Yangın ve Güvenlik Dergisi 122. Sayı (Kasım 2008)

► l}fl(ınô�@O'ı;, W®DLı®lli:JOb l:ooxrOo ► � [Q)ô�Ôu'ODD@ uuu,..;�=-• ► ®@(pO'@OiJO �D®u'O ► @[PiYJ@ l:oox?Oo�O' • Teknik Yayıncılık, ASHRAE Yayınları'nın Türkiye Distribütörü Oldu • 6. Pompa-Vana Kongresi Başarıyla Gerçekleştirildi • Safety İstanbul 2008 Fuarı, İş Sağlığı ve Güvenliği Sektörlerini Bir Araya Getirdi • TÜYAK, Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi'ne Hazırlanıyor • TİGİAD Başkanı Bekir Erkuş, İş Güvenliği Sektörünü Değerlendiriyor • Yangın Sektörü, İngiltere İşbirliği Toplantısında Buluştu

eLOBE Ji'IKE SPIUNKUlt CORPOllATJON FENWAı: MAYA� .,M-200' 1Lf'Jc:t1 �NORM® �TEK N IK ıso eoo1:2000 A-C Pump ,& ITT lndustries UKAS MA�\���NT 005 NTeOl:RM+ 9T0EK(2N1İK6)M4A64LZ6E5M6E6TİpCbAxRE• TFaİNxŞ: A+A9T0S(A2N16. )LT3D8.0Ş6Tİ3. B20ayarwCwawd.. nŞoerhmitteİlkknnuikr .cKeolmeş.trSk. iNnofo:3@Dnuorraml tPel akznaikK.c:8omKo.tzryatağı Kadıköy 34742 İSTANBUL Ankara Ofis: Ehlibeyt Mah. 6. Sok. No: 16/16 Ekşioğlu İş Merkezi Çankaya Balgat 06520 ANKARA Tel: +90 {312) 472 78 88 pbx. Fax: +90 (312) 472 78 89 ankara@normteknik.com.tr

FM-200 is a registered trade mark of Great Lakes Chemical Corporation •FM-20(1 DOLUM İSTASYONU Great Lakes Saflık Sertifikalı FM-200 Dolumu millenmax® Millenmax is a registered trade mark of Bursan Novec™ 1230 Novec 1230 is a registered trade mark of 3M 9AZLI a6ND0RMI sinlMLlıti • Sistem tasarımı • Mühendislik hizmetleri ve projelendirme • Stoktan teslim • Montaj ve uygulama • Eğitim danışmanlık hizmetleri • Sahş öncesi ve sonrası destek BURSAN® Organize Sanayi Bölgesi 45030 Manisa -TÜRKİYE Tel: +90 (O) 236 233 24 91 Fax : +90 (O) 236 233 24 95 Perpa :ricaret Mer�ezi .A Blok Kat: 11 No: 1487 $işli • lstanbul / TURKIYE fel: +90 (O) 212 222 65 60 (pbx) Fax: +90 (O) 212 222 65 58 bursan@bursan.com www.bursan.com [i.J NFPA® FM-200 ve Novec 1230 sistemleri SAFE Antincendi s.r.l. kanalı ile CHEfflETROn Fire Systems firmasından temin edilmektedir.­ CE: TT 97/23/EC P.E.D. 99/36/ ECT.P.E.D. U.S COST GUAAD LO'ı'O�M.

l � � • . � --..,.---__ !-- ' .:..-� . . ' ' � -- - �;,ıı,.._. - -"'--- • . Sinteso™ -yangın algılamada yeni boyut. Sintesor"' güvenilir yangın algılama, alarm anında hızlı raporlama özellikleriyle insan hayatını ve yatırımlarınızı tamamıyla koruma altına alır. ASAtechnology™ (İleri Sinyal Analizi teknolojisi ) ile yanlış alarmlara karşı etkin güvenlik sağlar. Kolay programlanabilen Türkçe panelleri ile Sinteso™ yatırımlarınızı uzun vadeli korumaya yönelik tasarlanmış bir sistemdir. www.siemens.eom.tr/Sinteso Bina Teknolojileri SIEMENS

I SUNUŞ Değerli Okurlar, Teknik Yayıncılık Grubu olarak bir yeniliğe daha imza atmanın gurur ve mutluluğu içerisindeyiz. Bildiğiniz üzere, 1988 yılında Doğal Gaz Dergisi ile yayın hayatına başlayanTeknik Yayıncılık Grubu olarak, bugün sektöre sunduğumuz Doğal Gaz, Tesisat Yangın ve Güvenlik, Enerji ve Çevre Dünyası ve Petrol Dünyası dergilerinin yanı sıra, 2006-2007 yılları arasında yayınladığımız Tesisat Pazarlama Dünyası dergisinin ardından, 2007 yılından itibaren Avrupa'daki tüm tesisat mühendisleri derneklerinin üst kuruluşu olan REHVA için uluslararası bir yayın olan Rehva Dergisi'ni sizlere ulaştırmaktayız. Teknik Yayıncılık Grubu son olarak; ısıtma soğutma, klima ve havalandırma sektörüne yön veren önemli derneklerden biri olan ASHRAE'nin (American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers) çıkarmış olduğu, başta ASHRAE JOURNAL olmak üzere, tüm dergilerin reklamları ile yayınlarının Türkiye distr i bütörlüğünü üstlendi. Bu kapsamda tesisat sektörümüzün gelişimi adına okuyucularımıza ASHRAE yayınlarını takip ederek sektördeki tüm gelişmeleri izleyebileceklerinin, ısıtma, soğutma, klima ve havalandırma sektörünün tüm dünyadaki seçkin üyelerine ilanlarla uıaşılabilecek l erinin müjdesini vermek istiyoruz. Hayata geçirdiğimiz bir diğer yenilik "e-Yayınevi" ile de pek çok sektörde mevcut olan bilgi ve dokümantasyon ihtiyacına; www.teknikyayinlar.com ile cevap vermeye başladık. Bu kapsamda mekanik tesisat ısıtma, soğutma, klima, izolasyon, sıhhi tesisat, pompa-vana sistemleri, bina otomasyonları, doğalgaz, enerji, elektrik, kojenerasyon, yenilenebilir enerji, petrol. rafineri ve akar yakıt dağıtım sistemleri, yangın, koruma ve güvenlik sistemleri, iş güvenliği, işçi sağlığı, geri dönüşüm gibi pek çok konuda gelişmelerin takip edilmesi için online bir kaynak oluşturacağız. "Bilgi Paylaşım Platformu"na dönüştürülmesi hedeflenen e-Yayınevi ile Teknik Yayıncılık Grubu yayınları olan Tesisat Dergisi, Yangın ve Güvenlik Dergisi, Doğalgaz Dergisi, Petrol Dünyası Dergisi, Enerji Dünyası Dergisi ve Rehva Journal'in yanı sıra TTMD, TÜYAK, ASHRAE, REHVA gibi değerli kurumların tüm yayınlarına da bu adresten ulaşılabileceksiniz. Bilgi paylaşımı açısından bir önemli etkinliği de geçtiğimiz sayıda duyurduğumuz üzere TÜYAK TürkiyeYangındanKorunma Derneği gerçekleştirecek. İlk olarak 1995 yılında böylesi bir etkinliği organize eden TÜYAK, 9-1 O Ekim 2009 tarihlerinde düzenlenecek olan Yangın ve Güvenli k Sempozyumu ve Sergisi ile sektörle ilgili bilimsel çalışmaların ortaya konduğu bir platform yaratacak ve böylece kamuoyu nezdinde bilgi kirliliğinin önüne geçmek için önemli bir adım atmış olacak. Bizler de bu sayıda TÜYAK Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Turanlı ile görüşerek sempozyum ve TÜYAK çalışmaları ile ilgili ayrıntılı bilgi aldık. Gerçekten de Sayın Turanlı'nın gerçekleştirdiğimiz söyleşide belirttiği gibi, yangın ve güvenlik sektörünün gelişmesinde doğru bilgi ve bu bilginin paylaşımı büyük önem taşıyor. "Kamuoyunda oluşan bilgi kirliliğinin önüne geçmek ve evrensel doğruları ülke sınırları içinde de geçerli hale getirmek" için bizler de TÜYAK öncülüğünde gerçekleşecek olan bu etkinliğin destekçisi olduğumuzu bildiriyor, benzeri etkinlik ve faaliyetlerin önümüzdeki dönemlerde daha da artmasını temenni ediyoruz. Saygılarımla, ��� sbulak@teknikyayincilik.com

