Yangın ve Güvenlik Dergisi 138. Sayı (Ekim 2010)

I GÜNCEL Dengelenmiş (Balansmanlı) Merdivenler ve Dairesel (Spiral) Merdivenler Prof. Dr. Abdurrahman KILIÇ İTÜ Makina Fakültesi mBk ai neçarı dşl aiyvr oıenlnuYl eaorlnabgriıarn kdo rakaundl lKaaonörı muz neı mnt l aeanskmıı sHiı tşaltaikmk ı an dgaektii rYi lömneest imneel di ket en i yy laepdı l ae nn gdeel ğe ni şmi k il işk ml e ,e dr deinv ge en ll ee rn mi l ei şdma ier er ds ei vl e n l e r i n r. 1. Giriş Ülkemizde dengelenmiş merdivenler, şimdiye kadar kaçış yolu olarak kullanılabilmekteydi. Ancak, Bakanlar Kurulu'nun 10.08.2009 gün ve 2009/15316 sayılı kararı ile Resmi Gazete'nin 9.09.2009 gün ve 27344 sayılı sayısında yayınlanan, "Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik"te dengelenmiş merdivenlerinin kaçış yolu olarak kullanılmasına sınırlama getirilmiştir. Yönetmeliğin 41 . maddesinin üçüncü fıkrası ile bina yüksekliği 1 5.50 m'den fazla ise veya bir kattaki kullanıcı sayısı 1 00 kişiden fazla olan binaönce ayakkabının burnu değdikten sonra insanın ağırlığı öndeki ayağa aktarılır. Hızlı inişlerde, basamağın uzunluğuna bağlı olarak, ayak bazen basamağın ucuna gelir. Dengelenmiş basamaklı merdi· venlerde, basamak boyutları merkezden dışa doğru genişlediği için, kullanıcılar merdivenin kendileri için rahat olan kısmını tercih ederler ve küpeşteye yakın olmaya çalışırlar. Acil durumda merdivenden inen kişiler, küpeşteden tutunarak inerken basamak genişliğinin değiştiğinin farkına varmazlar. Basamak genişliğinin aniden değişimi lorda dengelenmiş kaçış merdivenlerine nedeniyle tökezlerler. Özellikle merdiven- keziyle birleştirilmesi yoluyla çizilir. Çeyrek izin verilmemektedir. deki insan yoğunluğunun fazla olduğu ya do yarım dönüşlü merdivenlerin köşeDüz merdivenlerin yapılamadığı yerlerde ve kullanım alanının artırılmasının düşünüldüğü mahallerde, dengelenmiş merdivenlere ve dairesel merdivenlere sık rastlanmaktadır. Özellikle mevcut binalarda, çok yüksek binalarda bile dengelenmiş pervane kanatlı merdivenler bulunmaktadır. İnsanlar merdivenlerden çıkarken, ayakkabının topuğu ve burnu basamağın ortasında aşınma yapar. Merdiven inilirken 1 S I YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 138 durumlarda, dengelenmiş merdiven- lereve dönüş noktalarına gelen kısımların- !erin kullanımı tehlikeli duruma gelir. Bu nedenle yönetmeliklerde dengelenmiş merdivenlerin yapımı sınırlandırılmıştır. M 2. e D rd e i n v g e e nl l e e r n m i ş ( B a l a n s m a n l ı ) Düz ve dönüşlü merdivenlerin basamak ve rıhtlarının doğrultuları merdiven boyu ya da çıkış hattına dik olarak çizilir. Döner merdivenlerin rıht çizgileri ise çıkış hattı üzerinde basamak genişlikleri eşit olarak alınıp bu noktaların merdiven dairesi merda rıht doğrultuları "Merdiven Dengelendi· rilmesi" adı verilen özel grafik yöntemlerle çizilmektedir. Yükseklik ve basamak sayısı az olan merdivenlerde basamakların tamamı, yüksekliği ve basamak sayısı fazla olanlarda do en az 8 basamağı dengelendirmek gerekmektedir. NFPA 1 01 'e göre dengelenmiş merdivenlerin basamak genişliği en dar yerinde 1 5 cm'den küçük olamaz ve dar kenarından 30.5 cm uzaklıktaki genişliği 28 cm'den az

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=