1KAPAK KONUSU - MAKALE Taşınabilir Yangın Söndürme Cihazı "Dünü, Bugünü, Yarını" Bugün kullandığımız yangın söndürme cihazlarının ilk versiyonları 20. yüzyılın ortalarında görülmeye başlanana dek, çok farklı sistemlerle yangına müdahale ediliyordu. Bugün kullanılan taşınabilir yangın söndürme cihazlarının ise, çeşitli standarflar çerçevesinde üretilmesinin yanı sıra, küresel ısınmanın zararları ve çevre bilincinin artması ile birlikte, kullanıcılar tarafından daha çevreci söndürme cihaz/arı tercih edilir hale geldi. Yazar, taşınabilir yangın söndürme cihazlarının tarihini ve bugün geldiği noktayı inceliyor. Ali Murat KANGUN Alarm Yangın Söndürme Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. 1 Tarihte bilinen ilk yangın söndürme cihazı, iö 200 yıllarında İskenderiyeli Ctesibius adlı bir kişinin icadı olan, suyu elle yardımı ile çeken bir pompa. . . Eski Roma'da, ise yangınlara "Kova Zincirleri" adını verdikleri bir yöntemle müdahale etmişler. Su dolu kovaları elden ele geçirerek yangına ulaştırıyorlarmış. Ortaçağ'da, suyu alevlere fışkırtmak için (günümüzde kullanılan sis başlıkları benzeri) bisiklet pompası mantığıyla çalışan fışkırtıcılar varmış. Hatta, l 666 Büyük Londra Yangını sırasında da bu söndürücüler kullanılmış. Bilinen ilk modern yangın söndürme cihazı, l 819 yılında Captain George William Manby adlı kişi tarafından icat edildi. Bu ilk versiyonda, 1 3.6 it kapasitesindeki bakır bir kabın içine basınçlandırılmış hava ve potasyum karbonat kullanılıyordu. l 912'de Pyrene, söndürücülerde içerik olarak ilk kez karbon tetraklorid kullanmaya başladı. Farklı kapasitelerde pirinç veya paslanmaz kap içerisine koyulan kimyasallar, el pompası yardımıyla yangına müdahalede kullanılı yordu. Bu söndürücüler otomobillerde 60 yıl boyunca çok popüler olmuştu. Ancak cihaz, söndürürken alevle temasa geçtiğinde kim yasal reaksiyonlar oluşuyor ve çok zehirli yan maddeler açığa çıkarıyordu. Bu nedenle özellikle kapalı alanlardaki söndürmelerde kul lanıcılarda zehirlenmeden ölümler meydana gelebiliyordu. 1 9. yüzyılın sonlarında, soda-asidli, silindir şeklin deki kaplarda ve 1 -2 galonluk kapasitelerde su ■ lSI YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 124 ve sodyum bikarbonat karışım içerikli söndürü cüler kullanılmaya başlandı. Cihazın içerisinde cam tüpte sülfirik asid bulunuyordu. Söndürücü ters çevrilip sülfirik asid tüpü kırıldığında, asid, bikorbant karışımla birleşip co2 ortaya çıkıyor ve CO2 gazın basınç etkisi ile suyun kısa bir hortum ve hortum başı (nozzlu) aracılığıyla püskürtülmesine neden oluyordu. 20. yüzyılın ortalarında, bugün kullandığımız yangın söndürme cihazlarının ilk versiyonları görülmeye başlandı. 1 1 1. Murat'ın 1579 yılında çıkardığı Ferman, Osmanlı İmparatorluğu'nun, yangın ile mü cadeleye verdiği önemin bir kanıtı olarak tarihimizdeyer almaktadır. istanbul'da evlerin ahşap olması nedeniyle sık sık yaşanan yan gınlar, mücadelenin önemini artırmış ve gelen her padişah bu konuda önlemler almıştır. Ülkemiz tarihinde yangın söndürücüler, Osmanlı İmparatorluğu'nun son yıllarında yurt dışından ithal edilen "soda asitli" söndürü cülerin görülmesi ile başlamıştır. Cumhuriyet yıllarında sanayinin hızla ge lişmesi, ülkemizdeki her sektörde yaşanan ithalat ile gelişim ve daha sonra yerli üretime geçilmesi, yangın söndürücüler sektöründe de yaşanmıştır. İlk olarak ithal edilen soda asitli söndürücüler, ülkemizde üretilmeye Cumhuriyet'in sanayileşme yılları ile birlikte başlanmıştır. 20. yüzyılın ortalarında taşınabilir yangın sön dürücüler hakkında ilk Standart, İngiltere'de
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=