Yangın ve Güvenlik Dergisi Kasım 2008 Sayı 122 Sahibi Teknik Yayıncılık Tanıtım A.Ş. Yayımlayan Avrupa Teknik Medya Basın ve Yayıncılık Tic. A.Ş. YAYIN KURULU Yayın Kurulu Başkanı Prof. Dr. Abdurahman KILIÇ Yazı işleri Md. - Sorumlu Md. Süleyman BULAK Genel Yayın Yönetmeni Yayın Koordinatörü Dergiler Teknik Danışmanı Editör Emine BANKOĞLU Çiğdem TİMAR Muhittin TEKMAN Güneş ULUKUŞ YAYIN DANIŞMA KURULU Ali Kp.RAHAN, Celal ÇEŞMECİ, Cemal KOZACI, füsun DEMiREL, Gökhan BERKER, Güner YAVUZ, lsmail TlJRAt:ILI, Kazım BECEREN, Kqrhan IŞIKEL,..Musl,!fa GULCU,RecepYAMANKARADENZJ , Sebahattiı:ı OZÇELIK, Sedat ALTINDAŞ, Tuncay AKDAG, Y ıldırım GOK REKLAM Reklam Direktörü Reklam Yönelmeni Reklam Takip Sorumlusu Emine BANKOĞLU Dilek MERTER Berna KARAMAN BİLGİ İŞLEM/ WEB SİTELERİ ve E-DERGİ UYGULAMA Hakan ALBAYRAK Murat AKSOY ABONE OKUR HİZMETLERİ Abone ve Okur Hizmetleri Sorumlusu Seda ÖZEN Dağltlm Planlamave Koordinasyon Sorumlusu Rıdvan GÜMET For lnternational Contacts reklam@teknikyayincilik.com YÖNETİM MERKEZİ TEKNİK YAYINCILIK, TANITIM A.Ş. Balmumcu, Barbaros Bulvarı Bahar Sok. Karanfil Apt. 2/11-13 34349- Beşiktaş/lstanbul Tel: (0212) 275 83 59 (pbx) (0212) 347 04 25 (pbx) Faks: (0212) 288 2614 www.yanginguvenlik.com.tr www.teknikyayincilik.com e-posta: info@teknikyayincilik.com TASARIM HİZMETLERİ rekla@:ırka Reklamarka Tasarım Hizmetleri www.reklamarka.com e-posta: info@reklamarka.com Tel: (0212) 275 0613-14 Faks: (0212) 275 06 36 BASKI Özgün Ofset 4.Levent (0212) 280 00 09 Baskı tari hi:18I11/08 B a sBıun dKearngui nt üum' n aT ügrökri ey eY' deer odl as�uı trı el ml i aYkat aydı nı r' .d ı r . Fiyatı: 6 YTL YıllıkAbone: 72 YTL (Fiyatlara KDV dahild i r. Yıllık abonelikte kargo bedeli dahil, tek gönderimlerde dahil de�ildir.) Yurtdışı Abonelik/ Subscription ForAbroad Singlo copy prico: 7 Euro (Worldwide) Annual subscription: 80 Euro (Worfdwide) (Postage incfuded) 4 1 YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 122 içindekiler TÜYAK, Yangın ve Güvenlik Sempozyum ve Sergisi'ne Hazırlanıyor TÜYAK Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Turanlı, Sempozyum ile bilgi kir/iliğinin önüne geçmeyi hedeflediklerini belirtiyor. TÜYAK Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Turanlı Teknik Tekstiller Sektörü Bu Fuarda Buluşacak Messe Frankfurt Exhlbiton Marka Yöneticisi Michael Jönecke Teknik Teksiller sektörünü küresel anlamda büyüyen bir alon olarak tanımlıyor. Messe Frankfurt Exhibiton Marka Yöneticisi Michael Jönecke "Alışkanlıklardan Kurtularak Yeni Teknolojiye Ayak Uydurmak, Elzemdir" Bareks Şirket Müdürü Hol// Barlas kendilerini başarıya götüren formülü ve önümüzdeki dönemde hayata geçirecekleri faaliyetleri aktarıyor. Bareks Şirket Müdürü Hali/Barlas "Bize Bir Şey Olmaz Düşüncesi Felaketleri Doğurur" --------- TİGİAD Başkanı Bekir Erkuş dernek faaliyetlerinin yanı sıra iş güvenliği sektörünü değerlendiriyor. Türkiye İş Gwenllği iş Adamları Derneği TİGİAD Başkanı Bekir Erkuş "Yangın ve Gllvenllk Oeıglıl'nde yayı-.. yazı ve çlzlmlarln har hakkı mahfuzdur. izin alınmadan, kaynak � de olu lktlbaa edl1emez.Yayımlanan tOm yazılann ıoıumıuıuou yezııılanna, llanlann ıoıumıuıuoıı ilan ıahiplerlna aittir.

www.yanginguvenlik.com. tr Tulumbacı -Alışveriş Merkezleri Duman Kontrol Sistemleri Haberler TÜYAK, Yangın ve Güvenlik Sempozyum ve Sergisi'ne Hazırlanıyor Safety İstanbul 2008 Fuarı, İş Sağlığı ve Güvenliği Sektörülerini Bir Araya Getirdi Yangın Sektörü, İngiltere İşbirliği Toplantısında Buluştu Teknik Yayıncılık, ASHRAE Yayınları'nın Türkiye Distribütörü Oldu Teknik Yayıncılık e-Yayınevi Hizmete Girdi: www.teknikyayinlar.com Teknik Tekstiller Sektörü Bu Fuarda Buluşacak Pompa ve Vana Sektörünün En Saygın Etkinliği 6. Pompa-Vana Kongresi Başarıyla Gerçekleştirildi ICCI® 2009, Enerji ve Çevre Politikalarına Yön Verecek 1. Ulusal Enerji Verimliliği Forumu 15-16 Ocak'ta İstanbul'da Düzenleniyor Reklam İndeksi Bareks Şirket Müdürü Halil Barlas: "Alışkanlıklardan Kurtularak Yeni Teknolojiye Ayak Uydurmak, Elzemdir" Yatay Milli Pompaların Yangın Pompası Olarak Kullanılması Plastik Gaz Borusu Sprinkler Borularının Donmasını Önlemek İçin... TİGİAD Başkanı Bekir Erkuş: "Bize Bir Şey Olmaz Düşüncesi Felaketleri Doğurur" Norm Teknik'ten Hızlı Tepkili Otomatik Sprinkler GL Serisi, Yarı Gömme Geniş Korumalı - Yatay Duvar Tipi EP 212-41M Optik Duman Dedektörü / IPR 513-1O Camsız ve Resetlenebilir, İndikatörlü Yangın İhbar Butonu EDS'den KPsec Marka Dijital Kayıt Cihazları/ Dröger'den İki Yeni lnfrared Gaz Transmiteri: Drager PIR 7000 ve Drager PIR 7200 Seyahat Gemileri İçin Bosch Praesideo Sesli Tahliye Sistemleri/ Bosch FPA5000 Yangın Alarm Sistemi A YANGIN----------------------------------- 29 E LEKS ---------------------------------------- 69 MCS--------------------------------------- A.K.İ. AKSAY ----------------------------------35 -65 ENER SİSTEM --------------------------------- 59 NORM TEKNİK-------------------------- Ö.K.İ. AMPER --------------------------------------- 23 FETAŞ ----------------------------------------78 ÖNCÜ GÜVENLİK---------------------------27 BAREKS---------------------------------31 -45 FOKUS---------------------------------------39 PERA DANIŞMANLIK------------------------ 76 BİGES----------------------------------------19 GÜR-ELLER ----------------------------------63 R MK------------------------------------------71 BOSCH----------------------------------15 - 41 KAYA YAPI-----------------------------------53 S IEMENS-------------------------------------- 2 BTS-------------------------------------------- 7 KIVANÇ KİMYA------------------------------79 TEKNİK ELEKTR ONİK------------------------73 BUR SAN -------------------------------------- 1 KPAM KILAVUZ------------------------------63 TEKNO YANGIN-----------------------------75 CR KUR TAR MA------------------------------·11 KULELİ----------------------------------55 - 61 VALFTEK------------------------------------- 25 ÇAYIR OVA------------------------------- insert KUR TAR IR------------------------------------ 13 Y3 K ------------------------------------------ 17 DRAEGER -------------------------------47 - 57 LİNK TESİSAT--------------------------------67 YESTAŞ---------------------------------------49 DUPONT--------------------------------33 -77 MATR İKS-------------------------------------37 WIN FUAR LAR! ------------------------------80 EEC---------------------------------------- A.K. MAYA YANGIN------------------------------51 -------- *Bu dergi, üzerinde yazan ayın bilgilerini isererek, bir sonraki ayın ikinci ha�ası dağıtılır. - -------- YANGIN veGÜVENLİK SAYI 1221 5

