I YANGIN .. Tehl ikeli Maddelerin Olçümü ile Yangın Riskinin Azaltılması Özelikle kimyasal maddelerin nakliyatı veya üretildiği fabrikalarda oluşan yangınların sonucunda ortama dağılan tehlikeli kimyasalların kontrol altına alınması, zincirleme kazaların önüne geçilmesi açısından çok önemlidir. Bu yazıda, bu konuda endüstride karşılaşılan zorluklar ve tehlikeli maddelerin ölçümü hakkında bilgiler verilmektedir. _____ _ _____ Önder ÖZTÜRK Draeger Safety Korunma Teknolojileri Ltd.Şti. 1 74 1 YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 127 Yangın, kaza, farklı pek çok nedenle o l uşan patlamalar veya terör saldınlan sırasında, oluşan tehlikeli kimyasal maddelerin yaşam alanlanna yayılması, hızlı müdahale edilmesihi gerektiren bir durumdur. Özellikle kimyasal maddelerin nakliyatı veya üretildiği fabrikalarda oluşan yangınlann sonucunda ortama dağılan tehlikeli kimyasalların kontrol altına alınması, zincirleme kazaların önüne geçilmesi açısından çok önemlidir. insan sağlığını veya çevre emniyetini tehdit eden olası herhangi bir tehlikenin hızlı algılanması ve pat l ama riskinin değerlendirilerek, tehlikeli bölgenin boşaltılmas ı gibi önlemlerin itfaiye, sivil savunma ekipleri veya emniyet birimlerince alınabilmesi için son derece gereklidir. Endüstride Karşılaşılan Zorluklar Proses sırasında oluşabilen tehlikeli maddelerin belli aralıklarla izlenmesi ile aşağıdaki görevlerin yerine getirilmesi gerekmektedir: t Aşındırıcı risklerin belirlenmesi, t Oksijen konsantrasyonunun belirlenmesi, t Yanıcı gazların tespit edilmesi, t Zehirli gazların tespit edilmesi, t Radyasyon mevcudiyetinin tespit edilmesi. Tehlikeli maddelerin ölçülerek izlenmesinde atılacak ilk adım, aşındırıcı maddeler veya risk yaratan kimyasalların belirlenmesidir. Bunun nedeni, insanların ve elektronik cihazların aşındırıcı malzemelere maruz kaldıklarında zarar görmeleridir. Dolayısıyla, serbest haldeki maddelerin pH değerlerinin tespit edilmesi gereklidir. Bunu gerçekleştirmenin kolayve en etkili yolu, Dröger tüplerini ve ideal olarak da farklı madde gruplarını ve bu maddelerin ortamdaki miktarlarını miktarının altındaki bir konsantrasyon, sağlık açısından riskli kabul edilmektedir. Hacimce % 23.5'Iuk bir konsantrasyon ise yangın riski olarak kabul edilmektedir. Patlama riski, en alt patlama düzeyinin (LEL) üzeri olarak kabul edilirken, alev alan-yanıcı gazlar alt patlama düzeyinin (LEL] belirli bir yüzdesi olarak ölçülmektedir. Ölçüm değerlerini kullanarak, belirli bir gazın ortamdaki konsantrasyonunu hesaplayabilirsiniz. En yaygın yanıcı gaz metandır (CH4). Uçucu organik bileşenler nedeniyle (UOB=VOC) hava ve buharda patlayıcı karışımlar oluşur (karayolu tanker kazası nedeniyle oluşan petrol buharı gibi]. aynı anda belirlemeye yarayan eş-zamanlı test En yaygın zehirli gazlar ise karbon monoksit (CO] setlerini kullanmaktır. ve hidrojen sülfür (H2S] gazlarıdır. Ayrıca Klor (Cl 2 ) ve amonyak (NH3] da sık l ıkla oluşabilir. Bunların İkinci adım ise, ortamdaki oksijen konsantrasyo- yanı sıra, terörist saldırı olasılığının giderek artnunun belirlenmesidir. Hacimce% 1 9.5 oksijen ması nedeniyle, kimyasal savaş ajanlarının (sinir
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=