1 YANGI N -MAKALE Karbonmonoksit (CO) Alarm Cihazı Karbonmonoksit (CO) alarm cihazı, ortamdaki karbonmonoksit gazını algılayabilen b i r cihazdır. CO alarm cihazı, ortamdaki karbon monoksit gazını algıladığında ışıklı ve sesli uyarı sağlar. Kalibresi: Cihaz her defasında fişe takıldığında sensör hazır gelene kadar yeşil ışık kı sa süreli flaş yapar. Sensör hazır hale geldikten sonra yeşil ışık sürekli yanmaya başlar. deprem sensörü gibi hissedicilerin algılama devresi çalışt ı ğında selonoid vanaya kablo ile bilgi vererek binaya doğalgaz girişini keser. Doğalgaz Sızıntısı Kişiler Tarafından Nasıl Fark Edilir? Doğalgaz renksizdir. Bu yüzden gözle fark edilmez. Kokusuz bir gazdır. Ancak içine katılan kokular yardımıyla fark edilir. Yapısından ötürü havayla kolayca karışabilir. Bu % l 6'nın üzerinde olursa (bu oran yanma olayının gerçekleşebilmesi için gerekli ree l değerdir), yanma olayı meydana gelir. Karışım % l 6'nın altında ise, yanma olayı meydana gelmez ve yanmanın ortadan kalkması ortamdaki oksijen miktarının % l 6'1ık değerin altına düşmesi gereki r. Ayrıca doğalgaz, kapalı b i r hacimde hava ile yüzde 5-ı 5 oranında karıştığı zaman patlayıcı (infilak limiti) konumuna geçer. nedenle, özellikle kapalı alanlarda oluşan Gaz Kaçağının Anlaşılması gaz kaçakları, uyku hali, bayılma hatta Doğalgaz kokusuz ve havadan hafif bir ölümle sonuçlanabilen ciddi tehlikelere gazdır ve ortamda yükseklere doğru yayılır. neden olab i lir. Oysa sıvılaştırılmış gaz dediğimiz Liquid Petroluim Gas (LPG) gazları havadan ağır- Doğalgaz Yangına dır ve yere çöker. Doğalgaz bulunan bir Çalışması: Neden Olur mu? ortamda herhangi bir sızıntının olduğunun CO gaz alarm cihazı fişe takıldığında Yeşil Doğalgazın bulunduğu ortamda yana- fark edilmesi için, gazın içine çürük saLED, cihaz elektrikle beslendiği sürece ya- bilmesi için, yangın üçgeni kavramındaki rımsak kokusu veren bir madde katılmıştır. nar ya da pille çalışıyor ise pil ilk devreye (madde-hararet- oksijen) oksijenin (temiz Doğalgazın yanıcı alevi açık mavi renkte girdiğinde kırmızı ışık 5 sn. boyunca yanar. havanın) yeterli miktarda doğalgaz ile olmasına karşın LPG gazının alevi mavili Ondan sonra kırmızı ışık 20 sn.'de bir ya- birliktelik sağlaması gerekir. Karışım oranı kırmızılı bir alev rengine sahiptir. nar. Bu durumda cihaz normal çalışma pozisyonundadır. Ortada tehlikeli bir durum yoktur. CO ortamdaki karbonmonoksiti algıladığında kırmızı ışık devamlı yanar, buzzer (zil) 20 sn.'de bir gazın miktarına göre sinyal verir. Selenoid Vana Pnömatik devre kontrolünde elektrik devresi kullanılabilir. Bunu selenoid valf gibi bir elektro-pnömatik valf olarak sağlar. Selenoid valf, 3 veya 5 yollu olabilir. Selonoidde tel sargı bulunur. Sargıdan elektrik akımı geçirilince sargı etrafında manyetik alan oluşur. Enerjilenmiş sargı önüne demir bir armatür yerleştirilirse, demir armatür sargıya doğru çekilir. Demir armatürün bu hareketi valfin kumandasında kullanılır. Doğalgaz dedektörü, karbonmonoksit dedektörü, ■ 701 YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 124 Gaz Kaçağının Hissedilmesi Halinde Yapılması ve Yapılmaması Gerekenler 1. Sızıntı halinde, doğa/gaz ile çalışan cihazınızdan önce bu cihazın gaz akış vanasını kapatın. 2. Sızıntının olduğu yerde, öncelikle rüzgar istikameti tersinde olan kapı ve pencerelerinizi açın {bu şekilde gazın öncelikle kendi ataleti ile dışarı çıkması sağlanır]. Kapı ve pencereler açılırken metaı olan kapı kolları/tokmaklar ve pencere kolları yavaşça açılmalıdır. Mete/erin birbirine sürtmesi sonucu statik elektrik ve bu olayın sonucunda da göremediğimiz kıvılcım oluşacağından gazın patlama riskine neden olabilir. 3. Vakit kaybetmeden ana gaz vanasını [sayacınızın bulunduğu yerdeki vana kapatma vanasını veya ana gaz kapatma vanasını) kapatın. 4. Gaz kokusu duyulan odalarda elektrik düğmelerine açıp kapatmayın [hatta dokunmayın]. 5. Kibrit veya çakmak yakmayın. 6. Kesinlikle hiçbir elektrik anahtarını [ışık, zil, diafon vb.J kullanmayın. 7. Sigara içmeyin ve içirmeyin. 8. Sayaç girişi vanasını kapattıktan sonra her bir cihazın girişindeki vanaları kontrol edin, açık olanları kapatın. Kendinizden başka diğer insanlara da gaz kokusu olup olmadığını kontrol ettirin. Bütün vanalar kapalı olduğu halde gaz kokusunun kaynağı bulunamıyorsa hemen bulunduğunuz yerin doğa/gaz ihbar telefonunu arayın. Yine de gaz kokusu hissettiğiniz herhangi bir kapalı ortam var ve siz de buraya giremiyorsanız hemen bulunduğunuz yerin doğa/gaz ihbar telefonunu arayın. Şayet gaz kokusu alt katlardan geliyorsa ne yapılmalıdıı? 1. Alt katları iyice havalandırın, fakat içine girilmesine izin vermeyin. 2. Bina veya konuttaki diğer insanlara haber verip boşaltılmasını sağlayın. 3. Yetkili/ere hemen haber verin ve gaz tesisatındaki arıza ve hasarları kendiniz tamir etmeye çalışmayın. Bunlar yalnızca meslek bilgisi olan yetk/1/ler tarafından yapılmalıdır. Unutmayın doğa/gaz havadan hafif bir gazdır. Bu yüzden tavanlara yakın kısımlarda daha çok top/anacaktır. Eğer mümkünse kopalı olan o/onlarda havanın hareketi ve akışı sağlanmalıdır. 4. Gaz sızıntılarını haberdar edebilen oudio veya ışıklı ikaz sinyali verebilen birçok gaz dedektörü piyasada satılmaktadır. Güvenle olınob//ecek bu dedektörlerin gaz kullanım olanında bulundurulması halinde (220 Volt ile çalışanlar olduğu gibi 9 Volt pil ile çalışanları do mevcuttur) muhtemel gaz sızıntısı önceden algılanarak büyük tehlikelerin önüne geçllmesi mümkündür.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=