I ÖZETLER Özetler TUYAK, Yangın ve Güvenlik Sempozyum ve Sergisi'ne Hazırlanıyor Sayfa 20 Türk i ye Yangından Korunma Derneği TUYAK sektörümüz adına oldukça önem arz eden bir etklnllğe gelecek yıl imza atmaya hazırlanıyor. İstanbul WOW Center'do 9-1 O Ek i m 2009 tarihlerinde düzenlenecek olan TÜYAK Yangın ve Güvenlik Sempozyumu ve Sergisi; Bay ı ndırlık Bakanlığı, Sivil Savunma, İstanbul Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı, İZODER. POMSAD, DOSİDER, LPGDER. TTMD, MTMD, ETMD tarafından do destekleniyor, Sempozyum ile; sektör kapsamında gerçekleştirilen bilimsel çalışmaların ortaya konduğu bir platform yaratmayı ve böy l ece kamuoyu nezdinde bilgi kirliliğinin önüne geçmeyi hedefledikler i ni dile getiren TÜYAK Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Turanlı, "Bir sektörden bahsedebilmek için bir bilgi topluluğundan, lhtryaçton, ilgili insanlardan, bilgiyi paylaşmaya hazır yaklaşımlardan bahsetmek gereklr" d i yor ve gerçekleştirdiğimiz söyleşi ile sempozyumun ayrıntılarını ve sektörle ilgili bilgilerini biz l erle paylaşıyor. Yangın Sektorü, İngiltere İşbirliği Toplantısında Buluştu Sayfa 26 lngiltere ııcoretveYatırım Ajansı, lngiltere Buyuke l çiligi ve Başkonsoloslugu, lngılızYangın Koruma, Mücadele Sanayicileri Bi�iğl (FLA.) ve İstanbul Ticaret Odası, 14 Kasım 2008 tarihinde "İngiltere işbl�iği Top l antısı" gerçekleştirdi. ingiltere'den gelen FIAtemsilcilerinden oluşan heyet I� gerçekleştirilen işbi �iği toplantısı, sektörlerinde dünyaca tanınmış firmaların temsilci�riyle bağlantıya geçilmesi açısından büyük bir fırsat yarattı, Teknik Yayıncılık, ASHRAE Yoyınlorı'nın Türkiye Distribiıtorü Oldu Sayfa 28 Teknik Yayıncılık Grubu, başta ASHRAE JOURNAL olmak üzere ASHRAE'nin (Americon Society of Heoting, Refrlgeroting ond Air-Conditioning Engineers) çıkarmış olduğu tüm dergilerin reklamları ile yayınlarının Türkiye distr i bütörlüğünü üstlendi. Teknik Yayıncılık Grubu okurları, ASHRAE yayınlarını yakından tak i p ederek sektördeki tüm gelişmel eri izleyebilecek, aynı zamanda etk i nlikleri ile standartları belirleyen bu önemli topluluğun yayınları aracılığı ile ısıtma, soğutma, klima ve havalandırma sektörünün tüm dünyadaki seçkin üyelerine ilanlarla ulaşılabilecek. Teknik Yayıncılık e-Yoyınevi Hizmete Girdi: www.teknikyoyinlor.com Sayfa 30 Teknik Yayıncılık Grubu, hizmete giren e-Yoyı nevı ile pek çok sektörde mevcut olan bilgi ve dokümantasyon ihtiyacına cevap vermeye boşladı. "Bilgi Paylaşım Plotformu"no dönüştürülmesi hedeflenen e-Yoyınevi'ne ileri dönemde sektöre ! eğitimler ile destek verilmesi de planlanıyor. Teknik Tekstiller Seklôni Bu Fuarda Buluşacak Sayfa 32 Son yı l larda kaydettiği büyüme oranıyl a, tekstil ve konfeksiyon sanay i sinin önemli bir bölümünü oluşturmaya boşlayan teknik tekstiller sektörünün en önemli fuarı Uluslararası Teknik Tekstil ve Nonwoven Ürünler Fuarı -Techtextil, 16-18 Hazi ran 2009 tarihler i nde Almonyo'nın Fronkfurt kentinde düzenlenecek. Fuarın organizasyonuna imza otan Messe Fronkfurt yetkilileri, fuar hakkında ve teknik tekstiller konusundak i bilgilerini bizlerle paylaşıyor. Boreks Şirket Müdürü Halil Barlas: "Alışkanlıklardan Kurtularak Yeni Teknolojiye Ayak Uydurmak, Elzemdir" Sayfa 44 Bilgi ve tecrübe birikimini kararlılıkla buluşturan Bareks Uluslararası Tic. Ve Makine Son. Ltd. Şii. , ı 989 y ı lından bu yona yangından korunma ve yangınla mücadele malzemeleri üzerine çalışmalarını sürdürüyor. "Başar ı mızın üç ona formülü; prensipli ve ciddi çalışma, hizmeti amatör ruhl a oma profesyonel metotlarla sürdürmeve en önemlisi bayiler i mizin bize verdiği destektir" diyen Şirket Müdürü Halil Bar l as; yangın ve itfaiyeci hortumları, itfaiye araç ve gereçleri, kuru kimyevi yangın söndürme tozları, yangın battaniyeleri, kaynak örtüleri, yangın söndürme cihazlarında kullanılan monometreler ve toz dolum-bckım mokinolorı gibi ürünleriyle sektöre hizmet vermeye devam ettikler i ni belirtiyor. Önümüzdek i dönemde ürün çeşitlerini arttırmayı hedeflediklerini vurgulayan Barlas, gerçek l eştirdiğimiz söyleş i ile sektör değerlendirmelerini de bizlerle pay l aşıyor. TİGİAD Başkanı Bekir Erkuş: "'Bize Bir Şey Olmaz' Düşüncesi Felaketleri Doğurur" Sayfa 64 Kısa bir süre önce iş Güvenliği İş Adamları Derneği (İSGİAD), adını 'Türkiye iş Güvenliği iş Adamları Derneği (TİGİAD)' olarak değiştirdi ve Türkiye unvanı ile dernek, ulusal ve uluslararası platformlara taşınma şansı nı yakaladı. "İş güvenliği kültürü topluma yayılmadığı sürece gelişmeler istenilen düzeye uloşomoyocoktır" diyen Dernek Başkanı Bekir Erkuş; uluslararası gelişmeleri ve gündemi takip ederek Türkiye'de daha güvenli iş ortamlarının oluşturulması ve K i şisel Koruyucu Donanımlarda standartların yakalanmasını sağlamak için dernek olarak çalışmalarını sürdürdük l erini belirtiyor. 6 1 YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 122 Abstracts TUVAK is Getling Prepored FarThe Fire ond Security Symposium and Exhibllion __________ Poge 20 TUYAK, The Turkish Fire Protection Association, is getting preparedto hondle on octwity next year, which has on extreme importonce far our sector. TUYAK Fire ond Security Symposium ond Exhibit i on ta be hold ot lstonbul WOW Center belween October 9-1 O, 2009, ıs supported by Min i stıy of Public Works, CMI 5ecurity, ıstonbul Metropoiiton Municipality Heod of Fire Department, IZODER, POMSAD, DOSIDER, LPGDER, TTMD, MTMD ond ETMD. ısmoil Turanlı, the Choirmon of the TUYAK Boord, expressesthotthey are oimed ta build up o platform where !he scientif i c studies corried aut wi thin the frome of the sector ore introduced ond the informot i onoi pollution is prevented in the presence of public, ond soys "in order ta moke reference ta o sector, it is needed to moke reference to on informotion society, demonds, concerned people, opprooches which ore reody to share the informotion". Therewith, he gives us informotion obcut the detoils of the symposi um ond sector through the interview. The Fire Sector Come Tı;ıgether At The UK Cooperotion Meetlng Poge 26 UK Trade ond lnvestment Agency, British Embassy ond Consulote General, English Fire lndustıy Association ond lstonbul Trode Chomber held the "UK Cooperation Meeting" on November ı 4, 2008. The meeting, which is held with the committee composed by the FIA representatwes, served o greot opportunity to get in touch wi th the representotwes of the companies which ore intemotionolly famous wlthin their sector. Teknik Publlshlng Took Over the Turkey Dlslrlbutorshlp of ASHRAE Publlshlng _______ Page 28 The Teknik Publlshing Group took over the Turkey distributorship of oll the magazine odvertisements ond publicotions of the ASHRAE (American Society of Heating, Refrigerating and Alr-Condit i onlng Englneers}, especially ASHRAE JOURNAL The readersofthe TeknikPublishing Groupwill be ab l e to follow ali the developments in the sector by keeping tab on the ASHRAE publications they will be able to access to the elite members of the heating, refrigerating ond air-condi tioning sector via advertisements and announcements. The e- Publlshlng House Section of the Teknik Publlshlng Come lnto Service: www.teknl oylnlor.com Poge 30 The Teknik Publishing Group began ta respond ta the demond far informot i on ond documentotion existlng in mony sectors, by its e- Publishlng House section. Through the e- publlshing House, i t is p l onned ta give sectorol educations ond supports on the odvoncing periods. The Technicoı Textlles Sectorwm Come Tı;ıgether in This Exhlbltion Poge 3 The internot i onoı Textiles And Nonwoven Products Exhibltlon - Techtextil, the most important exhlbitlon of the techn i cal textiles sector, o sector which begon ta hold an important posit l on in the textile ond ready-made industry with its growth role in recent years, Is going ta be hold in Fronkfurt, Germony between June ı 6-18, 2009. The executives of the Messe Fronkfurt, who carried aut the orgonizotion of the exhibit l on told us obout the exhibit i on ond technicol text i les. Ham Barlas, the Compony Monoger of the Bareks: "it Is Essenllal ta Breok the Hobits ond Keep up wlth the New Technology" Poge 44 The Boreks internot i onoi trade ond Engine industry LLC, Is carrying on its reseorches on fire protection ond firefighting materials since ı 989. " Three main formuıos of our success is; operating principled ond seriously, corry i ng on the serv i ce w l th omateursoul butvlo Professionoı methods, ond the lotest and the most importont one, the support we ocqulre !rom our dealers" soys Halil Barlas, the Compony manager of the Bareks, ond he speoks aut thot they are keeplng up ta serve the sectorwith their products such as fi re andfiremon'shose, firefighting equlpments, dry chemıcoı fire ext i nction dusts, fire blonkets, Welding cover, monometers to be used in f i re extingul shers ond sond filllng ond mointenonce devices. Barlas expresses thotthey are plonning to increose their product renge ond shares his sectorol ossessments with us through the interview. Bekir Erkuş, Head of lhe TIGIAD: "The Manner Adopting lhe Matla of 'Nolhlng im ani Would Happen ta us' Brtngs Out Dlsasters" f'ı:ı9E! 64 Association of Job Secur i ty Buslnessmen (ISGIAD) has recently chonged its name ta 'Turkish Associotton of Job Security Busınessmen (TIGLA.D)" ond caught the opportun i ty of ho l ding ploce in nat i onoi and internot i onal plotforms with the tile of Turkey. Bekir Erkuş, the heod of the TIGIAD soys thot: " The developments will never reoch to the required i evel, unıess the cuıture of İOb secur i ty spreods lnto the society", ond telis thot !hey ore corrying auttheiroctivtties in orderta estoblish o more secured labor conditions in Turkey and meet i ng the standards of the Personel Protective Equipage by following the internot l onoı odvancements and agendo.

