its activ i ties in most effective woy: ond enlightens ony spec i fic improvements, training activ i ties corried out in the environs of the lzmlr Fire Deportment as weıı as the difficulties ond vexotions experienced by fire departments throughout Turkey. Why Does an Automoblle Burns? Page 82 in our country the most preferredtronsportotion ond conveyonce is by road, ond it is well-known !hat frequent troff i c accidents occur due to ıock of educotion/troinlng, deficiency in infrastructure ond occasionally by reason of inodequacy of safety meosures in vehicles, and thot most of those occldents cause f i res. in spite of the fact thot rood veh i cle fires represent 7% of the total f l res, the moterial damages of some correspond to 15% of the total damages caused by fires. HI-FOG Fire Protectlon System tor M30 Tunnel Projeci in Madrid Page 88 Marioff Corporot i on Oy is a global business enterprise speciolized in production of woter-mist fire protection systems, which are designed for industriol, commerciol ond lnfrostructuroı improvements of very high efficiency. Morioff's HI-FOG system is also selected forthe lorgetunneı projeci in Madrid to provide protection against fire. Strategic Control Resource: Smart Bulldings Page 96 Smort build i ngs, which are conciselydescribed as ' bu i l dings that enoble us to do more stuff with l esser resaurce' ore us l ng the technologywisely; gather ond integrate infoımation from every point of the building, and submit tt to the monogement. There is a growing interesttowards smart buildings inourcountry olso. "Smort building saves ti me ond reduces ıisks', says İlkin Öze l , Honeywell Turkey Building Solut i ons Soles Manoger, who alsa shares her knowledge oboutsmart buildings during our conversation and l ays emphasis on the need far an integroted des i gn from the beglnning of the projeci, in order to moke the besi of ali capabil it i es of o smart building. WorkingTogetherWell Page 100 The British Safety lndustry Associotion lssued in recent months o guide concerning ıntegrated Safety Monagement Systems. This guide offers an overview of the technologies thatcould operete with such systems ond reop many benefits for averoge sofety opproach of the sector. Some feotures ond benef i ts of combination of severol systems are studied in this article.
- e-inanızdaki elektrik-ve�mekanik şaftlarda YANGIN'a geçit yok! Şaftlar; • Binanızdaki yangın riski ve yangın yükü en yüksek yerlerdir. • Doğal baca görevi görürler KBS Mortar (Harç) Hafif, sıkıştırılmış harçtır. Kablo kanallarındaki geçiş yollarına uygulanması sırasında genişleyerek, dumanın ve yangın geçişini engeller. Uygulanması ve içinden yeni kablo çekilmesi çok kolaydır.dır KBS Sealbags (Yastık) Özel yastıkları ile şaftların geçiş yollarına kolaylıkla döşenir. Özellikle kablo değişikliği veya ilavesi muhtemel kablo geçiş yolları için idealdir. Sıcaklık ile karşılaştıklarında kabararak ve katılaşarak yangının bir bölgeden diğer bir bölgeye geçişini engeller. KBS Panel Seal (Kaplama) Su bazlı KBS Kaplaması ile mineral yün içeren yangına dayanıklı panellerdir. Mekanik Tesisat geçişleri için ideal koruma