•• •• YANGIN SONDURME •• •• •• • KOPUK TURLERI VE •• •• • • SONDURME ETKiSi Aylin AKOVA FiRE FIGHT/NG FOAM .1 970 yılı�do İzmit'te doğdu. lstanbul Universitesi Kimya Mühendisliği Bölümü'nü 1992 yılında bitirdi. İ.T.Ü. Kimya Mühendisliği Bölümü'nde protein e,aslı yangın söndürme köpükleri konusunda yüksek lisansını lomomlodı. Halen İ.T.Ü.'de doktora öğrenimini sür· dürmektedir. Özet: Yangın söndürme köpüklerinin önemi teknolojinin ilerlemesi, yamcı ve parlayıcı depolayan, kullanan tesislerin çoğalmasıyla artmaktadır. Köpük köpük yapıcı maddelerin sulu çözeltilerinden çeşitli metodlarla oluşturulmuş gaz ile doldurulmuş kabarcıklardır. köpük yanıcı sıvıdan daha az yoğunluğa sahiptir ve yanıcı üzerindeyüzen bir örtü oluşturarakyanan sıvının havaile temasını keser, soğutucu etkigösterir, buhar çıkışını engeller. Bu özellikleri nedeniyle yangın söndürmede etkindir. Abstracf: Use andimportance offire lightingfoamsincrease as technologydevelops.Fire fightingfoam is a mass of gass-filled bubbles formed by various methods !rom aqueous solutions of aspecially fomıulatedfoaming agents. Since foam is lighter!han the flammable liquids, itfloats on aliflammable or combustible liquids, producing an air-excluding, cooling, continuous layer of vapor-sealing water bearing materiallorpurposes ofhalting orpreventing combustion. 1. GİRİŞ Yangın söndürme köpüğü, köpük yapıcı maddelerin sulu çözeltilerinden çeşitli metodlarla oluşturulmuş, gaz ile doldurulmuş kabarcıklardır. Dispers faz hava veya diğer bir gaz, sürekli faz ise sıvıdır. Köpük, yanıcı sıvıdan daha az yoğunluğa sahiptir ve yanıcı sıvı üzerinde yüzen bir örtü oluşturarak yanan sıvının hava ile temasını keser; soğutucu etki gösterir; buhar çıkışını engeller. Bu özellikleri nedeniyle yangın söndürme ve önlemede etkindir. 2. YANGIN SÖNDÜRME KÖPÜKLERİNİN KULLANIMI VE SINIRLARI Köpük, esas olarak parlayıcı ve yanıcı sıvı dökülme ve tank yangınlarında soğutucu bir tabaka yaratacak şekilde kullanılır. Sıvı yüzeyini kaplayan köpük t abakası, derinlik ve kararlılığına bağlı olarak oldukça uzun bir süre buhar çıkmasını engeller. Uygun bir süre sonra köpük tabakası temizlenebilir. Köpük, h enüz yanmamış sıvı ya da katılardan çıkan buharları engellemek, azaltmak amacıyla da kullanılır. Zehirli ya da parlayıcı gazların biriktiği boşluk ve kapalı hacimlerin güven altına alınması için de köpükten yararlanılır. Köpük, sıcaklık ve alevle karşılaştığında bozunmaya uğrar ve bileşimindeki su buharlaşır. Bu nedenle, yanan yüzey üzerine bu kaybı karşılamaya yeterli miktarda köpük uygulanmalı ve söndürülen sıvı üzerinde bir köpük tabakasının kalmasını garantilemek için bir miktar daha köpük ilave edilmelidir. Köpük, kararlı değildir; fiziksel ya da mekanik zorlamalar sonucu kolayca dağılabilir. Bazı belirli kimyasal buhar ve sıvılar köpüğü süratle bozarlar. Hava hareketi ya da yanan maddelerden hızla yükselen gazlar köpüğün yangın alanından uzaklaşmasına neden olabilirler. Köpük solüsyonları iletken olduklarından elektrik sistemleri ile ilgili yangınlarda kullanılmaları tavsiye edilmez. 3. KÖPÜK TÜRLERİ Kimyasal Köpükler Kimyasal köpük, alkali bir tuz eriyiği (sodyum bikarbonat) ile asitlik tuz eriyiği (alüminyum sülfat) • YANGIN VE GÜVENLİK DERGİSİ SAY1·12
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=