. . � • • ---·. . .. - ..........�O..... .ı.aı.ıı..o........................... BTS YANGIN G E RI SANAYI YE TIC Mihrabat Cad. Eyüp Yavuz er. :4 Kavacı Tel: 0216 680 33 11 Fax: 4 e-mail: in . .

ITULUMBACI Alışveriş Merkezleri Duman Kontrol Sistemleri Prof. Dr. Abdurrahman Kılıç iTÜ Makina Fakültesi Alışveriş merkezlerinde, alışverişi ilgilendiren bölümler mağazalar, dolaşım alanları (mail) ve atrium bölii111üdür ve bu bölümlerde yangııı güvenliği sistemleri içinde en karmaşık ve önemli olan duman kontrol sistemleridir. Bıı çalışmada alışveriş merkezlerinde dııman kontrolü ele alınmış, dııman zanları, yangın perdeleri ve atriııııı dııınan egzoz sistemi iııcelenmiş, tasarım esasları verilmiştir. -----� S I YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 122 1. Giriş Ga rüt mn üamktüaz dvee, agleı ş vn eerl li şi k lme emr kae ğz l ea rzi nai nl asr laay ıbs ı i rhl iıkztl ae obtöol üpmarlke, r is iinçeemr mae skat el odni rl.aAr ı l ıvş veefroi şomd-ecrok eurztl egr iinb i dd eu mi nas naı nn syaayyı sı l ıa fbai lzel ac, eyğai nagl aı nn l yaür k gü ebnüi şy üokl dvue ğundan yangın riski büyüktür. Meydana gelen ydaonl dguı nr al acr da ağ ı ndduamnamn ük ıds aa hs üarl ee dgeü bç ül etşüi rn, yhaancgmı ni ok ol unr t. r Koul sşukzu şs eu zk ,i l da el ı ş vbeüryi şü rmveer kheaz sl ear ri nmi n i ket na r bı füayzül ak rhi sı zkliı, yiaçy ıbl moaş l ui mğ uk an nbı büuylümk aoslımd ı ra. Ysaı vneg ı nd ukamynaan ğı nı ğk üı nçdüak no lgs aö rbü inl eü,r dmuems aafne kaı szaa sl ı rüvr eedyeaynagyı nı l akcaay ­ s dn ı a c iğ a ğ e k ın r l ı t ı ğ n a ı r b a v u e ft l a u b n n a m d c a a a s a ı e z ç t o k ık r is l l a ı i k ş l n a ır e r . d d D a e u n n m iy ga l e e n l e y bn ü ir k d t s a ü er z l a i e rk f n t e a s n i n z , voelayraöknlyeanydıliırri,lmemiştazehava nedeniyleyatay Ad l aı ş nv emr i şe my dear kneaz lgeer i nl edcee, ky zaanr ga ı rnı nd aa nz avl teı l md ua ms ı nadna s mu ö z e n u k n d a l ü u n r k m ı n v ee g e y s o ü is k m te se e m k tr l l i e is ğ i r n i i n d k a a er d k ti m a fi r z a i ö k s i n ıy s e ı l n a m ı r d la li u d m m ir. a a G la n e r , h n sa a iş r b l e ik i t, keti y ğ e ı r a l n e ç in r ı i k n d t ır fe . a ğ A rk iş n l e ı c t c a a e k s , ğ a i y r v la a e n n y g m a ın a y ı s l r m ı is n k ı a i ös n ı n n e e ın dr em ko n e l i a k i y l e ala n b şa l u a c m t a ülr ı dk uel lğai nl dı mi r . Kauml l aançı ml a raı liaç innı nzı no rfuenr al uhl ul ı ğğ uı , hnaetdt ae nbi yal zeı çGoekn eglepnri şe nvsei pyl eürk saeykn ı moel mk aank ll aa r bkiar l i kçtı neı,l mhaezr dbı ri .r aml ı şi mv ear ri şi y emueyr kgeuzni nti na my aanmgeı nn kaoyr ur ı nçuömz üsmi s tl ee rmgl eeri rekti rmektedir. dB iül i nk kdai ğniı ngl iinbei , ear ol ı şl av er ar ikş ymerelerşkteirizl ml eer i sbi i li er doilzui ştmi cuaşr i tyuar ,nAg lı ınş vyeürki şl emr i fear kzel azdl eı rr ivnei oal uçşı ğt uar açnı k adnü kı skı aankl aı ş rı ı nl ti lead5i r , MÇWokakraatsl ı ı nadl ı şav ef ar i şr kml ı deer kğeezrl el erri ndi en aol lı aş ı lbmi l ma mekı ş v s g a e e n o d la m ü r z ı e n e t t n r a il l e i h b r li i y ir ç e şo e si k k iç il k d i a n e r a ı b ş y ık o r ış b la a i n r l t p y ılm o ro ll a a b l r a l , e r in m ın s ı a s y a n a l ğ a ra l r a t ın ı m r . h a İ ı n z klı dü zuemr ea ndı nü şhüı znl aü lvmeüyşotüğr,u na dn caağ kı l ı ma yı nnı ıdgaeknoilşa yyloa şl l at ı rr , da rı ğaıci çı oi nl,ukr u. rAt uyl mrı caan, ıtnadhel i yğei l ,ykoal lpaar ı nüaz ekırsi nı l md ea ndıon ğdaal toal ahrl ai yke, yyaonl lı ac rı ı nmı na dbdi r es ai s tteı ş nvmeesze. Fr gaik amt epkr aatni kı tnea, ddöenvüeştüsağyüısnızü pvearyüklü miktarda yanıcı madlama kaynağı bulunduğunu gp öa rr el abmi l i ar s i knai zy. nBaökyl al er ıcvee, laal bı ş vi r eenr i tş gmi bei rdk eü zz el enr i l eçnemş i ti şl i koridorları ile büyük bir riske sahiptir. Dd ao nl a kş aı mç ıypobl l ai nraı vdeı şaı nt rdi uamemm en ikyaent ll iabr ıi ,r ma l aanğaa zçaı kl aarn irni nsdaen l aa tr riiçu mi n ltaar ah l i yçeo ky os ı lkl ar ar ı ds tı rl a. Anlmı ş vaekrti şamd ı re. rGk eeznl ee l ob li ar k raaçk ük as ttüv keadpaahl ı ,aeyt rüakfsı ek uk l bl aonşı ml u kal al ar , nal at r ri uı nma ao çl aı k rraunk misiamslıeHnadkirkilımndeaktYeödnire. Btmi n aellaik'rtı ne,Yai kngından Koi veya daha ça os ak ns as öy rı d kaukyautsı nu ,i ç yi nüer üayçeı nl d ı ğmı , emr dei vr dei vne bn oy uş vl uağsuı , vveeyhaasbue, relektrik, havalandırma, iklimlendirme l eşme gibi tesisatın içinde yer aldığı, tües st üi s ak at pbaal ıcgael an ri şı vvee yşüakfstel akryhaapr i ç o l m a k ü z e r e , ı lar, atr i umıu yapı onolakrtaakdtaari9f0edmilmekte ve atrium alanının hiçbir 2 saı nt rdi uamkliamr deasdaof eğn' a d in l e v 5 n e y m v a e ' m d k e e a n k rş a a ılı n k zi l k ı o o ik la l i a m kra e a k n y d a a u rı c m a a r a ğ a n ı, kontrolü yapılacağı belirtilmektedir. Dl uon luanş ıemk abl air nalşaar ı mv ea as ı tor i ul ump , my aenk agnı nl avreı tadhulimyeaynoı n eyet kbi l eörlign deel enr i nk oerau nt rmi u ma sdı gaen rgeekeçni l dai ğl ai ni çl ai nr di nı rs. Taanhl al i r bdeu r açloağrduazbaimrikair.nYaant rgi uınmma eardçıikvekonlreidrionredgaen çsiaşlğer lrai s kn, ı r.k aÖttl aeryı bainr bdi ar i nne, abtar i uğml a yl aar ınn ybaorşal ut tkı ğoı l emnabs ıünydüak yatmaktadır. Çünkü, bu nedenle, bir