sağlar. Elektrik kablosunun akım taşıma kapasitesini etkilemez. Kötü çevre şartları ve korozyona karşı tesisatın dayanıklılığını arttırır. Zararlı madde içermez. Güç Santralleri, Telekomünikasyon ve Bilgi İşlem Merkezleri, Demir Çelik, Çimento, Kimya ve Petrokimya Tesisleri, Otomotiv ve Tekstil Endüstrisi, Çok Katlı Binalar: 26.07.2002 tarihinde yürürlüğe giren Türkiye Yangından Korunma Yönetmeliği gereği; Elektrik ve mekanik şaftların belli disiplinler altında yangına karşı izole edilmesi zorunludur. BTS' nin farklı hizmet anlayışı, Cognis Grünau kalite güvencesi ile Şaftlarınızda yangını durdurmanın tek yolu KBS Yangın Geciktirici Sistemlerin kullanılmasıdır. •n -e-t s Yangına karşı güvenliğiniz için adresiniz... YANGIN GÜVENLİK BTS YANGIN GÜVENLİK YAPI TEKNOLOJİLERİ SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. YAPI TEKNOLOJI.LER"I Mihrabat Cad. E. Yavuz iş Merkezi No: 39 Kat 4 Kavacık 3481 O Beykoz, İstanbul Tel: 0216 680 33 11 Faks: 0216 413 69 08 www.btsyangin.com.tr
ITULUMBACI LPG Ozellikleri Ve Tehlikeleri Prof. Dr. Abdııralııııaıı Kılıç Jrü Makina Fakültesi Dünyada LPG gelecek onlıı yıllarda dalıa fazla kııllaııılacak gaz yakıt iiriinlerinden birisidir. Ulaştığı yoğun ve yaygın kııllammı dünyada ve ülkemizde köklii şirketlerin gelişmesi ile sonııçlanınıştır. Bıı doğrııltııda LPG'nin sağlanması, depolanması, kullanıcıya ıılaştırılıııası yöııiiııde giiveııilir alt yapılar olııştıırıılıııaktadır._ � 8 I YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 110 eL PnGd üesvt rl ei dred,et ayreı mmdeak, po itşei r ml , l oekdaen,t ak o, hnau ts tıas ı nt me laedr dae, tvaedtı ar . şLı tPl aGr ,dma e( rok teoz-i gı saı tzm) yaa, kmı t eo kl aar na kı s ıkt uml l aa n, ıhl ma vaak yl aenmd ıer mk ap,i şsi rımc aek vs ue i hı ştı ki yl aancdı ıkr ma r şaı l agmi bai , asmo ğauçtlma ral a, kuuylgl aunl aı l mmaa kl at ar ddaı r . dBouğn al al r ıgn ayzaı nn ıknudl laa neı mn daü lsat rni yl ae l rmı neı ntay allenrıinnd, amgüahezlnadrınislvikeekkimi p myaasan llamr ı naı nddveelegrien, mi ç ei l ecrei nk,, aeğl eı r kkti lr iük lri ücnilhear i zvl aer ,s et ar aşmı t l ai kr ,, ct eakms t ,i l yüi yr üencl ee kr i , t ok i a m lm ğ in ı a t d y v e a e n k b u t a a lla s ş k n ın ı ıl a ü m b rü a il n i k r l l t e ik a r i d ö g ı z r. i e b A l i l i y ğ b r i ıc ir s ç a a o y d k e o üs ğ i r n ü a d n l e ü g n ş a a ü z n d re t a i yl aer dl ear dı seı t, mt aar ı mv es apl i v şier mz i er adi ei ş ,l ej er dn ee r, ak taör ar vvea np voembpoat lkaur ldl aan ı lvdeı ğ üı gl kiebmi i çi ztdeen ydaen mb i ar hl ı aaryal i byaa, yogtıonboül savr abk. motorlarında yakı t olarak kullanılmaktadır. Lr ıPnGd a' n ikneynadki ısti nvie koatbou- gl aezttoi r ml a reaski nddüen yeanpöanz aerml a l i eü stkt üennl üçk leevr orel m( eumş t ui sry. Go nelnaer ) l oy öl anr aü kntdeek nnosl oajği nl ai ndi l eı ğr ıi gv ei t t itğai ,ş ıçt es varyeı svı neı ngçü ov ek nyl iük kssteakn doal dr tul ağruı n ı nü l kgeel el i şrtdi ğei oto-gaz kullanımı da yüksek olmaktadır. dLPaGrtladredpaovleamyöanetatmnkelalikrı ile ilgili hususlar stanzmoişrutinr. lBuusktaonndudaart Rkeaspmsai Gm l e a ın r