1 KAPAK KONUSU - MAKALE Plastik Borular ve Yangın Güvenliği Plastik boruların [ABS, CPVC, PE ve PVC gibi}, inşaat projelerinde kullanımı giderek popüler hale geldiğinden, bu boruların yangın performanslarına yönelik ciddi miktarda test ve araştırma gerçekleştirilmiştir. Benzer şekilde, daha zorlu bina türlerinde ve hanelerdeki kullanımlarının güvenli olduğunu ortaya koyan çalışmalar yapıldıkça, plastik boru kullanımı ile ilgili kurulum teknolojileri ve bina düzenlemeleri de evrim geçirmiştir. Bu evrimi anlamak için, plastik borular ve bunların kullanımı ile ilgili ilk teknolojileri ve düzenlemeleri [1][2] incelemek ve bunları yeni teknolojiler ile karşılaştırmak gereklidir. __ --Joseph B. ZICHERMAN, Ph.D Fire Cause Anatysis Kaynak: www.fpemag.com - 1 YANGIN ve GÜVENLiK SAYI 139 • 28 YPalansgtikınBaorDualayranıklı İnşaat Projelerinde Bir odada yangın başladığında, o odada plastik boru kullanılmış olması orada bulunanların yaşam güvenliğini nasıl etkiler? Plastik borular tipik olarak oda kaplamalarını oluşturan materyallerin arkasına yerleştirilir ve burada büyümekte olan bir yangına l 5 dakika veya daha fazla direnebilir[3). Bu özelliği, boru kurulumlarının çoğunda doğrudan alev tepmesini engellemektedir. Oda kaplamaları arkasına yerleştirilenlere kıyasla oldukça az miktarda plastik boru açıkta bulunmasına rağmen, bunlar da yangın tehlikesini artırır mı? 50 yıllık ABD yangın vakaları verileri, sıra dışı bir şekilde yangın alevlenmesi veya yayılması ile plastik boru kullanımı arasında hiç bir ilişki veya bunların kullanımına yönelik özel bir tehlike ortaya koymamaktadır[4). Bununla tutarlı olarak, metal olmayan boru sistemleri kullanılarak inşa edilmiş binalara yönelik testler (hem yangın dayanıklılık testi hem de hortum akış testl eri) ve yangın-sonrası testleri plastik boru malzemelerinin ya yanıp gittiğini ve duvar hattında kömüre dönüştüğünü ya da duvar boşluğu içerisinde eriyip düştüğünü ortaya koymuştur (Resim 3 ve Resim 4). Gözlenen bu davranış, plastik boru malzemelerinin düşük ısıl iletkenliği ile tutarlı olup, içinde plastik borular bulunan yangın ayırma duvarları boyunca ısı artışından dolayı bir ateşlenme veya yangın yayılmasının pek mümkün olmayacağını göstermektedir. Ayrıca, yapısal bir yangının ilk aşamalarında duvar boşlukları içindeki ısı seviyelerinin plastik erime ısılarını geçebilmesine rağmen, (ASTME-l l 9 testimizin birinci bölümünde ortaya konulduğu üzere) bu ısılar yine de borunun ateşlenme ısısının altında kalmaktadır. Bu davranış, kıvılcımlanma noktalarına ulaşmadan önce yangına maruz kalan odanın tabanına düşecek şekilde tasarlanmış olan onaylı plastik cam parçaların ve tavan ara parçalarının özellikler i ile benzerlik taşımaktadır. Resim 5, 30 dakikalık bir ASTME 119 yangını sonrasında bir test duvarı boşluğu içerisinde Resim ı. Resim 2. Yangın durdurma cihazları ve PVC boru sistemi içeren oyuk l u duvar. Resim 3. Yanarak toz haline gelmiş duvar pane l i çıkartılmış DMW istifi, özel mülk, San Jose, Kaliforniya.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=