sk ıoçtrtaayçaı kbai l mn yeak tnegdı ni r ., kKoa ltal ay rl ı kal ar ads ı i nğdear kbaot l şal ur ak yoal dnugğı nuı nn dy aa yn ı l mb aacs ıaç aebt kui ski oi l el u r .dYui nme açno ğv eu f y a a a t r r n i k u l ı ı m n k d u d a ll a a , , n bı k m i a r t kl a a a m r t t a a ar c a a ı s n t ı r d i d u a i m k k e i u y h a ç b c e a i v m ğ re la le le n rd t y ı e n e ı k n ni orislaklcear kdtıer. yangının yayılımına yardımcı 2. Atrium Duman Kontrolü Az üt rmi u m; kl oa mr d şau daul amnal anr dk oanmt r oel yü di çai nn ai d ge ea ll eçböi ­ d lB e u u c n m e u k a m g nı e n u r h ç a t e e tr k m iu le m e şt l a i b rm ir g e y ir a n iş i n n in g i eın e n n d g u k e o ru l la l m e y m u y n e o d ktl a u ir , , . saı nt rı iruı nmd ui l me ak on ms ı zşdu ı r mh aaczi mvel eyr aanrgaısnıan ddaak i yaat r inuımk l ı kyual l pa nı l mı maı nsıı dç ıor . k Fsaı nkı ralat,mbauktadduırr.uBmu ryaöğnmteemn , zma mi maanr i zsaı nmı r l aa mn ak ul al l ranneı l md eansiıynlae istenmemektedir. Abat rği ulmantiılneınkotammşau mheancimaçleıkr oalmraasısnıddauki e aru g t m ri z u o u m z n u a d y a a a , ç p kık o ıl m om la a ş n u lıd d h ır iğ a ki e c d r im u ko m m iç a i ş n n u d ü h e s a t c d kı i s u m ım m le d a re a n z gh o a ir r m c , p im e ra s le i t n ik r . o i F ç a lm in k a a m t y a b al u n iy v e d e t a i h o ç a ld o tt u ğ a k u ç k ü za a ç y m ü ü k k a k s n o e mk ç b o şu i k r çh aöcz üi mml edrüirç. i nG ueyngeul l aoml a raa körbneü yklüekri vkoamr dşı ru. Bdi ur bmaaşkna gyiör i şnitnei me ni sgee, kl l oe mm şeuk hi aç ci ni mbl ea rsdı neçn d a la u t n r r iu d u m m ırm u a a n r d a y s a a ın p b d m a u k a y i ö k a t n ç ır t . ı e k K l m ığ o ı m n s o ş b u n ü u y h ç ü a kc v o e im lm rm a ve e sı mn eegkti rei şdi ni ri . öÇnül enykeü b, di l mu me kai çn iı nn saı ct ri aukmg ai çzel ari rsı ni as ı cr aaskı nl ı ğdıan ahbavaağ l ıhoı zl aı nraa kg0e. r5emk d/sui yl eu4l u. r0. m/s Amyar ı ch aa l dbeu nhtaavmaan mı n et anmç ea kmi l mı , yeal i dn igr kı ni hoal av an aa tkrıişuı nmı ni çdi en vbaumd uı sr au mğ l ad an agbei lrsei nk.li oBilraçnokhat i pvai k amş mi kt aa kr ı ,t adduı rm. Bau ny üezgdzeonz, bs i sut ey ömnit ebmo yyuat ul nnı zu ciçainkgüeçüçkesrlıizoınltmı aalaktnaladrırın. a sahip atriumlar Duman <::::] egzoz/aııı Dwnaıı __...,._..,, perdesi Birinci bodrum İkinci bodmın Şekil ]. Tipik bir atriwnda duman egzozu Kr uommuşnud ah a, cdi umm iaçni n dk ıes ak i sbü irreydaen gb ıi nn adnuı n db öi ğl üemr bl eör dl üemnl egrüi nvee ny al i tyaı lhal iby ei l eyci geeğr çi nedkel enş, t rbeu cbeokşlöuğnluemiçelerrisoinlmdealıçdııkr.aBbenzer eğilim atrium i lecek yangın için da ter i ugme çi çei nr ldi dei r. n Hheermi k i ddeu kr uommdş ua hdaac i mh el emr y dm o e e ll n a v t r c ı a n u ı h t k l o o iyl r e m u y y a i a g l c ıd e a ı r r ç . k D e b u k ir l m e d ş u a t m ir n e a kb o n il n m k t o r e o n kl t s r i oi ç st l i e n si s m k t a e in ç m in ış i e m b d u a e ra k c d hr e . a B k k u i i t nf a a u i m n ye y a a ec n le ı ı n c m d a a a n , n y l g a a ü r n ı v g d e ı u n n m a li ğ m a in n ü i d ile s a a d h ğ a o la l l e u dbeinateiçhelikreisdinedek ahleı r lma r. zDoorlulakyyısaıyşlaarldaru mheamn dk oen tyr oa lr ds iı smt ecmı oi laaycnaı kztaı r . mB ua nydüaz diet f na i ydeucmi l ear en dkounytı urol al ns i sstüerme di ei nns adnal ahraı n ut az uhnl i ybe si ri si çü irnegf eo rnekk siyonunu devam ettirmelidir. Ytraonlügiıçni nkot di pl ai k reı ngdzaozg egen erel l ikksl ei n idmulme r ai , nk ükçoünk mm eekkaa nnllaarr i iççii nn 64 hhaavvaa ddeeğği şi şi mi mi /i /ssaaaattbvüeyr iül i rk. Bl eun md eeğmei rşl tei rr vbei l iymı l l as er dl ı kr ut ar ar tlı lşaı l mr aagköt ar ed ı rb. De lui r ­ ammapn imr i kikfotarmrınüınllehreinsgaüpvlaennmirliağsi ıkioçni nuvseunrildean dl aar ı nt adr tuı şmmaanl akr odnet vr oal ms i s teet mm ei skat eadt ti re. Ak i thr i au mv a dmei kğt ai ş irmı , yi naenggöı nr ıen ybaüpyıül mk l üağmüan leı d, ı ra. tDr iuummau nn TULUMBACI 1 [::::> Duman egzoz/anı D11111011 perdesi yr i süi knsee kbl i ğa iğn leı o, al al ar ankı nhaevsea hpal acnmmı na gl ı deı ro. m e t ­ Yliküleksrdeekliğli 7l 070m0 mve3y' daednadh aa hkaü çküükçyüükk sheak ­ tcai mval enrı nddea, nd udmo ğaanl oel gazr aokz ysaispteı l ambi i lai r .tAri ut rmi u mu n leamr ı ni ş lyeür kms eekklai ğni i kl s7istmem' yliearleş ayras ap ı lümf laelmı eegzvoez kapasitesi en az 1 8.9 m3/s (68.000 m3/saat) ob l i mr da ul ı dmı r . aPnr a thi kat evkai l kaı snı tdl aı rmmaal a rsai s ti set imn ai nddeen ,, vmeadkus immau nmt ak übtal ek aaskıınş ıı nl s7ı c5 akkgl ı/ğs 'ı yçi eavş rme as ı cmaak l ı lığından en az l 8°C daha yüksek o l malıdır. Genellikle, l 75kg/s aşan çok büyük egzoz dh aevğael ar l enrdi dı r me vaa ssai s tveemçl eorki ag eğ rı refkot inr ml aer ykat e ddai r . l bB a u i n n d d a e ı rm yva a a s p a ı s s isı v n t e e a m ç z o a le k r ra i a , r ğ d vır e e f v o r r e e n b y la e il r e y c g a e ir d dk i a k t l i e t h r r e a in ş v d im a e ­ problemleri yaratmaktadırlar. Ekgadz oazr utnazoel u şhmavaas ı ivçei nr i,l ier. g Tziopzi ku nobl ai rr ayük ztdaezesi thaazveah aevgaz oi l ez uyna n%m5a0 'üs ir üonl laerrai tko pal laı nmı r . ı Ok ayds aa r, yeagnzoı czı mo l madadl ı deı r .mÜikretatirleınna dvuemöazen llimklei krtinaer ı bn ıan ğpl ı dl uı rm. Dai ğyear ktl aaşr at ı ğf t ıaznagmöanndkei r hi l eı znı khoanvt rao l t ye u a d la r i a le m m m a a e z z s z . a v O , e g rt öa l n m m d a e /s r t i a d le z e n e ğ t a he z a ri e n v i a n h a v ü v e z a e ri l r m f in a d e zla e si i t ş u e YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 122 1 9

