1 YANGIN GÜVENLiĞi Yangı n Geciktirici Malzemeler 2.Bölüm ABD ve İngiltere gibi illice/er, elektronik, mobilya ve diJşeme ııygulamaları içinyangın riskini çarpıcı dil'Zl!J'de aza/lan kapsamlı yangın gilvenlik standart/an ve dilzenlemeleri hazırlamıştır. itfaiye yetkilüeri, yangın gilvenliği konularında bu tilr standartlann ve dil;:enlemelerin belirlenmesinde ve yilrilrlilğe konulmasında genellikle iJnemli bir rol oynuyor. Rusya ve Çin gibi diğer başhca il/keler de yeni standart/ar ııygulayarak yangın gilvenliği dilz.eyini artırmak ilzere bir silreç başlatmıştır. Yakın ;:ıunanda elde edüen istatistikler, geçen yıl boyunca Rusya'da hayat kaybının bilyilk il/çilde azaltıldığını giJsteriyor. FS-World, Sonbahar 2007 YANGIN ve GÜVENLiK SAYI 115 52 Vaka İncelemeleri Malzemelerde yangın geciktiricilerinin olmamasının sonuçları, West Warwick, Rhode lsland'da bulunan Station adlı gece kulübünde 20 Şubat 2003 gecesi meydana gelen yangından daha trajik bir şekilde asla ortaya konulamaz. Gösterinin bir parçası olarak kullanılan havai fişekler (Pyrotechnics) yangın geciktiricisi içermeyen ses geçirmez poliüretan köpüğü tutuşturmuştu. Bunun sonucu olarak, o gece 96 kişi hayatını kaybetti, bir sonraki gün bu sayıya dört kişi daha eklendi ve 200'den fazla insan da yaralandı . NIST bu yangını kapsamlı bir şekilde inceledi ve bir modelini çıkardı . Kurumun belirlediğine göre, 90 saniye içerisinde sahnenin yakınında zeminden 5 fit yukarısındaki sıcaklık l 000°C'ye erişti ve gece kulübünün ana bölümünün yarısından fazlasında oksijen tamamıyla tükendi. Buna ek olarak, kurumun testlerinin yine belirlediğine göre, yangın geciktiricili ses geçirmez köpük gece kulübünde kullanılan havai fişeklerin aynısına maruz bırakıldığında, köpükte çukurlaşmalar ve kavrulma meydana geldi ancak tutuşma olmadı. Tıkanan çıkışlar, azami kapasitenin aşılması ve kamuya açık bir alanda su püskürtmeli yangın söndürme sistemlerinin olmaması gibi, çok sayıda hayata sırasında (Şekil 5) pistten çıkıp dar ve derin bir vadiye girmesi ve yanmaya başlamasıyla açıkça ortaya konmuştur. Uçağın dış kısmını alevler sarmış olmasına rağmen, 309 yolcu ve uçuş ekibinin tamamı enkazdan çıkmayı başarmıştır. Artan yangın geciktirici malzeme kullanımını gerektiren yeni yangın güvenlik standartlarının varlığı, yangının yayılmasını yavaşlatarak ve kaçış süresini artırarak hayat kurtarmaya bir sonuç teşkil etmiştir. Yangın geciktiriciler (FR), yani şu ana kadarki en büyük plastik katkı maddeleri grubu, hayat güvenliğini artırarak plastik endüstrisinde önemli bir rol oynuyor. mal olan ve yaralanmalara neden olan diğer Yangın Geciktiriciler etkenlerin katkısı olmasına rağmen, yangın ge- 2004 yılında, 2.5 milyar dolar değerinde yangın ciktirici malzemeler olsaydı yangının önlenebilir geciktirici tüketilmiştir. Bu da plastik katkı maddeleri olduğu ortaya çıkıyor. piyasasının % 21 'ine karşılık geliyor (Şekil 6). Yangın geciktiriciler. sıcaklığın seviyesine çıkmadan Bununla birlikte, yangın geciktiriciler ve yangın geciktirici malzemeler şeklinde yangın güvenliğinin artırılması konusunda her yıl oldukça olumlu çabalar sarf ediliyor. Bu çabalar, 03 Ağustos 2005 tarihinde Kanada'nın Toronto önce işlev göstermesi ve sıklıkla yangın üçgeni olarak tabir edilen üç temel yanma bileşeninden herhangi birine de karşılık vermesi için plastiğe eklenir. kentinde yere inme girişiminde bulunan bir Air Alüminyum ve magnezyum hidroksit gibi bileFrance'a ait Airbus A340 tipi bir uçağın fırtına şimler, ısı kovaları görevi görür; yüksek düzeyde
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=