■ 74 1 YANGIN -MAKALE sayılı Karar ile değişikliğe uğramıştır. Söz konusu Komisyon Kararı ile üye ülkelerde çatıların dış yangın performansına yönelik dörtfarklı testin uygulanması uygun bulunmuştur. Her biri farklı bir ülkeya da bölgede uygulanan bu testlerin geliştirilmesinde o ülkelerin ulusal testleri esas alınmıştır. Türkiye'de Gümrük Birliği Antlaşması ile adaptasyonu gereken Avrupa Birliği Teknik Mevzuatı'nın uyumlaştırılması aşamalarından biri olarak Yapı Malzemeleri Direktifi 2002 yılında Yapı Malzemeleri Yönetmeliği [9] olarak yayımlanmıştır. Bu Yönetmelik bağlamında Bayındırlık ve İskôn Bakanlığı tarafından yangınla ilgili Avrupa Komisyonu Kararları esas alınarak hazırlanan tebliğ [ l O] ile çatı ve çatı kaplamalarının dış yangın performansına ilişkin AB kriterleri ülkemize girmiş bulunmaktadır. Dış yangın etkisinde kalan çatılarda, Yapı Malzemeleri Direktifi'ne göre [2]; çatı kaplamalarının (yalıtım tabakaları, buhar bariyerleri vb. ile çatı kaplamasının uygulandığı alt yüzeyler dôhil olmak üzere) ve çatı ışıklık/arının yangın performansının tespiti için; simule edilmiş uçucu parçacıkların çatı üzerindeki etkilerinin belirlenmesi (rüzgôr olmadan) ve bundan dolayı yanan çatı kaplaması ve çatı ışık/ığı üzerindeki rüzgôr etkilerinin belirlenmesi (ışıma ile birlikte) özelliklerine sahip testlerin yapılması gerekmektedir [3]. Dış yangın etkisinde kalan çatıların performans kriterleri aşağıdaki üç temel başlıkla sınırlandırılmaktadır: t Çatı içerisinden veya çatı ışıklığından yangının binaya nüfuz etmesi, t Çatı kaplamasının dış yüzeyi üzerinde veya katmanları arasında yangının yayılması, t Alev damlalarının / parçalarının üretilmesi. Avrupa Komisyonu tarafından Avrupa Standardizasyon Kuruluşu'nun (CEN) Binalarda Yangın Güvenliği Teknik Komitesi'ne (TC 127) verilen ilk talimatta (Mandate), çatıların dış yangın durumundaki performansı için iki test yöntemi öngörülmüştür. 1 YANGIN ve GÜVENLiK SAYI 139 Birinci yöntem yanan parçacık etkisini, diğer yöntem ise yanan parçacık ile birlikte rüzgôr ve destekleyici ışıma kaynağının ısı etkilerini içermektedir. Bu iki taslak yöntem, CEN'de altı aylığına görüşte kalmış, ancak üye ülkelerin birçoğu bu yöntemleri desteklememiş ve bazı ülkeler sadece (İsveç, Norveç, Danimarka, Finlandiya), NT Fire 006 [1 4] (Nordic Method), İngiltere BS 476:3 (15] standardını kullanmakta ve sınıflama/arını buna göre yapmaktaydı. Böylece, üye ülkeler tarafından kullanılan dört temel ulusal test yöntemi olan test l , test 2, test 3 ve test 4, ENV 1 1 87 standartek bir test yönteminin CEN tarafından dında toplanmıştır. Bu şekilde, üye ülkeler hazırlanmasını talep etmişlerdir. Ardından, konu Avrupa Komisyonu Yangın Mevzuat Grubu'na (EC Fire Regulator Group) gönderilmiştir. Konu, Yangın Mevzuat Grubu (FRG) ile birlikte Avrupa Komisyonu Yapı Daimi Komitesi'nde (SCC) tartışılmış ve Nisan l 997'de var olan iki taslak yönteme ilave olarak İskandinav (Nordtest) yöntemini de içeren bir test standardı üretilmesi CEN/TCl 27'den istenmiştir. Bu kısa süreli çözümü kabul eden Yapı Daimi Komitesi (SCC), uzun dönemde dış yangın performansı için tek bir test yöntemi şeklinde uyumlaştırılmış kesin bir testin gerekliliğini önemle vurgulamıştır. Verilen talimat doğrultusunda, CEN tarafından 2002 yılında çatı test standardı olarak üç test yöntemini içeren ENV 1187 standardı yayımlanmıştır [1 1 ]. Daha sonraki aşamalarda, söz konusu üç test yönteminin yanına İngilizlerin kullandığı test i de 4. yöntem olarak ekleyen 2005/823/EC [8] sayılı Komisyon Kararı doğrultusunda ENV 1 1 8 7 deney standardı tadil edilmiştir [12]. Yine bu kapsamda, kendi ulusal testyöntem ve sınıflarının, AB çatısı altında sürmesini sağlamışlardır. ENV 1 1 8 7 standardında yer alan test yöntemlerinin birbirleri ile bir ilişkisi bulunmamaktadır. Her biri farklı düzeneklere sahip olup, kendi içinde değerlendirilmektedir. Genel olarak, temel aldıkları ulusal çatı testl erine göre; Almanya'da test l , Kuzey Avrupa ülkelerinde (İsveç, Norveç, Danimarka, Finlandiya) test 2, Fransa'da test 3, İngiltere'de test 4 uygulanmaktadır. Dış yangın performanslar ı na göre çatı ve çatı kaplamaları, ENV l l 87'de yer alan dört test yönteminden elde edilen veriler kullanılarak EN 1 3501 -5 standardı doğrultusunda sınıflandırılmaktadır. Standarda göre dış yangın performansının kapsamı, iç ve dış yangın yayılımı, iç ve dış hasar, yangının nüfuzu ve alevlenen parçacık durumlarını içermektedir [13]. Test yöntemlerinin özellikleri Tablo l ve Tablo 2'de verilmiştir. Çatı ve çatı kaplamalarının dış yangın sınıfı için, AB'ye üye dört farklı testten alınan verilerle çatı ve ülkeler tarafından kabul edilen sınıf / ançatı kaplamalarının dış yangın sınıflarını belirl eyen EN 13501-5 standardı yayımlanmıştır [13]. ENV 1187 (12) ve EN 13501-5 [13] standartlarının, yayımlanmalarından itibaren altı ay içinde yürürlüğe koyma ya da aynı metnin yayımlanması şeklinde ulusal bir standart özelliğine kavuşması ve bunlarla çelişen ulusal standartların bu süre içerisinde yürürlükten kaldırılması, ilgili standartlar ile öngörülmüştür. Gerçekte, Avrupa Birliği'ne üye ülkelerin daha önceden oluşturdukları kendi özel çatı yangın sınıfları ve testleri bulunmaktaydı. Örneğin; Kuzey Avrupa ülkeleri dırmaya bağlı olarak test yöntemi ya da yöntemleri seçilmektedir. Çatı ve çat ı kaplamasının dış yangın performansı [13]; t Test l uygulanarak sınıfı belirlenmişse; BROOF (tl ), t Test 2 uygulanarak sınıfı belirlenmişse; BROOF (t2), t Test 3 uygulanmışsa; sınıfı BROOF (t3), CR OOF (t3), DROOF (t3), t Test 4 uygulanmışsa; BR ooF (t4), CRooF (t4), DR OOF (t4), ERooF (t4) olarak ifade edilmektedir. Çatı ve çatı kaplamalarının dış yangın performansı için birden fazla test yönteminin istendiği durumlarda, her test yöntemi çatı üzerine ayrı ayrı uygulanmaktadır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=