1KAPAK KONUSU Smokeview: Yangın Dinamiklerini Anlamak için bir Görüntüleme Aracı Yangın modelleınesinin amacı, büyük miktarlarda veri ortaya çıkarmak değil; yangın dinamikleri ve yangın güvenliğini nasıl etkileyeceği konusuna da/ıa iyi bir anlayış kazandırmaktır. Bıı anlayışın kazaııılınası için modelin ortaya çıkardığı rakamların ne ifade ettiğini gösteren görüntüleme araçlarına ihtiyaç vardır. Bu makalede bir görüntüleme aracı olan ve yangının etkilerini göstermek içiıı kııllfınılan Sıııokevieıv'in bazı özelliklerinin altı çizilmektedir. 80'Ierin başında başlayan ve 90'Iarda da devam eden NIST araştırmacıları, 2000 yılında kamusal olarakyayınlananYangın Dinamikleri Simülatörü hali ne gelen basit akım çözücüyü geliştirmiştir. "Geniş Eddi Si mülasyonu" (Large Eddy Simulation) ya da LES olarak bili nen çözüm tekni kleri çok karmaşık yangın baca dumanı di namiklerini yakalamaktadır. Hesaplama sonuçlarını görüntülemek için yapılan i lk çalışmalar, bi r kutu içerisinde kıvrılarak dönen parçacıklardan öteye gideme mişti r. Bu da, sadece model geliştiriciler için faydalı olmuştur. Bu gerçek bir yan gına hiç benzemiyordu. Smokeview'in geliştiri lmesine i lişkin bir sonraki büyük adım da dumanı ger çekçi bir şekilde görüntülemek için bi r al goritmanın uygulanması olmuştur. Smokeview'in günümüzde dumanı gö rüntülemek için fiziğe dayalı hesaplama lar yaptığı sırada (Beer Kanunu) duman akış hesaplamalarını gerçekleştiren FDS ile duman akı şı görüntülemesini yapan Smokeview arasındaki çizgi flulaşmakta dır. Dumanı görüntülemek için kullanılan algoritma, sadece emi li min etki lerini yani bir nesnenin duman ile ne kadar gizlendiğini dikkate almaktadır. Sonraki çalışmalar da dağılma etki lerini n yani Glenn P Forney, Ph.D oturma odasında termal hasar olma- ması; 3. İtfaiyeci leri n kendi lerini korumak ve yangını söndürmek içi n hortumlarını açmamalarının sebebi. ışık i le duman arasındaki etki leşi min Buradaki karışıklığın asıl kaynağı ise yan- Smokeview bu probleme değinmek için görüntülemeye olan etkisinin modellenyazılmıştır. İlk versiyonu 2000 yılı başında mesinden oluşmaktadır. FDS'nin yanında yayınlanmıştır. Daha önce gerçekleştirilen parçacık izlemenin yanı sıra ateş/duman akımını renklen dirip hareketlendi rerek ve böylece FDS simülasyon sonuçlarının daha kolay yo rumlanmasını sağlayarakyangının akışını da görüntülemişti r. 1 1 Eylül 2001 'den hemen sonra daha büyük problemleri modellemek ve görüntülemek için hem FDS hem Smokeview üzerine çalışmalara başlanmıştır. Sonuç olarak, günümüzde bir grup bilgisayar yardımıyla birkaç mi l yon hücreli yangın senaryoları modelle nebilmekte ve görüntülenebilmektedir. IYANGIN ve GÜVENLiK SAYI 115 32 Bilimsel görüntülemeni n ne kadar önemli olduğunu göstermek i çin, iki itfaiyecinin görev başında ölümüne sebep olan l 999'da bir şehi rdeki bi r evde çıkan yangından faydalanılabi lir.1 Columbia Yangın ve Aci l Tıbbi Hizmetler Depart manı Yeniden Yapılandırma Komitesi , NIST'den bu olaydaki yangın di namiklerini i ncelemesini istemişti r. Komitenin cevap aradığı bi rkaç husus şunlardı: ı . İtfaiyecilerin uğradığı yaralanmalar; 2. Düşen itfaiyeci ler bulunduğu sırada gına en uzak mesafede olan itfaiyeci ölürken ortadaki (yangına daha yakın) itfaiyecinin hayatta kalmasıdır. Şekil l 'de tek boyutlu düşünmenin her zaman geçerli olmadığı görülmektedir. Bu şekil, bodrum kat merdiven boşluğundan geçen sıcaklık sınır çizgilerini göstermek tedi r. ısınan gazlar yüzeyde kalabi lme (buoyancy) özelliğinden dolayı bodrum kat merdivenlerinden yukarıya çıkmış ve merdivenlerin tepesinde bulunan itfaiye cilerin üzerine çıkmıştır. Bu görüntüleme, yangın di namikleri nin tek boyutlu olma dığını ve ortadaki itfaiyecinin koşullarının diğer ikisine göre daha az tehlikeli olduğu konusunu netleştirmektedir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=