ITULUMBACI durumunda tahliye edilen insanların hava akışından etkilenmemesi için taze havanın giriş tasarım hızı 5.0 m/s'den fazla olmamalıdır. Keza, taze hava gir i şi herhangi bir egzoz çıkışından en az 5 metre mesafede bulunmalıdır. Bazı yönetmeliklerde duman tahliye sistemi bulunan binalarda, yağmurlama sisteminin yapılması istenmektedir. Yağmurlama başlıklarının devreye girmesi, yangını kontrol altına almanın yanı sıra ani parlamaya yol açabilecek sıcaklıkyükselmesine ve yanıcı gazların azaltılmasına da yardımcı olur. Araştırmalara göre, eğer yangın yağmurlama başlıkları ile kontrol altına alınmamışsa, yangın büyük boyutlara ulaşır, sıcaklık çok yükselir, fonlar yüksek sıcaklığa dayanamaz. Yağmurlama sistemi olan yerlerde, yağmurlama başlığı patladığı zaman, dumanı soğutarak dumanın yükselmesini engeller ve kat içinde yayılmasına sebep olur. Bu nedenle, yağmurlama sistemi olan yerlerde soğuk dumanı kat seviyesinin üzerine yükseltip egzoz rejimine sokmak için yukarı doğru hava jetinin oluşturulması gerekir. 3. Duman Tabakası ve Duman Kontrol Zonu Dumanın tahliye edilebilmesi için duman kontrol zonları ve biriktirmek için duman hazneleri oluşturulur. Duman zonu/haznesi oluşturularak dumanın yayılmasını kısıtlamanın ana nedeni, duman tabakasının göreceli olarak soğuması sonucu havada asılı kalabilme özelliğini yitirmesi sakinlerinin binayı temiz ve solunabilir hava içeris i nde terketmelerini sağlamaktır. Bu temiz hava tabakasının muhafaza edilebilmesi aynı zamanda yangına mücadele ekipleri için de gereklidir. Duman tabakasının çökmemesi için duman tabakasının kabul edilebilir en düşük sıcaklığı ortam sıcaklığından en az l 8°C daha fazla olmalıdır. Diğer taraftan sıcaklığı 200°C'den daha yüksek olan bir duman tabakasından yayılan ısıl radyasyon, duman tabakasının altından kaçmaya çalışan bina sakinleri için ciddi boyutlarda rahatsızlığa yol açabilir. Dumanın yanal yayılmasını önleme ve dumanı tahliye amacıyl a bir noktaya toplanması için yapılan duman hazneleri, duman sıcaklıklarına dayanabilecek cinsten yanmaz malzemeler ile inşa edilmelidir. Duman zonları/hazneleri, binanın kendi geometrisinine uygun yangına dirençli duman perdeleri/kepenkler/ yanmaz boşluklu tavanlar kullanılarak yapılabilir. Çatı ya da tavandan aşağı doğru uzatılarak duman haznesi oluşturan duman perdeleri, duman geçirmez şekilde olmalarının yanı sıra yangının etkilerine karşı da dirençli olmalıdırlar. Dumanın dolaşım alanından ya da atrium mekanlarından tahliyesi durumlarında, duman tahliye sisteminin duman zonu boyutu, atriumlar için doğal duman havalandırma sistemi kullanılıyor ise l 000 m2'yi, mekanik duman havalandırma sistemi kullanılıyor ise 1300 m2'yi geçmemelidir. Duman tahliye edilemeden dolaşımına ve duman tabakasının alçalmasıdır. Bu ya da atrium mekanlarına yayılmasına durum, çatı menfezlerinin dumanı etkili b i r şekilde atamamasına sebep olacaktır. Duman tabakasının sıcaklığı yüksekolmaz ve menfezin altındaki duman tabakası ile bir basınç farkı oluşturulamazsa duman dışarı atılamaz. Duman tabakası altından kaçan insanların baş hizasının üzerinde olması ve dumandan etkilenmemesi için duman tabakasının zeminden yüksekliği en az 2.5 m olmalıdır. Bundaki amaç, bina 1 YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 122 10 izin verilirse, duman zonu boyut l arı yarıya indirilmelidir. Mekanik duman havalandırma sistemi kullanılıyor ise 1 300 m2 , doğal duman havalandırma sistemi kullanılıyor ise l 000 m2 kurallarına bağlı kalmak koşulu ile dolaşım ya da atrium mekanları için münferit duman zanları oluşturulabilir. Yangından kaynaklanan duman mağazayı terk ederek dolaşıma ya da atrium mekanındaki duman zonuna girerkentürbülansa ve daha fazla karışmaya maruz kalacak Şekil 2. Duman haznesi ve temiz hava yüksekliği ve bu da daha fazla dumanın oluşmasına yol açacaktır. Dumanın mağazalardan dolaşım ya da atrium mekanına hareketi, çevresindeki yapı elemanlarına teması esnasında iletim ile ısı kaybına, daha sonra da aşağı doğru soğumasına yol açacaktır. Bu hareket, duman tabakasının havada asılı kalabilme özelliğinin bir kısmını kaybetmesine yol açacaktır. Duman hazneleri/zonları, binanın kendi geometrisi ya da duman perdeleri/kepenkler/yanmaz boşluklu tavanlar kullanılarak yapılabilir. Dumanın dolaşım mekanlarından ya da atrium mekanlarından atıldığı hallerde, dolaşım mekanlarına ya da atrium mekanlarına duman atılan mağazaların taban alanları, doğal duman havalandırma sistemi kullanılıyor ise l 000 m2'yi, mekanik duman havalandırma sistemi kullanılıyor ise 1300 m2'yi aşmayacaktır. Maksimum taban alanının kontrol altında tutulmasının başlıca nedeni, eğer taban alanı daha geniş olursa duman ve sıcak gazların soğumaya ve havada asılı kalma özelliklerini yitirmeye meyilli olması, dolayısı ile dolaşım ya da atrium mekanlarına olan mesafey i sınırlamaktır. Eğer bu birimler belirtilen boyutlardan daha büyük iseler, bu birimlerden herhangi birinde meydana gelebilecek bir yangında ortaya çıkacak olan duman, yangın bu birimler dahilinde yer alan yağmurlama başlıklarıyla kontrol edileceğinden, büyük ölçüde soğuyacak ve havada asılı kalma özelliğini kaybedecektir. Buna ilave olarak, duman katmanı çevresindeki yapı elemanlarına teması esnasında iletim ile bir miktar ısı kaybına daha maruz kalacaktır. Bu da, dumanın

