1 YANGIN -MAKALE a 800 700 -Expeome,,ı - FOS5 600 [ 1000 · O ; 500 . « 600 -2 1400 • i 600 .. ': 300 . • :ı: ::! :ı: 400 -e 200 200 -e 100 o o -10 60 120 180 240 300 360 420 480 o 60 120 180 2"4 300 360 •20 ,eo Tlmo <•I Tlm•l•I Şekil l . Mobilya köpüğü ve yün kumaş kaplı bir koltuk için kütle kaybı ve yaydığı ısı. Şekil 2. Kumaş kaplı bir koltuk için Fire Dynamic Simulator [FDS5)'den elde edilen tahmini sonuçların deney sonuçları ile karşılaştırılması. Eriyen yanıcı maddenin çoğunun yan- oranı nı fazla olarak hesaplamaktadır. parken, yangından korunma mühendisleri masından sonra, yangın sönme evresine Model, 200. saniye civarında, koltuğun modeller yerine, deneysel sonuçlar ve girer, burada yayılan ısı düşmeye başlar oturma bölgesindeki yanıcı maddelerin korelasyonlarla çalışmak zorundadırlar. ve koltuğun kütlesi azalarak yanma de- yere akmasından dolayı yanmadaki ani vam eder. Termoplastik bir kumaş kullanıldığında, içe doğru yanma evresi neredeyse hiç görülmez ve bu da yayılan ısının azami seviyeye büyük bir hızla erişmesi ile sonuçlanır. Kumaş Kaplı Mobilyaların Yanmasının Modellenmesi Kullanılan kumaşlar, astarlar, köpüklerin kimyası ve yangın önleyiciler bir araya gelerek karmaşık bir yanma şekli oluşturmaktadır. Bunların hepsi kumaş kaplı mobilyalarda yanmanın modellenmesini çok zor bir hale getirmektedir. Eriyerek yere akan yanıcı maddelerin önemi abartı değildir. Şekil 2'de kumaş kaplı bir koltuğun yanışının Fire Dynamics Simülatörü sürüm 5 (FDS5) ile yapılan simülasyonu ile yapılan deneyden alınan sonuçlarla karşılaştırılması görülmektedir. Yanan koltuğun bilgisayar animasyonu ise Şekil 2'nin üst köşesinde görülebilmektedir. artışı yakalama imkanına sahip değildir. FDS5'de yanıcı maddelerin eriyerek yere akması durumu mevcut değildir ve modelin yapısındaki kısıtlamalar nedeni ile de kumaş kaplı mobilyaların FDS5'de modellenmesi için gösterilen son çabalardan da kısıtlı başarılar elde edilmiştir. Sonuç olarak, birçok mühendislik tasarımı için ısı yayma oranında yapılan tahmin yeteneği yeterince doğru değildir. Erime olayını modelleyebilmek için ciddi bilgisayar gücüne ihtiyaç gösteren, belli sonlu eleman kodlarını iki boyutlu kullanarak termoplastik malzemelerin erimesini de göz önünde bulunduran daha karmaşık modeller halen geliştirilmektedir [6). Ancak bu modeller henüz yanıcı gazların parlamasın ı hesap edememekte ve sadece bazı basit geometrileri modelleyebilmektedirler. Maalesef, yanıcı maddelerin eriyerek yere akmasını hesaba katabilecek modelleSonuçlar, sabit yanma döneminde rin hazır olabilmesi için henüz zamana uyum içinde görünmektedir, ancak ihtiyaç bulunmaktadır. Bu arada, kumaş ilk ı 00 saniye içinde model yayılan ısı kaplı mobilyaların değerlendirmelerini ya1 sal YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 137 Kaynaklar 1. Babrauskas, V., "Upho/stered Furniture and Mattresses", Yangından Korunma El Kitabı, 18. Baskı, National Fire Protection Association, Quincy, Massachusetts, 2002. 2. Sundstrom, B. (Ed.] CBUF: Fire safet-; of upholstered furniture - the final report on the CBUF research program. Director-General Science, Research and Deve/opment (Measurements and Testing]. European Commission. Report EUR 16477 EN, 1995. 3. 16 CFR Part 1633 Standard tor the Flammability(Open Flame] ofMattress Sets; Final Rule, Consumer Product Satet-ı Commission, 15 Mart 2006. 4. 16 CFR Part 1634 Standard tor the Flammabilify' of Residentia/ Upholstered Furniture, Consumer Product Safet-; Commission, 4 Mart 2008. 5. Fleischmann, C. and Hi/1 G., "Burning Behaviour of Upholstered Furniture," lnterflam '04, ınterscience Communications Co., London, 2004. 6. But/er, K. ''A Model of Melting and Dripping Thermop/astic Objects in Fire", Proceedings of the Fire and Materials - 11th lnternational Conference, lnterscience Communications Co., Landon, 2009. ■
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=