1 GÜVENLiK Olayların büyük kısmı üretim süreçlerinde ortaya çıkmakta olup (yüzde 45), daha az olarak depolama (yüzde l 5) ve diğer süreçlerde meydana gelmektedir. Bir gaz tespit sistemi tarafından önlenebilecek olan tipik bir olay, yanıcı veya tehlikeli (gtoakzsiks)aglınaımzlaınrıınn soartlaınymaaçsııdkaır.bTiesis içinde, leceği kritik noktalar arasında, kapakçıklar ve borular dôhil olmak üzere her türlü depolama araçları, makine ve pompalar vardır. ısı yv eü k baar tsı şı nı , çk odr oezğyi oş i nmvi es emb ea tbei yr yl ea l dyi on ragmu ni k luğu, sızıntıya sebep olabilecek önemli faktörlerdir. Ek yerleri ve mühürler ve de dolgular da, özellikle dikkat edil ken alanlardır. Bunlara ilave ola m ra e k s , i t g e e k r n e ik sTeızkınntiıkdsızaıngtıöz önünde bulundurulmalıdır. larda, materyaller; kapakçıklar, kırılma diyagramları ve sistem bozukluklarını önl bi emek için aşırı yüklemeler aracılığı ile linçli olarak salınmaktadır. Gaz Dağılımı oHlemr akmimaykatasdaılr. mBuandde salınımı tehlikeli l lenemez operasyon a e rlı nb oeznu kblu a k şlaı n rd" av a" rödnı r . Bunun ardından "tedbirl ya çıkan önemli kazalaer"reverağsomneon laorrat ak, ü gö z a n e c z r e i t n e k d i s ep tü i t o m t la e nk t n e " o c sı l r r o ü a j b i s d e i d ı ş v ıe k e a e z h n a e b la s ü a r y v p ü a l k a r dm fa ır a y ". d la İş a r t ı y e nı "operasyonel bozukluk" ve "tehlikeli kaza" arasındaki aşamada sunmaktadır: Bir bağlıdır. Bu ölçüm yöntemleri, farkl rımlara sahip olan sensörler kullanan ıntoakstaa, doğru ve sektör ölçümlerine dayalıdır. Bu sebeple, bir gaz tespit sisteminin, bir üretim tesisindeki spesifik koşullara hedefli şekilde uydurulması her türlü planın en birincil t ö e n h c li e ke liğidir. Kamuoyu, çevreye salınan li maddelerin söz konusu olduğu ol saalıynlıamratükarürşnıdceid,dgi atezpki göstermektedir. Bu lar sızıntı noktasından çıkan madde etrafında bir bulut meydana getirirler. Bu bulutun genişlemesi, salınan maddelerin fiziksel ve kimyasal özellikleri ve süreç bağlantılı faktörler ile belirl tedir. Bu faktörler arasında gaz saleınnımmehkızı ve salınım bölgesinin yak ı n alanındaki ısı ve daha uzaktaki iklimsel, coğrafi ve yapısal koşullar vardır. Gaz, çevresindeki ısı ile aynı ısıya ul man, havanın yoğunluğuna k aştığı zaı yasla sahip olduğu yoğunluğuna göre hafif, ağır veya Sabit gaz tespit sistemleri tehlikeli olay riskini azaltmaktadır. nötral gaz olarak sınıflandırılabilmektedir. gibi, dar alanlarda ve açık alanlardaki gaz Buna göre, gaz bulutu havada yükselecek (( haağfı ri f ggaazz) ) vveeyyaat ay emr as emvei yne sr üi nzdgeô yr ı na yy ıöl ancüank dd ae ng ihdeemc eeknt i rs(oanğr aı r gbai rz g) . aAzn cgaekn, es a l ı n ı m ı n l de fark l ı şekil ortamdeısdısaınvdraannmçoakktdaadhıra; çfaürnklkı üo kendi ısısı lmaktadır. Aniztemiktarda aşırı basınç sonucu sızan gaz liğindeki kimyasal maddelere