z d a e e t e a g ' l d ı e n e n a y i n ş a o T y S l ı a m l ra l 4 ak 4 n v 6 a e ' r d a ri a l k bç eavğrlea yöı cr gı ühtül ekrüi nmclee rvbe uyl uannmg ı an kgt aüdv ıer . nUl i ğl ui s kl aurraurl uaşs ı ltai or ınn cAag, eönzceyl l i )k' nl eı nd be üEtPüAn ( rEanpv oi r or l an mr ı nednat aNl PP Fr oAt e5c8 rLePfGerai l en s igl göi l si theür i lkmü emk t ebduilru. Çn mo kaskat ay ıddıar . mB uenvl az ur da tat an baa) TzSıla1rı4a4ş6a, ğ"SıdıvaılasşıtrıarıllmanışmPıeşttırro. l Gazlarının (LPG) b c) ) N DP F a e P r p l A a o y 5 la ıc 8 m , ı, "L a P iq a K u tl u a e r y a fi ı e c lla d ı; r ı T P ", e e t delerle Çalışılan İş Yer h l r e o lik r ı i e e n u d li m e ve v G e Z a as İş r a Cle r o r lı d d M e e a" A , d lıd) nP R r a i o s c k p a a M k n ae T n e S a d t g o b e r ir a l m e gr e e H n F a t a k c P k r ı i n l o it d g ie a r s a , T m Uü S z ü G Ek n u vi di r oannmc ee nFtoarl e) YP B r ö i o n n t a e e la t c m t rı io n e n li Y k A a gnegnıncdya(EnPAK)o, runması Hakkındaki LPG tesislerinde yangına neden olabi snıackalak ry, üezleeyktlerikr, astrak ıt, ikeel elek tkrti krikk, ı vmı l ceı mk aı ,nai kç· l s e ü ık c r t a e ü l k e n k m v a le e y r , , smaey ıkl aabniilki r .çBaur pn lma raı n, ı os ı ll uraş tduyr aacsyaoğnı vrieskalekruislet i kteensei s irnji ikçainrşdı etevdebdirlıeşınr disea;ortaya çıkabilecek diğer risklere a) Dgeepsinoelamasagatarinmklaersınaınfekloerniutlara, yerleşim bölb) cTainnski ,veboertukavleınlıbklaağrılantıların malzemelerinin c) Alarm ve duyuru sistemleri d) Soğutma sistemleri e) Otomatik kapatma vanaları f) s le a r y E in m ıl i a n n b piy il r ir e o . t Dje v e le a p n n o d a la ir la il mm rı a e tsai nndkel a rr üı nzı ng taer mk uewl veet i ,k adi ed pe arelımnmkauwktaedti ırv. e hidrostatik deney yükleri dikkate 2. LPG ÖZELLİKLERİ 2.1. LPG'nin Tanımı Pmeat rzool t ravfei n ad si ğyeorn uh ni ddr oak, aar bğoı r lnı kl al ı roı nl aür ar ekt i mb ei nszı rian , as ı nl t dı nad,a ovr et ayyaa s ço ığk au tnmgaayz ohl uayfli af üs rı vüınl al eş trıirnı l mbaassı ı ni l eç sgı vaı lsa) ş teı rl ıdl meı şepdei tl irro. lAgğaı rzl ıı k, lLı PoGl a( lri qa uk epf ireodp apnetvroel ebu mü tpaannd a%n7o0 l ubş uü rt.aTnüdr kı ri.y eA' ğd ıer l ı kLl ıP Go l akraarkı ş ı pmaı r%a f3i n0i k pyr oa op lı de af i nhi ki dhr oi dkraorkbaor bnol anr dl aar ndoal ubş uurl,uan nu cr . aDkabhi l ae şgi medn ei ş ap ça ınl ı m, nd-ab üL tPaGn' d, en -bpuel unnt aann, bi zi loepş eennl tear ;ne, tparno, ppi l er on vpeetbroültyileanklıterdir. LPG petrol rafinasyonu dışında, yeadisleıkbıştilıirrı.l m ıl şadr ı oüğzaelrigndaez ı noal uyşrmıştıurı lşmgaaszı il al er ddaenevldee