• Kurtarma Ekipmanları Kurtarma çalışmalarınızda her duruma karşı hazırlıklı olmak istiyorsanız! Kurtarma tekniğinizi en üst düzeyde kullanın ve Holmatro'nun sunduğu eşsiz avantajları keşfedin. Hidrolik kurtarma ekipmanları alanında dünyanın öncü üreticisi Holmatro, son yeniliklerden olan tek hortumlu CORE™ teknolojisi ile geniş yelpazede yenilikçi kurtarma ekipman ve sistemlerini kullanıcıların hizmetine sunar. CORE"' sistem ile çalışmak daha az insan gücü gerektirir, zaman kazandırır, çok daha etkin ve güvenlidir. Daha detaylı bilgi için internet adresimizi inceleyiniz: www.cru.com.tr www.holmatro.com Satış & Servis CR Uluslararası Kurtarma ve Emniyet Ekip. İth.Ltd.Şti. Piyade Sokak, Ataman Apt. No: 3/8 06550 Cankaya-Ankara T O 312 440 3020 - F O 312 440 3024 E s ur cru.com.tr - 1 www.cru.com.tr

ITULUMBACI soğumasının duman yayılmasına ve duman basmasına yol açacağı için, dumanı do larına tahliyelaşeımtmyeanidna eat ktirl iiubmi r ymöenkteamn olmadığını ortaya koymaktadır. 4. Duman Kontrol Senaryosu Duman havalandırma sistemi, duman kontro yıcılarıl tbaöralgfıensdi adnahhialinredkeektiedgu meçairnileaclegkı l atir. Duman algılayıcıları, duman yayılması ya da başka bölgelerden duman sızın dana gelmesi yüzünden yangın ot lm ısı a m y e a y n böl öncgeeldeerdvereykeazgairrameyasi da zamanından nin önlenebilmesi açısından, duman havalandırma sistemi duman kontrol bölgesi dahilin cılar tarafından harekete geçdirielmkiealgılayı­ l idir. Yangın damperinin, atrium duman kon trol sistemi kanalına monte edilmesine r mumü sl aa raı nddea ,e e d g i z lmozekma neak tl l ea dr ı vi r .eYt eamn gi zı nh advua kanalları , yangın süresince açık olmalı, temiz hava ve egzoz fonları çalışmalıdır. K m a e n s a i, l d içuemr i sai nne kyoa n n tr goı nl sdi sat emmpien irni tebsaisşaerdısiılz olmasına yol açacaktır. Ancak, her katta olağan mekanik duman tahliyesi bulunan binalarda, etkilenmeyen itecektir. Temiz hava fonlarının dışarıdan hdaevdae ket ömr üi ş yaeğrıl zel şatri ırni l ma ek al i nvael tbi pui dd uemd eakn törlerin duman algılaması durumunda gecikme olmaksızın ilgili fanın otomatik olarak durması sağlanmalıdır Yangın kontrol merkezi bünyesine, gın kumanda merkezinin bulunm aydaınğ ı durumlarda ise ana yangın gösterge panosuna, mkuimn i aunzdaaktaannd a ueml i l ae nh ah raevkaeltaen gd eı r mç i ramsei s tvee htarlarının yanı sıra sistemin dişlaehyiişl eddurilummeulidnuir.gösteren göstergeler de Yangın kontrol merkezi ya da yan terge panosunda uzaktan el i l e hgaırnegkeötse geçirme ve kumanda anahtarlarının bulunuyor olması, duman havalandırma sisteminin daha iyi bir şekilde izlenmesine olanak sağlayacaktır. Dru u m mua n n d a a l,g a ıla tr y iuıcmıladrıunmın aarnızaegyazopzms ai s tseı dmui , etkilenen alanlardan dumanın çıkarılması için, ilgili cihazların devreye so da, duman algılayıcı işlevini ge k r u ç lm ek a le s ş ın ti ­ ren ve el ile kumanda edilen bir anahtar vasıtası ile harekete geçirilebilir. tüm katlardaki tüm egzoz kanalları, du- Fonlar ve ilgili duman kontrol ekipmanın manın ve yangının yayılmasını önlemek kablo tesisatı, bir yangın durumunda çalışamacı ile kapatılmalıdır. Yangın katındaki maya devam edebilmelerini temin etmek egzoz kanalına giden yangın damperi açık amacı ile korunmuş olmalıdır. Binada bulukalmalı; öte yandan, diğerkatlarda, yangın nanların tahliyesine ve yangınla mücadele damperleri kapalı konumda olmalıdır. girişimlerine yardımcı olmak üzere binadan katılmalı, verilen taze hava miktarı ve hızı, dumanı egzoza yönlendirecek seviyede olmalıdır. Alışveriş merkezlerinde duman kontrolü için sadece uygun kapasitede egzoz fanı konulması yeterli değildir. Temiz hava girişi uygun konumda ve yeterli kapasitede olmalı, uygun duman kontrol zonları o turulmalı, duman perdeleri duman konl t u roş l etkinliğini artıracak şekilde yerleştirilmeli, fonların elektrik beslemesi güvenilir olmalı ve insanların kaçışlarını kolaylaştıracak ve müdahale ekiplerine elverişli temiz ortam oluşturacak senaryo uygulanmalıdır. ■ Kaynaklar 1. 8ritish Standard Jnstitution. 8S5588: Fire precautions in the design, construction and use ot buildlngs. Part 7: Code ot practice tor the incorporatlon ot atria in buildings. London, 8SI, 1997. 2. Morgan H P. Comments on 'A note on smoke plumes trom tires in mutti-/eveı shoppingmalls". Letters to the Edltor, Fire Safety Journaı, 12, pp 83-84, 1987. 3. Klote, J.H. ve J.A.Milke, Design of ke management systems. Amersimcaon Society of Heating, Refrigerating and Alr-Conditioning Engineering {1992). 4. Yamana, T. ve T.Tanaka, Smoke controı in ıarge scaıe spaces (Part 2. Smoke control experiments in a ıarge sca/e space): Fire Selence and Technotogy 5(1) s.41-54 (1985). 5. National Fire Protection Association. Smoke management systems in ıs, atria and ıarge areas. . Publicamtiaonl No. 928. Quincy MA, NFPA, 2006. dumanın tahliye edilmesi amacı ile duman 6. Dil/on, M.E., oetermining effectivenes Bir duman bölgesi içindeki duman tahliye sisteminin tamamen çalışır hale gelmesi, algılama sisteminin aktivasyonun kip 60 saniyeyi geçmemelidir. u müteaDoğal duman tahliye sistemleri elektrik kesinti/sistem arızası durumunda "açık" konumda kalmalıdır ve pozitif rüzgar basıncından olumsuz o yecek şekilde konumlan l d a ı r r a ılm k ı e ş toklimlenamlıdeır. Çatı vantilatörlerinin konumlandırılmasının yanlış olarak yapılması durumunda, hava, atrium çatı alanına doğru yönlenecek ve dolayısı ile, dumanı, binanın içine doğru 1 YANGIN ve GÜVENLİK SAYl 122 12 kontrol sistemi monte edilmiş olduğu için, sistem devreleri, bir acil yangın durumunda güvenilirlik ve devamlılığın sürdürülmesini temin etmek üzere korunmalıdır. Bunun için kablolar en az ı saat süre ile yangına dirençli olmalıdır. 5. Sonuç Dumanın yayılmasın tenilen görünür ın önlenmesi ve isl üğün sağlanabilmesi için alışveriş merkezinin geometrisi gözönüne alınmalı, oluşacak duman miktarı ku nım amacına bağlı olarak hesaplanm l a la lı, yağmurlama sisteminin etkisi hesaplara ot atria smoke control systems, ASHRAE Journaı, 37-41 {1994). 7. MilkeJA. Smokemanagementtorcovered ma/1s and atria. Fire Technology, vol 26 (3), pp 223-243, 1990. 8. Ktote J H. An overview of atrium smoke management. Fire Protectlon Englneering, No 7, SFPE, pp 24-34, 2000. 9. Law M. A note on smoke p/umes from tires in mu/ti-/eveı shopping ma/1s. Fire Safety Journal, 10, pp 197-202, 1986. 1 O. Thomas P H. On the upwardmovement of smoke and related shopping mal/ problems. Fire Satety Journal, 12, pp 191-203, 1987.

