Şekil 5: Köpük hücresi. Baloncuk halindeki köpük yakıtın yüzeyine yükselerek söndürücü tabakayı oluşturmaktadır. Bu çözüm de oldukça hassas hidrolik hesaplar gerektirmektedir. Bununla birlikte mevcut tesislerde, yeni bir tesisat gerektirmeden mevcut yakıt borularını kullanarak çok ekonomik çözümler sağlayabilmektedir (Şekil 6). Şekil 6: Yüksek karşı basınçlı köpük uygulaması. c) Yüzer Tavan Tipi Püsrürtücüler: Yapı olarak havalandırmalı tip nozullara çok benzerler. Yüzer tavanlı yakıt tanklarının çeperi, tank çiftlikleri gibi sıvı yakıtların dökülmesi durumunda toplanabileceği çevresi kapalı alanların korunmasında kullanılırlar. Yakıt tanklarının yanı sıra, yanıcı malzemenin üretildiği ve depolandığı endüstriyel tesislerde de sabit sistemler kurmak köpüğün hedefe çok daha hızlı ve hassas ulaşmasını sağlamaktadır. Bu amaca yönelik iki alternatif bulunmaktadır; Yüksek genleşmeli köpük yap1cilar, diğer püskürtücülerden farklı olarak köpüğün havalandırılmasında bir fan kullanır. İnce bir ızgara o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o Şekil 7: Yüksek genleşmeli köpük yapıcı. üzerine püskürtülen solüsyon fanın yardımıyla çok etkili bir şekilde köpürtülür. Doğru köpük tipi ile kullanıldığında genişleme oranı 200: 1 'den 1 000: 1 'e kadar olabilir. Tek bir köpük yapıcı ile 550 m3'lük bir hacmi bir dakikada tamamen köpükle doldurmak mümkündür (Şekil 7). Daha geniş ve yüksek ve yüksek alanlarda ise sprinkler sistemleri köpük uygulaması için kullanılabilir. Klasik cam tüpçüklü, ısıya hassas sprinklerin yanı sıra daha hızlı yayılabilecek yangın tehlikesi içeren tesislerde baskın sistemlerde kullanılabilir. Her durumda sprinkler sisteminin mutlaka hidrolik hesabı yapılarak, köpük oranlayıcı ile uyum içinde olması sağlanmalıdır. 4. SONUÇ Köpüklü söndürme sistemi kurmaya çalışan mühendisin elindeki seçenekler genel gruplarıyla tartışılmıştır. Tabii bu ana grupların pek çok türevi ve seçilmesi gereken aksesuarları vardır. Tesis sahibinin veya projeyi onaylamakla yetkili kişinin, doğru seçimin yapıldığından emin olabilmesi için önerilmiş olan sistemle birlikte alternatif sistemlerin de değerlendirildiği bir raporun da sunulması gerekmektedir. Bunlarla birlikte yapılan bütün mühendislik ve maliyet hesaplarına rağmen hiçbir çözümün öne çıkamadığı durumlarla da karşılaşılabilir. Bu durumlarda en esnek uygulamayı getiren çözümün tercih edilmesi yaz�rın görüşüdür. KAYNAKLAR: ( l)EĞRİKAVUK, Cem;Yangın Söndürme Köpükleri Yangın ve Güvenlik Dergisi l .Sayı,1994. (2) NFPA Handbook 17th Edition, 1992:National Fire Protection Association. (3)NFPA 1 1, Foam Extinguishing Systems. (4) Foam Systems Design and Application Manuel, ANSUL Fire Protection. YANGIN VE GÜVENLİK DERGİSİ SAYl· 12
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=