LPG normal şartlar altında gaz halindedir. Basınç altında sıvılaştırılır ve basınç ka ğında derhal gaz ha siz, kokusuz ve h line geri döner. Rel n kt k ı avadan a ğildir. Kapalı yerde kaçağk ırodluır.şZtueğhuirli tdae kdirde havanın yerini alacağından b cu etki ye neden olabilir. Kaçak hal o inğ d u e tanınması için rafinerilerde etilmerkaptan veya metilmerkaptan katkı maddeleri ile kokulandırılır. TULUMBACI Yüksek Basınç: LPG, yüksek basınç alt ı n da depolandığı için önemli riskler meydana getir i r. Sıvılaştırılmış gazın ani olarak serbest kalması halinde, BLEVE patlaması oluşur. LPG'nin ihtiva ettiği bütün maddeler gaz olduklarından LPG. sıcaklığa, basınca ve konsantrasyona bağlı olarak, ayrıca bulunduğu kabın cinsine ve şekline göre patlayıcılık özelliği gösterir. bildiği ilk oran alt tutuşma sınırıdır. Tersi ol- Yangın ve Patlama: LPG, düşük karbon LPG basınç altında sıvı haldedir ve sıvı ola- ması durumunda, yani yanıcı gazın çok, rak depolanır. SM halde aynı hacimdeki su- havanın az miktarda olduğu ve yine de yun yarı ağırlığındadır. Gaz olarak ise hava- yanabilen orana da üst tutuşma sınırı de- nın iki katı ağırlığındadır, tabana yayılır. nir. Bu iki sınırın arası da tutuşabilir bölge adını alır. LPG'nin tutuşma bölgesi %l .9 2.2. Yanma Özellikleri ila %9 arasıdır ve bu, kok gazına, asetilene Yakıtların karakteristik yanma 'özellikleri var- ve hidrojene göre dar bir aralıktır. dır ve sıvılaştırılmış gaz halinde bu özellikler farklılıklar gösterir. Yanma özellikleri; ma simum tutuşma hızı, en düşük tutuşm k a sıcaklığı ve tutuşma sınırlarıdır. Tutuşma hızı, bir yanmanın tutuşabilen bir hava gaz karışımındaki yayılma hızıdır. Gazın yakma havası ile karışım özelliklerine, gazın cinsine ve sıcaklığına ba laştırılmış gazlar maksimum tut ğ u l ş ıd m ır.a S ı h v ı ı zına % l O hava eksikliğinde ulaşırla panın ve bütanın maksimum tutuşm r.a P h ro ızı asetilenin aldığı değerin ¼'ü kadar ve kok gazınınkinden yarısı kadar fazladır. Olası bi r yangın durumunda, LPG tutuşma nın nispeten hızlı olması, depolama m hı e zısafelerinde dikkate alınması gereken bir husustur. Yakıt-hava karışımları belli bir ısı tatbikinden sonra sıcaklığın yükselmesiyle tutuşur ve ilave ısıya gerek kalmadan yana manın başladığı en düşük tutuşmar. s T ı u c tau k şlığı, karışımın bileşimine bağlıdır. Sıvıla tırılmış gazların tutuşma sıcaklığı asetileni ş n tutuşma sıcaklığından oldukça yüksek an cak doğal gazın değerinden düşüktür. Tutuşma sınırları yanıcı gaz-hava ka mının yandığı belli karışım oranla ğerleridir. Karışımdaki hava mikt rının d rı e şı arı fazla ya da az olursa alev oluşmaz. Az miktarda yanıcı gaz ve çok miktarda havanın yanaLPG sızıntısı hal inde ortamda bu karışım oranı oluşması durumunda patlama şur. Patlama anında kontrol edilemeyo e lu n yanma. gazlar ve ısı sonucu basınç artar ve önemli hasarlara neden olabilir. 3. LPG TEHLİKELERİ LPG olarak bilenen ürünlerin tümü "Tehlikeli Maddeler" tanımına girer ve "Çok Kolay Alevlenebilir" olarak sınıflanır. Tüm enerji formları gibi, LPG'de üretim evresinden, kullanıldığı ve yanma ürünlerinin emniyetli bir şekilde atıldığı ana dek, potansiyel bir tehlikedir. Potansi yel tehlikeler in en ön lileri büyük miktarlarda LPG depolan e m m a sında veya nakledilmesinde ortaya çıka bilmektedir. LPG berrak kokusuz bir sıvıdır ve gaz halindeyken zıntı olduğunda, görgünömzleezghöarü ld lm e e , o z. Bir sı rta da tehlike yaratacak yoğunluğa ulaşabm ilir. Bu riski asgariye indirmek için, LPG'ye da ğıtım öncesinde ayırt edici, nahoş bir koku eklenir. Kokusuz LPG' ye ihtiyaç gösteren özel uygulamalarda, örneğin a kürtücü