42 ! KAPAK KONUSU -MAKALE Dünden Bugüne Türk Kablo Sanayisi Türkiye kablo sektöriiııde dii11yaııııı önemli tedarikçilerden biri lıaliııe geldi. Bıı kapsamda kablo sektörü.firmaları kalite ve kapasite artırıcı yatırımlara yö11eliyor. Sektördeki bu lıız/ı gelişme yabancı sermaye11i11 de dikkatini çekiyor. Yakın gelecekte satın alına ve ortaklık gibi ilgiııç gelişmelerin yaşaııabileceğiııi söyleyen sektör temsilcileri, kablo sektöriiııiiıı ilıracat payıııı biiyiitme lıetle.fiyle lıareket ediyor. Bıı 11edeııle Tiirkiye'de gerek kalite, gerekse kapasite bakımıııdan başarılı olmuş sanayi sektörlerinden biri olaıı kablo saııayisi11iıı gelişim çizgisiııe İstanbul Ticaret Odası bünyesinde Ozaıı Arıcasoy tarafından /ıazırlaııan, "Kablo Sektör Raporu" ile göz atıyoruz. Türkiye'de elektrikli makineler sanayisi oldukça yavaş gelişmiştir. Anadolu köylerinin yüzde 80'inin elektriksiz olduğu ve şehirlerdeki elektrik dağıtım şebekelerinin çok zayıf olduğu bir ortamda elektrik dağıtımı için kullanılan sigorta, şalter, transformatör, kablo ve iletkenler vs. gibi malzemeler tamamen yurtdışından ithal edilmekte, yerli bazı taklitler ise çok kötü bir kalitede küçük atölyelerde üretilmekteydi. İlk tesis, l 869'da Osmanlı İmparatorluğu'nun haberleşme malzemesi ihtiyacını karşılamak üzere kurulan ve uzun yıllar hizmet veren PTT fabrikasıdır. Bunu yıllar sonra. askeri sahra kablosu imal etmek üzere, 1932 yılında kurulan İstanbul Kauçuk ve Kablo Sanayi izlemiştir. K S a a v n e a l ile yileşmeye Adım Atıldı Bilhassa İller Bankası ve o zamanki ana üretim şirketi olan Etibank'ın köy ve kasaba elektrifikasyon projeleriyle artan malzeme ihtiyacını karşı \ lamak için ciddi bir fabrikanın \, kurulması fikri Siemens tave İstinye'de Kaveı Kablo Fabrikası kurulmuştur. Kavel fabrikaYANGIN ve GÜVENLİK SAYI 120 sının imalat programı binalarda kullanılan iletken imalatını kapsamakta ve ancak küçük kesitli kablolar imal edilebilmekteydi. 1958 yılında Siemens'in Türkeli şirketinden ayrılarak Simko'yu kurmasıyla ve Türkiye'deki kablo ihtiyacının daha büyük kesitlere ulaşarak miktar bakımından da artması Kavel'in tevsi edilmesi projesini hayata geçirmiştir. Ancak yapılan müzakereler sonuçlanamayınca Siemens ciddi bir boyutta yeni bir fabrika kurmaya karar vermiş ve uzun arazi araştırmalarından sonra Mudanya'da Türk Siemens Kablo Fabrikası 1964 yılında kurulmuştur. Bu arada Türkiye'deki elektromanyetik sanayi de gelişmeye başlamış Bakır İhtiyacı Türkiye'de Murgul ve Ergani'de bulunan bakır rezervleri Türkiye'de bakır kablolarının imalatı için iyi bir fırsat olarak görülüyordu. Kablo hammaddesinin yüzde 50-60'ının bakır olması yerli imalatın yapılması için ciddi bir gerekçeydi. Karadeniz Bakır İşletmelerinin blister bakır ve Petkim'in kablo plastik hammaddelerini imal etmesiyle kablo sanayi, hammaddesinin çok büyük bir kısmını yerli olarak temin etme olanağına kavuşmuştur. Kalite Bilincinin Oluşması Zaman Aldı İki ciddi fabrikanın kurulmasının ardından Türkiye'de standartların oluşturulması ve ayrıca İzmit'te Nokia'nın kurduğu bakır telli kalite kavramının yerleşmesi uzun zaman telekomünikasyon kablosu fabrikası Türk Kablo AŞ. de hayata geçirilmiştir. Bu tarihe kadar yeraltı kabloları bilhassa ikili anlaşmalar vasıtasıyla demir perde arkası memleketlerden Doğu Almanya ve Yugoslavya başta olmak üzere kurşun kaplı yağlı kağıt izoleli NKBA kabloları olarak ithal edilmekteydi. Yerli üretimin başlamasıyla bu kablo l arın ithalatçıları ile hammadde için gerekli döviz tahsisleri bakımından büyükzorluklar yaşanmış ve fabrikaların verimli çalışması için birkaç senenin geçmesi gerekmiştir. almıştır. Kısa zamanda küçük üreticiler türemiş ve kölitesiz iletkenler piyasaya dağılmaya başlamıştır. Kalite kontrollerinden sorumlu olan Türk ve Sanayi Bakanlığı'nda tahsisat yokluğundan dolayı piyasalardan numune toplayarak laboratuarda kontrollerini yapamamaları uzun müddet iletken ve kablolarda elektriksel değerleri uygun olmayan blister bakırın kullanılmasını önleyememiş ve yüzde
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=