ITULUMBACI sındandır. Kap malzemesi lan karbon çelikleri dek nde 204o°lCar'naikn küuzlelarninıi sıcaklı lür. Dayanıkmlarddüaş üdşaüyadnuım rum duü ş y üüşüksgekörsüı caklıklarda bütün metaller için geçerli bir durumdu likle metarllevrein ykraitinkgs ııcn askı cl ı kal akrl ıınklıanroı lgdeuknçeal üstündedir. Basınç emniyet vanaları genellikle BLEVE olayının önü dir, çünkü vanneag içe çbma seı nkci çı ai nt my eot sef rel i rdik e b ğ a il sınca değil sadece vanayı çalıştırmaya yetecek basıncı ğere getirecektir n biraz altındaki bir de . Bu sebepten sıvı sıcaklığı kaynama sıcaklığının her zaman üzeri de olacak, içeride basınç olacak ve do n layısıyla kap çeperlerinde gerilme ola caktır. Sıvı ile temas halinde olan metal yüzey lerinin sıcakl ığının yükselmesi oldukça güçtür, çünkü sıvılar iletim yoluyla aldıkları ısıyı absorbe ederek metalin ve kendisinin sıcaklığının çok yükselmesine engel olur. Ancak gazlarda aynı durum söz konusu değildir ve gazla temas halinde olan metal yüzeylerin sıcaklığı oldukça yükselir. BLEVE olaylarının aşırı metal ısınması ne deniyle meydana gelenlerinin p ğunda patlama, metalin buharlaetekmçaos halinde olan kısımlarında oluşmuştur. Bu bölgelerde metal gerilmiş ve incelmiş ve de boyuna bir yı rtık kritik boya ulaşıncaya kadar büyümüştür. Bunun sonucunda çatlak gevrekleşip ses hızıyla hem boy na ve hem de dairesel olarak yayılır. So u nuç olarak kap, patlayarak iki veya daha fazla parçaya ayrılır. I YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 110 12 Propan ve Bütanın Yanma Özellikleri Hacimce havadaki Özgül ağırlık 1m3 gazı Tutuşma Gaz MJ/m3 yanabilirlik yüzdesi limitleri (hava=1.0) yakmak için sıcaklığı Alt üst gerekli hava (C) Propan 93.7 2.15 9.6 1.52 24.0 493-604 Bütan 122.9 1 .9 8.5 2 31.0 482-538 BLEVE olayı, genellikle kabın ateşe maruz Sıvılaştırılmış gaz içinde bulunduğu kap- kalması durumunda kap çeperlerinde tan çıkarak serbest kalır ve hızla buharoluşan bozulmalar nedeniyle olsa da laşarak büyük oranlarda buhar meyda- bazı durumlarda sebep korozyon veya na getirir. Gaz havayla karışır. Yanma vedarbe etkisi gibi olaylardır. Darbe etkileri özellikle, kargo araçları veya raylı macılık gibi nakliyat kazaları ya çıkar. Bu durumlarda BLEVsoEnoulcau o ta rta şı yı be etkisiyle aniden oluşur. darBLEVE'in boyutları kabın parçaları lıklarına ve kabın patladığı laşan sıvı miktarına bağlıdır.aBnirdçao n k ı b n B u a L h E ğ a V ır r E kmaebyınd½anvaeg¾elkmaedkaterı ddolu olduğu zaman i ma r. Sıvının buharlaşgenleşme enerjisinin kap parçası lığına oranı zaman zaman p lama mahallinden 800 m' arçaların a p ğ a ı t r y lara gitmesine sebep ola e b ik liar dvaer yuazakkın mesafelerde ölümlere yol açabilir. Alevin kaba ilk teması ile BLEVE arasındaki man, ateşin boyutları, doğası ve kabınzöa zelliklerine göre değişkenlik gösterir. Yer üstüne yerleştirilmiş yalıtılmamış tanklarda su soğutmasının olmadığı hallerde BLEVE olayı tank boyutuna göre birkaç dakika ile birkaç saat arasında meydana gelir. Yalıtım pek sık kullanılmamakla ve pratik olmamakla birlikte kullanıldığı hallerde BLEVE zamanını önemli ölçüde gecikti mektedir. r3.3. Yanma Patlaması Yanma patlamasının oluşması içi ken şart, hava-gaz karışımının ka np a g l eı r b e ir ortamda tutuşma için gereken karışım ob ri lamneı nsa i i ç uin la , şmm aiktsaı dr/ı br . i nPaatnl aı nmyaapn ıındaoyl uaşnaımı oranının, karışımı cın yapının dayanımnınyı a b rirabt aöcl gaeğdı eb aa sş ıan cak değere gelmesi gerekir. Eğer binanın yapısı oluşacak bası te ise patlama oluşnmcaaydaacyaakntaır.cak güçyş aa nphaat vl aamvae agraazl ı ğt uı nt du şamk i aoyraa nvlea rydaan mk aar ı ya müsaittir. Hava-gaz karışımı tutuştuğu zaman hızla yanar ve ısı üretir. Üretilen ısı alevin yakınındaki maddeler ve çok sıcak yanma ürünü gazlar tarafından emilir. lsı aldığı zaman tüm maddeler genleşir. Alevin veya sıcak yanma ürünü gazların yakınında olup ısı etkisi i leşen madde havadır. H al ev ae ,n hçeor k2 3g7e°nC için ilk hacminin iki kat ı na çıkar. Eğer ısınan d ha e v ğ a genleşecek yeterli hacme sahip ilse (oda gibi kapalı duğu hacmin basıncını h y a ük c s i e m lt lie r. r O ) b d u a lu n n ın yapısı basınca dayanacak kadar daya nıklı değilse odanın bi sıncı atmak üzere şekilrdbeöğliü şt m irirü. Bf au zbl aa sbın a ç bir patlama sonucu oluşur ve bu maya da yanma patlaması denir p . atlaYanma patlamaları genellikle, yanıcı gaz kapalı hacmin %25'inin altında bir kısmını doldurduğunda oluşabilmektedi manın oluşabilmesi için gazın odr.aPyaıttlaümüyle kaplaması gerekmemektedir. oK al upş uaml ı yua, pgı al azr dı nay ay ay nı l mmaa or er aankısni yao, nguan zu n ın s luı vğı uvneay av eg da ez foar tzaı nmd aı şullarına göre değ n oh al mv aa sl aı nnad, ı r ymoağ uk on işir. Genellikle gazın y yılma oranı küçük değerler değildir, k a a pl l i a k a l r e d lı a % h a 9 g c 0 ö im r h ü ale lm v rd a e e k - t h % e a d l v i O ra . g a Pa a kı t z m l a kı a m dr a ı a ş ı l m b a e r o l g li r o e ar n n a e n lı da olmaktadır. Bu sebepler göz önün n e alındığında patlama durumları içi ğunluk çok önemli bir faktör değild nir. y■o
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=