veya kimya endüstrisi e g r i obs i. o la p lt ü e s rnatif emniyet önlemleri benimsenir. LPG, dört özelliğinden dolay yet tedbirleri alınmadığı taı kgdei r rdeek l i be ü myn ü i k tehlikeler yaratabilir. Bu özellikler şu şekilde sıralanabilir: sayılı hidrokarbonlardan (propan. bütan) ibaret olup hava ile belli oranlarda ka tığında yanıcı ve parlayıcıdır. LPG, yanr ı ı c ş ı gaz özelliğine sahip olduğu için stati trik veya alev. sıcak cisimler gibi ı skı eklaeyk nakları aracılığıyla tutuşabilir. Havadaki LPG konsantrasyonunun yanma sınırları dahilinde olduğu durumlarda ise yanma patlaması meydana gelebilir. Boğulma: LPG'nin insan hayatını tehdit eden en temel özelliği kapalı ortamlarda boğulmaya sebep olma duğu ve büyük bir hızla has cı di mı r . sReel ngkes inz l e o ş l meye uğradığından, fa tamdaki oksijen miktarınr ı k ine s dainlm lae rı d n e yna ş oar mı için gerekli düzeyin altına indirebilir. LPG, gaz olarak havaya göre ağırdır. Bulun ğu ortamda serbest hale geçmesiyle d hau vanın o ortamdan uzaklaşmasına seb biyet verir. Bu nedenle o e rtam oksijen a sından fakir bir hal alır. Burada yapılaçnı solunum. oksijen yetersizliğinden dolayı tam olmaz; bu yüzden ortamdaki havayı teneffüs eden kişi önce sersemler, baş dönmesi, hafif baygınlık ve en nihayet boğulma sebebiyle ölümle karşı karşıya ka labilir. Kuşkusuz bu kapalı ha çerlidir. cimler için geSoğuk Yanıklar: LPG sıvı halde serbest kaldığında ve herhangi bir yüzeye temas ettiğinde, buharlaşması için gereken ısıyı büyük bir hızla temas ettiği yüzey kerek yüzeyi dondurur. Temas yüze dye i n in s çae n dokusu olursa soğuk yanıklara ve doku donmasına yol açar. Ayrıca temas yüzeyi metal veya plastik maddel er olursa ma zemede önemli hasarlar meydana bilir. LPG basınçla sıvılaştırılmış bir g gele l azdır, YANGIN ve GÜVENLiK SAYI 110 1 9
ITULUMBACI bu nedenle herhangi bir sebeple sıvı hal- lemek mümkün değildir. Gazların sıvı ve de dışarıya çıktığında normal hava basın- katılardan farkı, moleküllerinin çok hacına ulaşabilmesi kolay olmaz ve ani bir reketli olmasıdır. Gaz moleküllerinin bu genleşme ile hızla buharlaşır. Bir madde- hareketleri, bulundukları kabın hacmini nin buharlaşabilmesi için mutlaka dışarı- kaplayacak ve kaba basınç uygulayadan ısı alması gerekir. LPG'nin gerekli olan cak bir etki yaratır. Basınç, gazın konsanbu ısıyı çok kısa bir gazlaşma anında al- trasyonunun ve sıcaklığının artması ve ması mümkün değildir. ısıya ihtiyacı oldu- hacminin azalması ile artar. Konsantrasğundan, ısıyı kendi bünyesinden alarak yon, gazın belli hacimdeki miktarı olup sıcaklığın son derece ani bir şekilde düş- miktar arttığında hareketli moleküllerin mesine sebep olur. 3. 1 . LPG'nin Açık Alanda Yayılma Tehlikesi Boru ve bağlantıların malzemeleri nin cinsi ve et kalınlıkları uygun seçilmiş ve tasarım için kabul edilen maksimum bası nca mukavemeti yeterli ise, emniyet vanaları açılma basınçları uygunsa, soğutma ve algılama yapılmışsa, ex-proof malzeme kullanılmışsa, tanklar stand .artlara uygun tasarlanmış ve imal edilmişse LPG tanklarının çatlama neticesinde yarılarak veya devrilerek içindeki gazın boşalması çok az bir ihtimaldir. En