56 YANGIN GÜVENLİĞİ Geleneksel Ahşap Konutta Yangın Korunumu: Bursa'da Bir Konutun Mimari Analizi Tarihsel süreçte, diinyada ve /ilkemizde bıılıınan pek çok doğal, kliltiirel ve mimari değerin yangınlar nedeniyle kaybedildiği biliniyor. Özellikle ahşap yapılar için yüksek risk oluşturan yangın, tiiııı dünyada olduğu gibi ülkemizde de geleneksel yapı stoku adına bir tehdit oluşturuyor. Bu sebeple, tarihsel çevrelerde bulunan geleneksel alışap konutlarda risk analizinin yapılması, yangın yalıtım proj elerinin hazırlanmasında önemli bir veri teşkil edecektir. Bıı makalede, Bursa'mn eski yerleşim bölgelerinden biri olan Reyhan Mahal/esi'nde bulunan bir geleneksel ahşap konutun yangın korunumu mimari açıdan incelenmiştir. Y. Mimar Z. Sevgen Perker Y. Mimar Yasemin Erbil Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 116 2200 yıllık tarihi geçmişe sahip olan ve pek çok geleneksel ahşap yapıya ev sahipliği yapan Bursa kentinde geçmişten günümüze meydana gelmiş olan yangınlar, sadece can ve mal kaybına neden olmakla kalmamış aynı zamanda geçmiş kültürümüzün ve mimari değerlerimizin geleceğe aktarılmasını da güçleştirmiştir. Bu bağlamda, 1855 depreminde sonrasında Bursa'da çıkan yangın ile 1958 Bursa Kapalıçarşı yangınının fiziksel, ekonomik ve sosyal boyutta Bursa'nın kentsel ve mimari değişim sürecinde etkili olduğunu söylemek mümkündür. özellikle fiziksel, kimyasal, biyolojik nedenlerle insan eylemlerinin etkileri sonucunda bozulmaya uğramakta olan geleneksel ahşap konutlarımız için yangın, göz önüne alınması gereken önemli bir risk faktörüdür. Bu kapsamda, gerek yurt dışında gerekse ülkemizde yangın risk analizlerinin yapılması gündemdedir. Anadolu'daki diğer geleneksel konut alanlarında olduğu gibi, Bursa'da bulunan geleneksel ahşap konutlar da tarihte yaşanmış büyük yangınlarla doğrudan karşı karşıya kalmış; bu nedenle pek çok geleneksel ahşap yapı, günümüze dek varlığını koruyamamıştır. Bu anlamda tarihsel çevrelerde bulunan geleneksel ahşap konutlarda risk analizinin yapılması, yangın yalıtım projelerinin hazırlanmasında önemli bir veri teşkil edecektir. Bu çalışmada, Bursa'nın eski yerleşim bölgelerinden biri olan Reyhan Mahallesi'nde bulunan bir geleneksel ahşap konutun yangın korunumunun mimari açıdan incelenmiştir. Ahşap Malzeme, Ahşap Yapı ve Yangın İlişkisi Ahşap, geçmişten günümüze insanın barınma gereksinimini karşılamakta kullandığı, uygarlık tarihinin çeşitli dönemlerinde organik bir yapıya sahip olmasının yanı sıra, hafiflik, elastikiyet, dayanıklılık, kolay şekil verilebilme, çivi ve vida tutabilme vb. gibi pek çok olumlu özelliği nedeniyle yapı pratiğinde tercih edilen bir malzeme olmuştur. Yangının kontrol altına alınamadığı durumlarda ahşap konstrüksiyonu oluşturan yapı elemanları ağırlık merkezlerini kaybedebilir ve bu nedenle bir süre sonra konstrüksiyonda çökme meydana gelir. Yanma olayı devam ettiği sürece, ahşap elemanın kesiti küçülür, güvenli kesitin altına inildiğinde ise sistem çöker. Ahşabın tutuşma kolaylığı karbon ve hidrojen içeren organik esaslı yapısıyla ilgilidir. Geleneksel ahşap yapım sisteminin yangın karşısındaki davranışı; malzemenin özgül ağ ırlığı, nem düzeyi ve yapı elemanının kesit boyutları ile ilişkilend irilir [Yavuz, 1979). Ancak yanıcı olması nedeniyle dayanıksız b ir malzeme olduğu düşünülen ahşap, bilinenin aksine pekçok yapı malzemesine oranla üstün özellikler taşır. Ahşap yapı elemanında yeterli kesit sağlandığında sistemin çökme süresi
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=