ilave olarak, sıvılar, yani basınç veya ısı yoluyla sıvılaştırılmış gazlar da, gaz bulutlarının setespiti arasında da farklar vardır. Kapalı alanlarda gaz bulutlarının oluşması için gerekli olan koşullar, açık alandakiler ile benzerlik taşır, ancak bir gaz bulutu kapalı al lera. nBdu agtibaimdaumr u me nlaf radr ak l ı, bmi r i md aavr ri ,aknoı şnsveer gk ti i f akışlar ve akt i f ventilasyon gibi faktörler gaz dağılımını belirler. Ağır gaz b i rikimleri özelik l e tehlikeli olmaktadır çünkü bunlar, kiler veya tanklar gibi kapalı alanların yüzey seviyesinde oluşabilmektedir. bozukluğun çok erkenden tespit edilme- bebi olabilmektedir. Bu gazların en sık gö- sBiunedcai,dodtioomraantdikaakcai tkıda bulunmaktadır. l durum sistemleri ve hedeflenmiş tedbirlerin devreye alınması için yeterli süre tanımaktadır. Bşeirkgaz tespit sisteminin, çabuk ve doğru ilde tepki gösterebilmesini sağlamak tiçeisnis, insiinstöezmein komponentleri, operasyon l koşulları ile eşleştiril dektörlerin yerleştirilmesi, diğermfaektlidörirle . D r i e le birlikte, ölçülecek olan maddenin kimyasal vfaezfiziksel özellikleri, sızdırma yapma riski en la olan noktalarıntahmin edilmesi ve de ayaysnııvzeamikliamndkoaşulo llkaarısiyle o b nu e nlir li e nş n a m a e tı k , t c e o d ğ ir r . a B f u verilerin çeşitliliği, çok çeşitli teknolojilere dayalı olan mevcut ölçüm yöntemlerine 76 1 YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 130 k rü u leni -genelde 50 barın üzerinde- basınç llanılarak sıvılaştırılmış olanlardır. Salınım sonrasında, sıvının bir kısmı derhal laşır (diğer adıyla yıldırım buharlaşm b a uh ) a v r e Detaylı Sistem Planlama Yukarıda belirtilen koşullar ışığında gaz dağılımının ve olası davranışın tahmini, sofistike bir gaz tespit sisteminin planlamageri kalan kısım aerosoı ve kaynayan bir sının temelini oluşturur. Bunun da ötes i nde, sıvı havuzu meydana getirir. Yıl hadcımr ı mindbeukihaaşrılraı aş mrtışa, öszoen u c u n d a gaz llikle tehlike arz eder; çünkü tehlikeli maddenin, yüksek yk ou nn cs aa n tgr ae snyl eoşnmd ea s, i nbeü yy üo kl abçi rahr . aScoi ğmu tbmoa yöntemi ile sıvılaştırılmış olan gazlarda ise, sıvı, ortam ısısının altında olan, kaynama ısısına ulaşınca, ilk başta çok ağır bir gaz bulutu oluşur. Farkl ların bulutlarının daıvyraannıışclaı vrıneıntefahrlkiklı e o lil m ga a z sı bir dizi münferit gaz sensöründen oluşan bir sistem, detaylı bir sistem planlamasına dayalı olmaktadır. Bu planlama bilgisayar simülasyonları ile desteklenebilmektedir. Operasyonel bir bozukluk veya tehlikeli sbi si rt ekamzaaoylnmı az as ı md uarnudmau, nadcai l i sdeu, rbuumt üpr ebri r soneline taktiksel yaklaşımlarını belirleme anl m aanmı n dı nad au ycairdıladbi iiplmueçslainriı msuünamr,kühnalkkıılna rzvae de k i şisel korunma anlamında tedbirlerin alınabilmesini mümkün kılar. ■
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=