olumsuz şartlarda tank diğer boru ve bağlantı malzemelerinin mikro yapılarında kılcal çatlaklar meydana gelebilir. Bugünkü teknoloji ile hem rutin tank kontrollerinde bu tür kılcal çatlaklar kolaylıkla saptanabilmekte, hem de olası kılcal gaz kaçakları gaz dedektörleri ile çok kısa bir süre içinde tespit edilebilmektedir. birbirleriyle esnek çarpışma sayısı ve kop çeperlerine çarpma sayıları artacaktı r. Bu da basınç artışına sebep olur. Hacim azalması, konsantrasyonu; yani madde sayısının hacme olan oranını arttıracağından basınç artışı yaratır. Aynı şekilde ısınan molekül ler de sıcaklı kla oluşan yapısal düzensizlikleri nedeniyle bulundukları kap çeperlerine basınç uygulayacaklardır. Gazın bulunduğu kap, oluşacak bası ca ndayanıklı değilse gaz, büyük bir patlama şeklinde dışarıya genleşecektir. Bu durumda kap, iki veya daha fazla parçaya bölünecek, gaz do şiddetli bir p lamaya sebep olacak atve bulunduğu ortamda büyük tahribatlar meydana getirebilecektir. Bu duruma BLEVE (Boiling Liquid Expanding Vapor Explosion), yani kaynayan sıvının genleşmesiyle oluşan buhar patlaması adı verilir. Sıvılaştırılmış gazların tümü, içinde bulunLPG stok tanklarından kılcal gaz kaçak l arı dukları kop atmosfere açılmadığı sürece, şeklinde sızıntı olması halinde açık olan- kaynama noktalarının üzerinde bir sıcakdo herhangi bir boğucu etkisi olma ihti- lıkta ve basınç altında saklanırlar. Altında mali bulunmamaktadır. Olası bir tank ya- bulundukları yüksek basınç değeri, kaprılmosı ve içindeki gazın boşalması duru- toki bir sorundan dolayı atmosfer bosınmunda ilk 50- ı 00 m'lik saha içinde gaz konsantrasyonu LPG'nin tutuşma limitleri olan %2- ı 0'a ulaşacağından patlama ve yanma olacaktır. 3.2. BLEVE Olayı ve Nedenleri Gazların yanıcılık ve parloyıcılık özellikleri sadece bulundukları ortamdaki yanıcı maddelerin yanmasıyl a ortaya çıkar. Fakat potlayıcılık özelliği için aynı şeyi söyIYANGIN ve GÜVENLiK SAYI 110 10 cına düşerse sıvının özgül ısısı, sıvının belli bir kısmının sıcaklığının, büyük bir hızla sıvının kaynama sıcaklığına yükselmesine sebep olur. Birçok LPG gazı için normal atmosferik sıcaklık değerleri ile sıvı sıcaklığı arasındaki sıcaklık farkı, kaptaki sıvının yaklaşık üçte birinin buharlaşmasına sebep olur. BLEVE olayının önüne geçmek için, basınç emniyet vanaları kull nılır. aBasınç emniyet vanaları, normal atmosfer sıcaklığının üstündeki sıcaklıklara karşılı k gelen basınçlarda boşaltma yapmaya ayarlandığı için sıvı sıcaklığı, basınç emniyet vanası çalışırken kapta bir sorun çıktığında atmosfer sıcaklığından daha yüksek bir değer alacaktır. Bu yüzden, bu şartlar altında daha fazla sıvı buharlaşır (genellikle kabın içindeki sıvının yarısından fazlası buharlaşır). Genellikle LPG tüplerinde meydana gelen yangın olayları bu sebeptendi r. Kabı n içinde buharlaşmadan kalan sıvı, kop basıncı atmosferik basınca düştüğü ve sıvı sı l cakığı do kaynama noktasına düştüğü zaman ısısını yayarak soğur. Buharlaşma, kapta çatlakların oluşmasına sebep olan enerjiyi sağlayan, tutuşmayla BLEVE'e sebep olan karakteristik yangın topunu oluşturan, hava gaz karışımını hızlı bir şekilde meydana getiren ve geriye kalan