mesinden olduğu tespit edilmiştir. Diğer mümkün olmaz. O yarısı doğrudan yanma, artan basınç ve halde, duman üreçeşitli zehirli gazlardan dolayıdır. timinin engellenmesi için hızlı ve etkili sönDuman içerisinde boğucu gazlar da dürme sistemi olmabulunur. Başta karbondioksit olmak üzere lıdır. NFPA tarafından hidrojen siyentik, anilin, nitrobenzen, sod- hazırlanan raporda yum nitrat ve hidrojen sülfat gibi gazlar of i s binalarında meysolunduğu zaman boğucu etki yaratır. dana gelen toplam 61 O yangınından Diğer taraftan yüksek sıcaklık yanıklara yol 570'inde yangın ve açar. Fizyolojik olarak ortam sıcaklığındaki artması, kan veya vücut ısısının artmasına, deri dokusunda, veya solunum sisteminde yanıklara sebep olabilir. Nem ve sıcaklık yüzde deri yanmalarına sebep olacak kadar yüksek değilse; solunum sisteminde yanmalar görülmeyecektir. Yüksek sıcaklıktaki nemli hava ya da buharın solunum sisteminde yanmalara sebep olabilmesi için ı 00 °c civarında olması yeterlidir. Sıcaklığı 300 °c olan kuru hava, gırtlakta birkaç dakika sonra yanmaya sebep olur. Pratikte solunarak içeri çekilen tahriş edici duman ve zehirli gazlar 30 dakika içinde öldürücü etki gösterir. Duman Kontrolü Temel prensip duman üretimine izin verilmemesi olmalıdır. Dumanın üretimi olmazsa, duman kontrolüne de gerek kalmayacaktır. Dumanın üretiminin önlenmesi ise duman çıkarmayan malzemelerin kullanılması veya yangının daha başlangıçta söndürülmesi ile sağlanabilir. Kuşkusuz, her yerde duman çıkarmayan malzemelerin kullanılması duman, yangının çıktığı odada sınırlı kaldığı, 20'sinde yangın ve duman, yangının çıktığı kata ve 20'sinde yangın ve duman yangının çıktığı katın ötesine ulaştığı belirtilmiştir. Rapor ayrıca, dumanın etkisi ve hasarı irdeleniş ve yangın çıkan 61 O binanın 80'inde dumanın hiç zarar vermediği, 31 0'unda dumanın sadece yangın çıkan odaya zararı olduğu, l 00'ünde dumanın verdiği zarar yangının çıktığı katla sınırlı kaldığı ve l 20'sinde dumanın verdiği zararın yangının çıktığı katın dışında da taştığı belirtilmektedir. Duman üretimi azaltılsa ve hızlı söndürme sistemi oluşturulsa da duman kontrolünün gerekliliği hiçbir zaman tartışılamaz. Otomatik yağmurlama sistemi gibi sıcaklık kontrollü söndürme sistemi devreye girinceye kadar dumanın her tarafı kapladığı çok görülmüştür. Duman kontrol sisteminin amacı can güvenliğini sağlamaktır. Bir yangın durumunda, duman kısa sürede binanın diğer bölümlerine yayılabileceğinden, bu bölümlerde güvenli tahliyeyi gerçekleştirecek önlemler olmalıdır. Komş_u hacımlardan tahliyeyi gerçekleştirebilmek için kaçış yollarını koruyacak bir duman TULUMBACI 1 .. ,-.. ..... ,._ ._.._ ..... kontrol sistemi mevcut olmalıdır. Bunun yanında, duman kontrol sistemleri yangına müdahale edecek itfaiye elemanları da yardımcı olacaktır. Bu yüzden duman kontrol sistemi insanların tahliyesi için gerek duyulan süreden daha uzun bir süre fonksiyonunu devam ettirmelidir. Duman yayılımının önlenmesi için yangın/ duman zanları oluşturulabilir, belirli bir hacımlara girmemesi basınçlandırma yapılabilir, bir hacım içinden doğal veya mekanik yolla egzoz yapılarak yayılması önlenebilir veya duman damperleri ve/ veya perdeleri kullanılarak belirli bir hacım içinde hapsedilebilir. Duman kontrolünde ilk düşünülecek husus; komşu alanlarda meydana gelebilecekmuhtemel bir yangın durumunda, dumanın yayılımının engellemesidir. Bunu gerçekleştirmenin en kolay yolu ise, kom§u hacımlar arasındaki sınırın duman sızdırmaz ve yangına dayanıklı yapılmasıdır. Bu sayede yangın kontrol YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 115 1 9
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=