• 38 1KAPAK KONUSU -MAKALE vandan sarkan ve duvara asılan sprinkler sistemlerinin 0.50 g'lik bir yanal güç kat sayısına göre tasarlanmasını gerektiren özel bir madde eklenmişt i r. 1980 yılında, depremlere maruz kalabilen bölgeler için deprem gereklilikleri NFPA 1 3'ün zorunlu bölümüne aktarılmılştır[6]. Her ne kadar NFPA 13'ün sismik maddelerine başka iyileştirmeler yapılmış olsa da, NFPA 1 3'ün 2007 versiyonuna kadar 0.50 g'lik yanal güç katsayısı ile ilgili madde değişmeden kalmıştır. Diğer yandan belirtilmesi gereken bir nokta da, NFPA 1 3 sismik güçleri maddelerinin izin verilebilir stres tasarım prosedürleri için de kullanılmak üzere geliştirilmiş olduklarıdır. Bu sebeple, 1994 UBC vasıtası ile NFPA 13 sismik güç katsayıları ve diğer tasarım gereklilikleri, bina düzenlemesinde olanlarla daha uyumlu ve biraz daha tutucu olmuşlardır (0.50 g'ye kıyasla 0.45g). Ancak 1 994'ten sonra, bina düzenlemeleri sismik gereklilikleri ve NFPA 13 sismik gereklilikleri birbirlerinden farklılaşmaya başlamışlardır. Hazırlanan bir rapor[5) gözlemlenen yangın sprinkler hasarı ve mevcut düzenleme ve standart gerekliliklerinin karşılaştırmasıResim 2. tepe noktasında daha hızlı olduğunun fark edilmesi, t Sprinkler sistemleri ile asma tavanlar arasındaki etkileşim problemlerini önlemek için spesifik tasarım gereklilikleri sağlama, t Depolama rafları için sprinkler sistemlerine yönelik olarak spesifik düşey kriteri oluşturma. ASCE 7[1 ]'nin 1 3. Bölümü iki tür yapısal olmayan talep belirtmektedir. Bunlar eşit değerdeki statik yanal güçler ve rölatif yer değiştirme talepleridir. Düşük sismik alanlarda bulunan binalardaki yapısal olmayan komponentlerin ASCE 7 Bölüm 1 3'te belirtilen sismik gerekliliklerden muaf olduğu unutulmamalıdır. na yönelik kapsamlı bir değerlendirme Eşit değerdeki statik yanal güçler temel sunmuştur. Bu dokümanda, her bir hasar türü gözlemlenmiş ve bu problemi çözmek için NFPA 13'ün 1996 versiyonunda ne tür bir düzenleme değişikliğine gerek duyulacağına dair önerilerde bulunulmuştur. Northridge depremi performans gözlemlerine dayanarak 1996 NFPA 13'e pek çok değişiklik düşünülmüş ve gerçekleştirilmiştir. Ancak bazı değişiklikler kabul edilmemiş ve diğer problemler üzerine eğilinmemiştir. Kabul edilmeyen değişiklikler ve değinilmeyen problemler şunlardır: t Bazı yüksek oranda sismik bölgelerde yanal sismik katsayının 0.50 g'nin üzerine çıkartılması ve sismik akselerasyonların, yer seviyesine kıyasla bir binanın 1 YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 139 olarak tasarım dayanağı ve bir komponentin bağlanması için kullanılmaktadır. Ancak bu komponent belirli bir sismik sistem olduğu zaman, komponentin kendisinin bu güçler için tasarlanması gereklidir. Sprinkler sistemleri sismik sistemler olarak belirtilmiştir. Rölatif kaydırım talebi, komponentlerin bağlı oldukları yapının analizinden belirlenmektedir. Varsayılan olarak, rölatif yer değiştirme değerleri bilinmiyorsa, o zaman rölatif yer değiştirme talepleri, ASCE 7 tarafından izin verilen maksimum izin verilen sprinkler düşey kaydırımıdır. Rölatif kaydırım talebi, rölatif çapa hareketleri sebebiyle kaydırıma-duyarlı komponentler üzerinde meydana gelen etkileri belirlemek üzere kullanılmaktadır. Bu tür komponentler için, elastik olmayan deformasyonlar kabul edilebilir olmaktadır ancak yaşam güvenliğini tehlikeye atacak şekilde komponentin bozulması kabul edilememektedir. Güç gerekliliklerine ilave olarak, ASCE 7 aynı zamanda, yüksek sismik alanlardaki asma tavanlara giren sprinkler damlalarının aşağıdaki kriterlerden en az birtanesini karşılaması gerektiğini belirtmektedir: l. Tavan panelleri, sprinkler damlaları etrafında 25 mm boşluk bırakan penetrasyon deliklerine sahip olmalıdır. 2. Boru sistemi, HVACR sistemi ve tavan sistemi entegre bir ünite olarak tasarlanmalıdır. 3. Sprinkler damlaları, tüm yatay yönlerde, duvarla birleşme noktasında en az 25 mm kaydırım payına sahip olmalıdır. Farklı materyaller için olan kriterler haricinde, yukarıda belirtilen konuların hepsi NISTR raporunda belirtilen ancak 1996 yılında NFPA l 3'e dahil edilmeyen konulardır. 2004 ila 2007 yılları arasında, NEHRP PUC TS-8 alt komitesi ve ASCE 7 yapısalolmayan element l er alt komitesi NFPA 1 3 alt komiteleri ile, NFPA 1 3'ü ASCE 7-05 ile tutarlı hale getiren değişiklikler üzerine bir çalışma gerçekleştirdi. Çalışmanın sonucu olarak, sprinkler sistemi askılarının, destek bağlantılarının ve boru tasarımlarının ASCE 7 ile uyumlu olması için NFPA 1 3 (2007) etki tabloları değiştirilmiştir. Buna ilave olarak yangın sprinkler damlalarına opsiyon olarak "esnek cihaz" terimi eklenmiştir. Burada amaç, bu tanımın mafsallı bağlantıları da kapsamasıdır. NFPA 1 3 (2007), ASCE 7 ile uyumlu olduğu için, NFPA 1 3 (2007)'nin 2009 IBC ve 2009
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=