YANGIN -MAKALE Çatı ve Çatı Kaplamalarının Dış Yangın Performanslarının Avrupa Birliği Direktiflerine Göre Sınıflandırılması ve Konunun Türkiye -Avrupa Genelinde İrdelenmesi Avrupa Birliği'ne uyum çerçevesinde ülkemizde her alanda köklü değişiklikler yaşanmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın amacı; çatı ve çatı kaplamalarının dış yangın performans/arına ilişkin yeni Avrupa Sınıflarını tanıtmak ve bu konudaki yaklaşım/arı ortaya koymaktır. Bu doğrultuda makalede, "Yapı Malzemeleri Direktifi" kapsamında çatı ve çatı kaplamalarının dış yangın performanslarına göre sınıflandırılması incelenmiş ve ulusal sınıflardan Avrupa Sınıflarına geçiş konusunda, Avrupa Birliğl'ne üye ülkelerde yapılan uyum çalışmaları ortaya konmuştur. Yazarların "Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmeliğin Revizyonu Komisyonunda" yer almaları nedeniyle başlanılan bu araştırmanın sonuçlarından, ülkemizde çatıların dış yangın performans sınıfları kapsamında yapılacak ulusal düzenlemeler için de faydalanılacaktır. Anahtar Kelimeler: Yangın, Çatı, Çatı Kaplamaları, Dış Yangın Performansı ___ _ -----Füsun DEMİREL Sedat ALTINDAŞ Gazi üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü 1 YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 139 72 1. Giriş Gelişmiş ülkelerin yapı mevzuatlarında, yangın güvenlik önlemlerine ilişkin hükümler, geniş yer tutmaktadır. Her ülkenin yerel standart ve yönetmelikleri, yangın r i sk l erini en aza indirgemeyi amaçlayan tasarımcıya, uygun ve etkin önlemler i hangi koşullarda sağlamaları gerektiği konusunda yol göstermektedir [l ]. Söz konusu yapı mevzuatlarında, yangın güvenlik önlemlerine ilişkin hükümlerin önemli bir bölümü, yapı malzemeleri ve yapı elemanları ile ilişkilidir. Ülkeler, yapı malzeme ve elemanlarını kendi mevzuatve standartları eşliğinde değerlendirmektedirler. Bu durum, her ülkeye ait farklı standart, sınıflandırma ve değerlendirme kriterlerinin oluşmasına neden olmaktadır. Ancak, tek bir Avrupa ülkesi konumuna gelmek isteyen Avrupa Birliği (AB), üye ülkeler arasında oluşan fark l ı yaklaşımları ortadan kaldırmak ve yapı malzemelerinin serbest dolaşımını sağlamak amacıyla yapı malzeme ve elemanlarına genel bir yaklaşım getiren Yapı Malzemeler i Direktifini (Construction Products Directive - 89/106/EEC) [2] yayımlamıştır [l ]. Avrupa Birliği'nin 20'nin üzerinde ürün grubu için geliştirdiği yeni yaklaşımlarından biri olan Yapı Malzemeleri Direktifi; altı temel gereği içinde barındırmaktadır1 . Bunlar sırası yla; mekanik dayanım ve stabilite, yangın durumunda emniyet, hijyen, sağlık ve çevre, kullanım emniyeti, gürültüye karşı korunum, enerjiden tasarruf ve ısı korunumudur. İkinci temel gerek olan "yangın durumunda emniyet" ise, beş alt gereği içermektedir. Bu alt gereklerden çatı ve çatı kaplamaları ile doğrudan ilişkili olanları; "Yangının başladığı odanın ötesine yangın ve dumanın yayılmasının sınırlandırılması" ve "yakındaki yapı bileşenlerine yangının yayılmasının sınırlandırılması" şeklindedir [3]. Bu çalışmanın konusu olan çatı ve çatı kaplamalarının dış yangın performansı, doğrudan "yakındaki yapı bileşenlerine yangının yayılmasının sınırlandırılması" altgereği ile ilişkilidir. Bu çalışmanın amacı ise; Avrupa Birliği'ne üye ülkelerve Türkiye'de çatı ve çatı kaplamalarının dış yangın performansına ilişkin gelişmeleri araştırmak ve ulusal sınıflardan Avrupa Sınıflarına geçiş için yapılan uyum çalışmalarını, Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik'in ilgili bölümünde faydalanmak üzere ortaya koymaktır. 2. Yapı Malzemeleri Direktifine Göre Sınıflandırma Avrupa Komisyonu tarafından, Yapı Malzemeleri Direktifi kapsamında ortaya konan temel gerekler doğrultusunda ortak Avrupa yangın sınıfları ve prosedürleri oluşturulmaktadır. Bu kapsamda Komisyonun, 2000/147/EC [5] sayılı Kararı ile yapı malzemelerinin yangına tepki performans sınıfları, 2000/367/EC [6] sayılı Kararı ile yapı elemanlarının yangına direnç performans sınıfları ve 2001/671/EC [7] sayılı Kararı ile çatı ve çatı kaplamalarının dış yangın performans sınıfları ortaya konmuştur. Çatı ve çatı kaplamalarının dış yangın performanslarına göre sınıflandırmasına ilişkin 2001/671/EC [7] sayılı Karar, 2005/823/EC [8] 1 Avrupa Komisyonu tarafından Yapı Malzemeleri Direktifi'nde yer olan düzenlemelerin daha sıkı uygulanabilmesi ve yaptırımın artırılabilmesi için bir taslak tüzük {Construction Production Regulotion-CPRJ[4] hazırlanmıştır. Taslak, Avrupa Porıementosu'ndo görüşülmek ve onaylanmak için beklemekte olup, onay lanması durumunda Yapı Malzemeleri Direktifinin yerine geçecektir. CPR taslağı incelendiğinde, temel gereklerin temel yapı gerekleri olarak yeniden adlandırıldığı, ayrıca "7. Doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı" olarak yeni bir temel yapı gereğinin ilave edildiği görülmüştür {4].
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=