soğuk sıvının atomizasyonuna sebep olan büyük bi r sıvıdan buhara genleşme ile takip edilir. Atomize olmuş damlacıkların bi r çoğu havada uçarken yonarlar. Yine de otomize olmuş sıvı damlacıklarının bir kısmı yangın alanında çok hızlı geçerek yanmadan yere düşebi lirler. Bu durumun bir örneğinde olay yerinden 800m uzakta damlacıklar tespit edilmiştir. Bazı BLEVE durumlarında itfaiyecileri n yanlarından geçen soğuk sıvı damlacıkları soğutucu etki yapar. Kap içindeki basınç düşümü kap metalinin alev temasından dolayı zayıf l ayarak yapısal bozulmaya (çatlaklar) uğrama-
yangın ve gaz algılama sistemleri • Teknoloji - üretmeye (1 Akıllı analog adresli yangın algılama sistemleri (1 Konvansiyonel yangın algılama sistemleri (1 Konvansiyonel yangın söndürme sistemleri :devam ediyoruz... (1 Denizci tipi yangın algılama sistemleri (1 Adresli ve konvansiyonel gaz algılama sistemleri ınavili ELEKTRONİK TİCARET VE SANAYİ AŞ. (1 Yangın ve gaz algılama sistemleri için aksesuarlar EN 54 EE � ME20 Yukarı Dudullu, Kutup Sokak ® on.014 No: 29-31 Ümraniye TR-34775 İSTANBUL Tel:(0216) 466 45 05 Fax:(0216) 466 45 ıo www.mavigard.com mavili@mavili.com.tr
ITULUMBACI sındandır. Kap malzemesi lan karbon çelikleri dek nde 204o°lCar'naikn küuzlelarninıi sıcaklı lür. Dayanıkmlarddüaş üdşaüyadnuım rum duü ş y üüşüksgekörsüı caklıklarda bütün metaller için geçerli bir durumdu likle metarllevrein ykraitinkgs ııcn askı cl ı kal akrl ıınklıanroı lgdeuknçeal üstündedir. Basınç emniyet vanaları genellikle BLEVE olayının önü dir, çünkü vanneag içe çbma seı nkci çı ai nt my eot sef rel i rdik e b ğ a il sınca değil sadece vanayı çalıştırmaya yetecek basıncı ğere getirecektir n biraz altındaki bir de . Bu sebepten sıvı sıcaklığı kaynama sıcaklığının her zaman üzeri de olacak, içeride basınç olacak ve do n layısıyla kap çeperlerinde gerilme ola caktır. Sıvı ile temas halinde olan metal yüzey lerinin sıcakl ığının yükselmesi oldukça güçtür, çünkü sıvılar iletim yoluyla aldıkları ısıyı absorbe ederek metalin ve kendisinin sıcaklığının çok yükselmesine engel olur. Ancak gazlarda aynı durum söz konusu değildir ve gazla temas halinde olan metal yüzeylerin sıcaklığı oldukça yükselir. BLEVE olaylarının aşırı metal ısınması ne deniyle meydana gelenlerinin p ğunda patlama, metalin buharlaetekmçaos halinde olan kısımlarında oluşmuştur. Bu bölgelerde metal gerilmiş ve incelmiş ve de boyuna bir yı rtık kritik boya ulaşıncaya kadar büyümüştür. Bunun sonucunda çatlak gevrekleşip ses hızıyla hem boy na ve hem de dairesel olarak yayılır. So u nuç olarak kap, patlayarak iki veya daha fazla parçaya ayrılır. I YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 110 12 Propan ve Bütanın Yanma Özellikleri Hacimce havadaki Özgül ağırlık 1m3 gazı Tutuşma Gaz MJ/m3 yanabilirlik yüzdesi limitleri (hava=1.0) yakmak için sıcaklığı Alt üst gerekli hava (C) Propan 93.7 2.15 9.6 1.52 24.0 493-604 Bütan 122.9 1 .9 8.5 2 31.0 482-538 BLEVE olayı, genellikle kabın ateşe maruz Sıvılaştırılmış gaz içinde bulunduğu kap- kalması durumunda kap çeperlerinde tan çıkarak serbest kalır ve hızla buharoluşan bozulmalar nedeniyle olsa da laşarak büyük oranlarda buhar