yanıcı madde miktarı ile alt ısıl değerinin çarpımıyla elde edilir. Odunun yanma ısısı yaklaşık 10.000 kJ/kg dır ve ı ton odunun yangın potansiyeli 10.000.000 kJ = 10.000 MJ değerindedir. Odun haricinde başka yanıcı maddeler bulunuyorsa o zaman yangın potansiyeli "odun eşdeğeri" ile gösterilir. Örneğin; 1 kg taşkömürü 2 kg odun eşdeğeridir. Fuel-oil'in yanma ısısı 40 MJ olduğundan ve eğer b ir yerde 1 ton fuel-oil varsa 4 ton odun eşdeğerindedir. Yangın yükü; yangın potansiyelin birim alana tekabül eden kısmıdır. Bu alan, bir arsa olabileceği gibi bir bölge de olabilir. Alanın bir bölge olması durumunda, yanıcı madde bulunmayan arsa, yol, bahçe, göl ve cadde bölümleri gibi boş arazilerde dahil edildiğinden yangın yükü yani birim alana tekabül eden yangın potansiyeli küçülür. Yangın yükü çok büyük rakamlara eriştiği için 1.000.000 kJ/m2 değeri olan 1 GJ değerine "yangın yükü indeksi" adı verilir. Yangın yükü indeksi bize odaların, mahallelerin veya semtlerin yangın hassasiyetini belirtir ve bu da felaketleri önlemede çok önemli bir faktördür. Örneğin; yol payı dahil 20 dönüm = 20.000 m2 lik bir arsanın yangın potansiyeli, arsanın imar ve kullanma şekline göre kabaca 4.000.000 kg-odun eşdeğeri ise yangın yükü 2 GJ/ m2 d ir ve bu da yangın yükü indeksinin 2 olması demektir. Bir mahallenin yangın yükü indeksi O ila 1 arasında ise binadan binaya sıçrama tehlikesi yoktur, değeri 1 ila 1,5 arasında ise yangının yayılma tehlikesi bulunur, hatta kötü şartlarda alan yangını ve yangın fırtınas ı olabilir. Yangın yükü indeksi 1,5 ila 2,5 arasında ise alan yangını ve yangın fırtınası tehlikesi vardır. Yangın yükü indeksinin değeri 2,5 ile 3,5 arasında ise yangın fırtınası olasılığı yüksek, değeri 3,5'in üstünde ise yangın durumunda felaket kaçınılmazdır. Yangın yükü indeksi tabiri yangının yayılmasındaki, yapıların sıklığı, yapı şekli, yapı malzemesi ve kullanımı gibi bir çok faktöre bağlıdır. Yanıcı Maddelerin Yayılımı Yangının yayılma tehlikesi değerlendirilmesinde yanıcı maddelerin dağı lım şekli önemlidir. imar sıklığı arttıkça yangın yayılma tehlikesi artar. Araştırmalar şehir kenarlarında yeni yapı sistemleri ile imar edilmiş, imar sıklığı % 25 olan bölgelerde yangın yükü indeksi 0,2 olduğunu ortaya koymuştur. Yanıcı maddeler birbirine ne kadar yakın olursa yangın daha hızlı yayılır. Genellikle yapılar arasında bırakılan mesafeler yeterli ise yangın yayılma tehlikesi çok azdır. Eğer bu mesafeler yeterli olsa bile yanıcı maddelerle doldurulursa ateş köprüsü oluşur. İmar durumunda bina aralarına yangın koruma duvarlarının yapılmaması veya yangına karşı koruma boşl ukları bırakılmaması yangının daha hızlı şekilde yayılmasına sebep olur ve bu durumda alev sıçramasından bahsedilir. Yangın duvarlarının yapılması, yangın tehlikesi TULUMBACI 1 yüksek maddelerle çalışan işletmelerde çok önemlidir. Yangın tehlikesi olasılığı yüksek olan bölümlerin duvarları ve tavanları yanmaz malzeme ile yapılmış olmalı ve kapıları yangına dayanıklı yapılmalıdır. Bina içinde yangın bölmeleri ayrımı önemli olduğu kadar dışarıda da yangın boşlukları önemlidir. Bu boşluklar binaları b irbirinden ayırır ve yangının yayılması önlenir. Eğer boşluklar yeterli değilse ve alevler camlardan dışarı taşıyorsa, yangın amiri yangının diğer binalara yayılabileceği hususuna sürekli dikkat etmelidir. Yanıcı maddeler zor alevlenen, normal alevlenen ve kolay alevlenebilen maddeler olarak ayrılır ve yangının yayılma kabiliyeti yanıcı maddelerin yüzey alanı/ kütle oranına bağlıdır. Bir malzemenin parçalanması ile yüzey alanı artar. Kapalı bir kitabın yüzeyi çok yavaş yanar, oysa kitabın sayfaları havalandırıldığında yanma çok hızlı olur. Yayılmış cisimlerin yüzeyleri büyüdüğü için daha kolay tutuşur. Yanıcı maddelerin nem oranları yangının yayılmasında çok büyük önem taşır. Kuraklık zamanında yanıcı maddeler nemli ve yağışlı havadan daha az sıvı taşıdıkları için orman yangınları daha sık görölürve söndürölmesı-daha güçtör-. - --- Ağaçların yaş olup olmaması da büyük önem taşır. Yeni kesilmiş ağacın nem YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 116 1 9
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=