• • • ii;iıınıiı iıı�uı�En/ Tecnnical Notes ■ Serdar ÇELİK Gene/Müdür Enser Lld . Şti . AKTiF DUMAN ALGILAMA-2 Hava örneklenmesi yolu ile aktif duman algılama sisteminin algılama etkinliği açısından anlayabilmek için öncelikle optik tip duman dedektörlerine ve dumanın yarattığı kararma etkisine bir göz atmak gerekir. "Kararma" dumanının yarattığı bir görsel engelleme etkisidir. Duman konsantrasyonunun yüksek olması kararmanın daha yoğun ve görünürlüğün daha az olmasını gerektirir.Optik duman dedektörünün duyarlılık derecesi dedektörün kararma derecelerine gösterdiği tepki ile ölçülür. Örneğin Amerika'da bağımsız bir kalite güvencesi kuruluşu olan "UL (Underwriters Laboratories)in bir duman dedektörünü onaylayabilmesi için aşağıdaki tabloda gösterilen renk dumanlara gerekirse bir aracın stop lambalarının 15 metreden görülmesini engelleyen sis yoğunluğu %4/ft'lik bir kararmaya eş değeridir. Aynı duman dedektörü % 1 3 / ft'lik bir dumana tepki göstereceğine göre dedektörün aktive olduğu yoğunlukta görüş mesafesi 5 - 6 metredir. Hava örneklemeli aktif duman algılama sisteminde tepki yoğunluğu %0.003 /ft mertebesinde olduğundan görüş mesafesi 35 km'nin üzerindedir. Yukarıdaki örneğe yapılardaki kaçış yollarının ve işaretlerinin yangın esnasında görünürlüğü açısından bakarsak; 1 5 m görüş mesafesinin kurallar gereği en az 30 metreden görülmesi amacı ile konulan çıkış işaretlerinin (exit light) görülmemesinin son derece normal olduğu anlaşılır. ve kararma değerlerin tepki vermesi gerekir. Duman dedektörleri gri dumana gösterdikleri YANMANIN 5 AŞAMASI Aktif duman algılama sisteminin ne kadar etkin olduğunu anlayabilmek için bir örnek daha verilebilir; belirli bir hacim de %4/ft'lik bir kararma meydana gelebilmesi ıçın (ki bu a l g ı l a m a yapılabilecek minimum seviyedir denilebilir) 160 m kablo tepkilere göre derecelendirilirler. Böylece% 4ft'lik bir kararmaya tepki gösteren bir duman dedektörü siyah dumana %13ft' de tepki göst e r e c e k denilebilir. Bunun nedeni ise gri dumanın ışığı A$.AMA1 � .___IIAŞ _LAHOIQ__ ,...ı_cv_,..-,..--..-,,-•• rOrMt HAVA ÖRNEKLEMELi AKTiF DUMAN ALGILAMA o o ı � N 6 UVAAI TEPKi ....... ! � i " l.=------=:___--=:__-=-==== ZAMAN yanması gerekiyor ise aktif vANoı• o•L'�"'ES' vs. oeoeKTô• cevAPLARı algılama yapılan ._ _________________________ __, siyah dumana göre daha iyi yansıtmasıdır. Bilindiği gibi optik duman dedektörleri duman partiküllerinin ölçüm odacağında sebep olduğu yansıma ile dumanı hissederler. Bu nedenle %4/ft'lik bir duman dedektörünün aktive olabilmesi için %4/ft'den daha fazla bir siyah duman yoğunluğu gerekir. aynı hacimde aynı kablodan 1 O cm yanması aktivasyon için yeterli olacaktır. Tüm bunları değerlendirdikten sonra bu derece duyarlılığın hatalı alarmlara yol açacağı düşünülebilir. Elbetteki normal ofis, iş ve veya kamuya açık yerlerde bu sistem hem teknoloji, hem de ekonomik olarak uygun değildir. Ancak bir çok yerde hatalı alarma neden olacak partiküller mekanın doğası gereği olmamalıdır. Stok alanları, bilgi işlem odaları, steril mekanlar müzeler bu tip yerlere örnek olarak gösterilebilir. Duman Ren!.!i Kararma f%/ft) Tinik Maddeler Gri O.S-4 Ahşap-kağıt Siyah 0.5- I 3 Plastik %4/ft'lik bir kararma 1 ft mesafede ışığın orijinal parlaklığınıaşağıyukarı %96 oranında azaltanduman yoğunluğu olarak tanımlanır. Bir örnek vermek Kaynak: VESDA The /El GROUP NOTIFIER Air Sampling Detection. YANGI N VE GÜVENL İ K DERGİSİ SAYl· 12
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=