® Otomatik Yangın Algılama ve Söndürme Sistemleri O * CEODEUX FIRETEC * * MADE iN LUXEMBOURG ;.Q)� . Saniyeler içerisinde Yangını Başladığı Yerde SÖNDÜRÜR Otomatik Yangın Algılama ve Söndürme Sistemi Elektrik Panolarında Y•"ı•n• Son Elektrik Panoları Uygula &OIKKAT& 7, • • • 1 ■ ■ r�KURTARIR ® ( E ��d) �� YANGJN SONDLJRME SAN. VE TJ(. LTD. ŞTJ. DiN EN ıso eooı Ankara Cad. Manolya Sokak No:1 Yayalar 34906 Pendik/İSTANBUL Tel: +90.216 307 14 14 (phx) - 307 21 33 / 3 hat - Fax: +90.216 307 28 26 www. li.urtarir . c om

!HABERLER Motorola Telsiz Ürünlerinin Türkiye'deki Yeni Distribütörü: "Novatel Haberleşme Çözümleri" tlö9r9ü n8eyı sl ı un nddaunğbu uü yr üannvaehçaöbzeürml e şl emr l ee kseenk ­ ydei nai dl aennı n ı ny al i dpeı l ar i noml aan Sseütr ek ocmi y lnee t bT ri ral i knt ke, fÇaöa zl i yüemt l lee rr ii n" eo l aa rr taı kk "dNeovvaamt e ı eHdaebceer lke. ş Nmoe vÜar ütnellebr iu' ndi neğTüişrikmiylee'dbeirlkiki te'D, Mistoribtoürtoölraü'Tedl seiz do ül dzue. n lNeodvi ğai t be li r t2o4p l aE kni mt ı i l e2 0b0a8y i i tvaer i hdi ni ğdeer tlaünmmişaokrotankulasurınndı, ayabşialgnileanndyierdni.iden yapıTGoepnl aenl t ıMd aü dbüi rr ük oCn eu şmm aA ny kaapr aa ,n bN uogv üa nt eel kdai kdl ear ir çSae ltı şkmo ma Nl aer ı tdoi nl aarma ki k heakyi pa tyaa pg ıes ı çvi er ytınednailiksçüirvdizüyreocnleakrı ile artık Novatel adı alğr i ni şi i şmölyel ebsi rül i r deü rfda l ü r e k : r lı " in Y s a i e d ş k u a tö y d r u l ı e ğ rd r ım d u e v ız e f b a s u a ö d zl e e ­ kt liyet gmöes yt ei kr eu nl l avnem kaukr ui smt esyael nmt üomb i l khuar ubme rl l aer şa hi hi zt imy aeçt l avreı n ı çköazrüşmı l a yl ear csau nk mn ai t ey lai k t deeüvraümn , es i zd eücr üenğl ei z r. in N i o n v T a ü t r e k ıi yoel adr aisktrMiboüttöorrol ülağ üten ül ydüer ü tbeucl uenkavne Me koi pt omr oal an lüar rüı nn yT üerl kpi yaez 'edsei nk i satış ve pazarlama faaliyetlerini, bayi köanncael dı meı nz idl eehoalydautğau ggei bçii r üercüen ğt ei z .mDi na hvae ys aatpı şı sı nı ao l ueşkt uorlma r aakk ; istteelys iez nh ak ubreu mr l el şamr ae; haal t ­ baen ar l ehşt amr et easllti myai psıilsat er ı nmı pkruorjme lae nhdi zi rmm ee t lveer i de sunacağız." TCeel emk oAmnüknai kr aa s ykoonn u ş Kmuar usmı n du a tNaor avfaı ntdeal ' i nn vr i lemriilşmbişi r 2o. pTei praTtöR r L ios al dnusğl aur ıniul evyeemtkiel evncdui t a k"Ş u li i y r r k u e e lu t t le im t r e i iz y ls üiz b r ü au tt l t ü y k ğ a a ü p p n ı s la ü a r m d ı i e l d e a s ö o p z 1 l e e 4r r a in ilt d e ö e r e l ü k t k l e e f l d s a iz i: n am e lt e y le t a l r e p er ı i l t a s e u rı l s n i i z m ş le s a e tm k s t a e ile . k t A e v y e v n ri e ı z h a a k m u b r e u a r m n le d s ş a a m l k e a u b r h u o iz lu ah ilzt ymaeptı l as ur l naaşbei l hdi irğgi me ni zegl i i bgi e, lnoi kş aal laal nalnal radr aa dl ear s kauğr ul al uy aabl ti l ymaepkı tl aery i zü. z eB ur i nn da een k hoi zl amr aekt ; Tyüar,k iByoed' nriunmİ s, t aDnabl auml , aAnn kgai br ai , 6İ zömn ei r , mAl inht aal ­ vt eal sl i imz ahnaı nbdear l eyşemr eh il zemr i edtel e r iynidn ee kşuirlkl aentiıml ainz tkai rdaöf ı nned ma ndsea ğd lea nymi n ae kttüam. B ubnudaal na ns loanr dr aa fsaüradliüyremtleeryime idziedvaahma eddaeectekğinizb." ir şekilde TMooptlaonrotılanın bir diğer konuşmacısı olan K l a r ı n d a n S oa rnuaml lvue BBöü lygüem eS aOt ı şpeMraüsdyoü rnü EügrüonnlePrinrininz Tisüerk;iyNeovDaistetrl'in Motorola Telsiz dPran duydukları memni buüntiyöerüti oifalmdaelaerıntti. i T ü rnkzi yseö' dz el e r i knuer uşmö ysl ae l dheavbaemr l eeştmt i : e" Naol av an tı ne l dr ual u öş . n eNomvl iabtei l gl ii lveegt eecçrmü bi şe yt eecsraü bh iepl ebrii mr k iuz , Mi çoi ntodrooğl ar u' n ıinş oTr tüarkğiyı eo'lddeu ğtuenma sbil izleedri i limn aens i doılramraışktıTr.ürkNiyoevaptaezl ' ai nrınkaatvkeı lardrıiyğlai m iMz hoiztomroelat lerin kalitesinin artacağına inanıyoruz," Ti soepTl aenl et ı kyoamküant ı i l kaans yDoan nsı şemk t aö nr ü nMdeet ki ni dÖü zzdeen ş lielgmili ebleilgr,i vmeerdvi:c"uTtürdkiuyreu'mde vkeamguelgişmüveelenlriğlei vteelsizacşeil byeakredsıminehihiztmiyaeçtleari şiikçainrdsıra. yBıusakl abpir spaı mh adl i nadkeu rkuul ar ucl ma kaas ı l tz oy ar upnı lnuı ng, öt er ükl mb ier katl et ydai r . Nr uol uvşal ater al bhue mkonaul tdy aa pihı tkiyuar ucl uı molau ,n hteümm dk ue teknik destek vermeye hazırdır."____ Bosch Güvenlik Sistemleri, Anixter ile Yollarını Birleştirdi Bo 1V a nı n n s l d a c ş a h m A G a n y ü ix a v te e g r n ö i l l i e k re i, S ş A i b st n ir e l ix iğ m te i l y e r, a r B i, p o t I s P ı. c -C İm h C G za ü l v a e a n n a la l n ik Sdi satğeımt ı cl eı l ari 'rnı ni nd aI Pn- CbCiri 1 Vo l aücr üankl e. r Bi noi nscThürkGiyüe venlik Sistemleri Türkiye Satış Müdürü Ha1 YANGIN ve GÜVENLiK SAYI 122 14 kual uns l aÖr zayr aiğsitı fbi r mu aiş noı nr t adkül ı ğn yı ial en ıinl g içl i eoşl ai t r aükl k, eiki li lbei rr li en dş tei r moel dl eu rği nui nghi bei r Ti küi r kf i irymea' dyea ddea hgaü çül setrüi nni bdair nsineemrjiinveoldkautğmuanudbeeğliertr sağlayacağınkoiyl aer aGk ,e nB eols cMhü' udnü r küaCl i teeml i üiÖrr ü k z e n d l n e e ; r m i A ni n iri , I x P A t - e C n r i C x T t ü e r r 1V okuldllauknlıacrılıanırıinfaadteeemttin etmekten çok mutlu i. (€) BOSCH Analo 1V ürün pgovrteföyIPü-CsCunanalaBnolsacrıhndGaüevkesni kliskiz Sbisir temleri, lider kayı görüntü kalitesi stuçnöaznümMüegI-aSCpiSxle'lel r,kaümstüen A zra e n la n a g r l iz i v n i e le ile ş b ti y r u m a n z e la ıl y ım rı e t d v a e e m v d a a o m m n la a ey n d a ım iy n o r A p . o k _ ı r l t lı f _ö V y id _ ü e n o ü

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=