meyda- bazı durumlarda sebep korozyon veya na getirir. Gaz havayla karışır. Yanma vedarbe etkisi gibi olaylardır. Darbe etkileri özellikle, kargo araçları veya raylı macılık gibi nakliyat kazaları ya çıkar. Bu durumlarda BLEVsoEnoulcau o ta rta şı yı be etkisiyle aniden oluşur. darBLEVE'in boyutları kabın parçaları lıklarına ve kabın patladığı laşan sıvı miktarına bağlıdır.aBnirdçao n k ı b n B u a L h E ğ a V ır r E kmaebyınd½anvaeg¾elkmaedkaterı ddolu olduğu zaman i ma r. Sıvının buharlaşgenleşme enerjisinin kap parçası lığına oranı zaman zaman p lama mahallinden 800 m' arçaların a p ğ a ı t r y lara gitmesine sebep ola e b ik liar dvaer yuazakkın mesafelerde ölümlere yol açabilir. Alevin kaba ilk teması ile BLEVE arasındaki man, ateşin boyutları, doğası ve kabınzöa zelliklerine göre değişkenlik gösterir. Yer üstüne yerleştirilmiş yalıtılmamış tanklarda su soğutmasının olmadığı hallerde BLEVE olayı tank boyutuna göre birkaç dakika ile birkaç saat arasında meydana gelir. Yalıtım pek sık kullanılmamakla ve pratik olmamakla birlikte kullanıldığı hallerde BLEVE zamanını önemli ölçüde gecikti mektedir. r3.3. Yanma Patlaması Yanma patlamasının oluşması içi ken şart, hava-gaz karışımının ka np a g l eı r b e ir ortamda tutuşma için gereken karışım ob ri lamneı nsa i i ç uin la , şmm aiktsaı dr/ı br . i nPaatnl aı nmyaapn ıındaoyl uaşnaımı oranının, karışımı cın yapının dayanımnınyı a b rirabt aöcl gaeğdı eb aa sş ıan cak değere gelmesi gerekir. Eğer binanın yapısı oluşacak bası te ise patlama oluşnmcaaydaacyaakntaır.cak güçyş aa nphaat vl aamvae agraazl ı ğt uı nt du şamk i aoyraa nvlea rydaan mk aar ı ya müsaittir. Hava-gaz karışımı tutuştuğu zaman hızla yanar ve ısı üretir. Üretilen ısı alevin yakınındaki maddeler ve çok sıcak yanma ürünü gazlar tarafından emilir. lsı aldığı zaman tüm maddeler genleşir. Alevin veya sıcak yanma ürünü gazların yakınında olup ısı etkisi i leşen madde havadır. H al ev ae ,n hçeor k2 3g7e°nC için ilk hacminin iki kat ı na çıkar. Eğer ısınan d ha e v ğ a genleşecek yeterli hacme sahip ilse (oda gibi kapalı duğu hacmin basıncını h y a ük c s i e m lt lie r. r O ) b d u a lu n n ın yapısı basınca dayanacak kadar daya nıklı değilse odanın bi sıncı atmak üzere şekilrdbeöğliü şt m irirü. Bf au zbl aa sbın a ç bir patlama sonucu oluşur ve bu maya da yanma patlaması denir p . atlaYanma patlamaları genellikle, yanıcı gaz kapalı hacmin %25'inin altında bir kısmını doldurduğunda oluşabilmektedi manın oluşabilmesi için gazın odr.aPyaıttlaümüyle kaplaması gerekmemektedir. oK al upş uaml ı yua, pgı al azr dı nay ay ay nı l mmaa or er aankısni yao, nguan zu n ın s luı vğı uvneay av eg da ez foar tzaı nmd aı şullarına göre değ n oh al mv aa sl aı nnad, ı r ymoağ uk on işir. Genellikle gazın y yılma oranı küçük değerler değildir, k a a pl l i a k a l r e d lı a % h a 9 g c 0 ö im r h ü ale lm v rd a e e k - t h % e a d l v i O ra . g a Pa a kı t z m l a kı a m dr a ı a ş ı l m b a e r o l g li r o e ar n n a e n lı da olmaktadır. Bu sebepler göz önün n e alındığında patlama durumları içi ğunluk çok önemli bir faktör değild nir. y■o
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=