60 YANGIN GÜVENLİĞİ özgün özelliklerinin sürdürülebilmesinin sağlanması bir başka gereklilik olarak karşımıza çıkar. Ülkemizde yer alan pek çok geleneksel ahşap konutun kendine özgü özellikleri dikkate alındığında söz konusu konutların, tekil olarak ele alınmaları ve içinde bulundukları yerel koşulların da incelenmesi o konuta ait bir yangın güvenlik stratejisinin oluşturulması adına önem taşır. Yapılarda yangın güvenlik önlemleri iki başlık altında sınıflandırılabilir: 1 , Çıkan yangına ilişkin uyarı sistemleri ile söndürmeye yönelik sistemleri içeren aktif (etken) yangın güvenlik önlemleri, 2. Yapısal önlemler olarak da ele alınabilecek olan ve yangının engellenmesini yada geciktirilmesini sağlayan pasif (edilgen) yangın güvenlik önlemleridir. Günümüzde tasarlanan yapılarda yangın güvenlik önlemlerinin uygulanmasında yangın yönetmelikleri yol gösterici olmakla birlikte, korunması gerekli geleneksel ahşap konutlara ilişkin yangın güvenlik önlemlerinin alınmasında söz konusu yapıların mekansal kurgusunun yanı sıra malzeme, taşıyıcı sistem ve detaylandırmasındaki özgün özellikler nedeniyle yönetmelik maddelerinin tıpatıp uygulanması her zaman mümkün görünmez (Ceylan, 2002). YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 116 Çalışma Alanının Tanıtılması ve İzlenen Yöntem Çalışmanın yapıldığı konutun içinde bulunduğu Reyhan Mahallesi, Bursa kentinin geleneksel konut yerleşim bölgelerinden biridir. Gerek sokak oluşumu gerek barındırdığı konutların karakteristik özellikleri bakımından önem taşıyan Reyhan Mahallesi, günümüzde genellikle 19, yüzyılın sonu ile 20. yüzyılın başlarında inşa edilen sivil mimarlık örneklerini barındırır, Reyhan Mahallesi'nde sokağa karakterini veren asal öğeler ahşap karkas taşıyıcılı, 2-3 katlı ve bahçeli geleneksel konutlardır. Bu konutlar ahşap taşıyıcılı olup, dış cepheleri genellikle sıvalı, çatıları ise alaturka kiremit kaplıdır. Günümüzde pek çok Avrupa ülkesinde, yapılara ilişkin yangın risk analizleri yapılır. Ülkemizde ise özellikle son yıllarda gündemde olan yangın korunum projeleri kültürel mirasımızın sürekliliğinin sağlanması açısından büyük önem taşır. Bu bağlamda, 1998 yılında Bursa Büyükşehir Belediyesi Yangından Korunma ve İtfaiye Teşkilatı'nın Yenilenmesi Uygulama Projesi gerçekleştirilmiştir, Yamankaradeniz ve Kılıç tarafından gerçekleştirilen proje kapsamında; ahşap konstrüksiyonlu yapılar, yanma hızlarının büyük olması ve taşıdıkları tarihsel değerler açısından yangın riski yüksek olan yapılar arasında değerlendirilmiştir, Söz konusu çalışmada, ahşap yapıların bulunduğu sokakların dar olması ve geleneksel ahşap konutların bitişik nizamda konumlanmaları risk puanını arttıran etkenler olarak sıralanmıştır (Yamankaradeniz ve Kılıç, 1998), Özgünler ve Serteser'in araştırmasında ise; yapı malzemesi, binalar arası mesafeler, rüzgar durumu, binada yangın söndürücülerin bulunma durumu, bölgede 24 saat etkin itfaiye kurumu bulunup bulunmayışı, itfaiye kurumuna olan uzaklık, itfaiye donanım durumu ve bölgeye ulaşımda yolların yeterli olup olmadığı, bölgedeki ve binadaki su sağlama kapasitesi gibi faktörlerin herhangi bir yapının içinde bulunduğu yerel şartların irdelenmesinin önemi vurgulanmıştır (Serteser ve Özgünler, 2006), Kars'ın araştırmasında ise; yangın güvenliğinde bir yapının genel sorgulamasına yönelik olarak, yapının işlevi, yapı alanı, yapı yüksekliği, yapı hacmi, yapının konumu, yapının taşıyıcı sistemi, yapının ısıtma sistemi, yapı kullanıcıları, yangın merdiveni, yangın söndürme sistemleri, yapı bünyesinde kapalı otopark, yapıda bulunan koridorlar ve iç mekanlar dikkate alınacak kriterler olarak sıralanmış ve bir akış şeması ortaya koymuştur (Kars, 2002), Çalışmada tüm bu verilerden yararlanarak bir geleneksel ahşap konutta mimari yangın analizine ilişkin bir form oluşturulmuştur. Çalışma kapsamında seçilen geleneksel ahşap konut örneği, oluşturulan form esas alınarak incelenmiştir. Bursa Reyhan Mahallesi 4419 Ada 1 Parsel'de yer alan sivil mimarlık örneği konuta ilişkin analizler Çizelge 1'de izlenebilir. Yapılan analizler sonucunda; Bursa, Reyhan Mahallesi. 4419 Ada 1 Parsel geleneksel ahşap konut örneğinin, içinde bulunduğu çevrede yer alan yapı özellikleri kapsamında incelenen kriterlerden; yapı yükseklikleri, taşıyıcı sistem ve malzeme özellikleri, yapıların fiziksel eskime durumları, yapı ilişkileri, yapı işlevleri ve rüzgar durumunun yangın riskini arttıran faktörler olduğu tespit edilmiştir. Bölgede itfaiye teşkilatının bulunması ve yapıya olan mesafesi olumlu bulunmuş, ancak yol - itfaiye ulaşım durumunun sokakların dar olması nedeniyle yangın anında müdahale açısından olumsuz etkileri olduğu gözlenmiştir, İşlevsel açıdan yapı ele alındığında; işyeri olarak kullanılan alanların özellikle elektrikli ısıtıcılar kullanılarak ısıtılmasının bir diğer risk faktörü olduğu düşünülmektedir, Çatı arasında ve bodrum kattaki depo ile garajda gündelik ahşap eşyaların depolandığı, bu durumun olası yangının yayılması kolaylaştıracağı görülmüştür. Yapılan incelemede; taşıyıcı sistem özellikleri, duvar, döşeme, çatı / baca, merdiven, doğrama ve kaplama başlıkları
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=