1 YANGIN -MAKALE Çünkü, EN 13501-5 standardında, yapı malzemelerinin yangına tepki sınıflarının belirlenmesi için EN 13501-l standardında temel alınan Single Burning ltem Test (SBI) gibi ortak bir test yöntemi olmadığı için [1 6] farklı çatı testleri ve onların ortaya koyduğu çatı sınıfları arasında doğrudan bir ilişki kurulamamakta ve bundan dolayı, kabul edilir bir hiyerarşi bulunmamaktadır. 3. Farklı Ülke Uygulamaları 3.1. Türkiye Gümrük Bi rliği Antloşması'ndan sonra gerekli teknik altyapının sağlanması çerçevesinde Türkiye standart ve mevzuat bazında AB'ye uyum sağlamaya başlamıştır. Ancak henüz ülkemizde, çatı kop/amaları ile ilgili oluşturulmuş ulusal bir sınıf ve test standardı bulunmamakla birlikte, çeşitli dokümanlarda çatı ile ilgili kısa hükümler vardır. Ülkemizde binalarda yangın güvenliği ile yasal düzenlemeler incelendiğinde, Komu Binalarının Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik'te [l 7]; çat ı boşluğu, çatıların oturduğu döşemeler ile çatı konstrüksiyonuna ilişkin malzemeler hakkında hükümler bulunmakta iken çatı kaplamaları hakkında herhangi bir hüküm yer almamıştır. Söz konusu Yönetmelik, Ülke genelinde komu ve özel tüm binalara uygulanan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin yayımlanması ile yürürlükten kaldırılmıştır. İlk olarak 2002 yılında yayımlanan Yönetmelik, 2007 yılında revize edilmiştir. Söz konusu Yönetmelikte [18] çatıların yapımında dikkat edilecek hususlar ile çatılarda kullanılacak kaplama malzemeleri belirtilmesine rağmen çatıların dış yangın performansına ilişkin bir sınıf kullanılmamıştır. Sadece bitişik nizam yapılarda kullanılan çatı kaplama ve yalıtım malzemeleri için yapı malzemelerinin yanıcılık sınıflarını esas alon bir sınırlandırma getirilmiştir. Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik, uygulamalarda karşılaşılan sorunlar, gelişen teknoloji vb. nedenlerden 1 YANGIN ve GÜVENLiK SAYI 139 76 Tablo 1. Çatıların Dış Yangın Testi Özellikleri Sınıflandırma EN 13501-5 Standardı Test Standardı ENV 11 87 Test Yöntemi Test l Test 2 Test 3 Test 4 Temel alınan ulusal DiN NORDTEST AFNOR BSI standartlar [Almanya) (İskandinavya) (Fransa) (UK) Test numunesi boyutu 0,80 X 1 ,80 0,40 X 1 ,0 1,2 X 3,0 0,84 X 0,84 (m) Test düzeneği eğimi 15° ve 45° 30° 5° veya 30° 45 °veya düz yüzey Sepet Küçük ahşap Ahşap lifli levha Yanıcı parçacık içinde odun palet (Wood Gaz alevi yongası (Woodcrib) fiberboard) Rüzgar hızı (m/sn) ısıtma seviyesi (kW/m2) - BllOOf (tl) Sınıflar FllOOf (tl) dolayı düzenli olarak revize edilmektedir. Bu kapsamda son Yönetmelik değişikliği Eylül 2009'da yayımlanmıştır [19]. Bu değişiklikle çatı kaplamalarının yanıcılık sınıfı olarak EN l 350l -5'de yer olan sınıflandırma kabul edilmiştir. Söz konusu Yönetmeliğe [19] göre, çatı kaplamalarının BR00, sınıfı malzemelerden, çatı kaplamaları altında yer alan yüzeyin veya yalıtımın en az zor alevlenici malzemelerden olması gerekmektedir. Ancak, çatı kaplaması olarak yanmaz malzemelerin kullanılması durumunda üzerine çatı kaplaması uygulanan yüzeyin en az normal alevlenen malzemelerden olmasına izin verilmektedir. Yönetmelikte [19], çatı kaplamalarının yanıcılık sınıfının belirlenmesinde ENV l l 87'de yer alan dört test yönteminden hangisinin esas alınacağı belirtilmemiştir. Ulusal standartlara bakıldığında ise, TS 12116 [20]'da sadece bitişik nizam yapıların çatı kaplamalarının yanıcı malzemelerden olmaması gerektiği ifade edilmiş, ancak ulusal bir çatı yangın sınıfı belirtilmemişti r. Daha önce de sözü edildiği gibi, üye ülkelerde uygulanan Avrupa Komisyonu Kararları'nda ortaya konan çatı ve çatı kaplamalarının dış yangın performansla2 ve 4 3 6,7 - 1 2,5 12,5 BllOOf (13) B llOOf (14) Bııoo, (12) cllOOf (t3J cllOOf (t4J DR<Xlf (14) FllOOf (12) Dll00f (t3] E ııoo, (14) F llOOf (13) F llOOf (14) Tablo 2. Çatıların Dış Yangın Testi Performans Özellikleri Etkiler Test Test Test Test l 2 3 4 Yanan parçacık v' v' v' v' Rüzgar v' v' v' ışıma v' v' Performans Dış yüzeyde alev v' v' v' yayılımı Çatı bünyesinde v' alev yayılımı Alev sızması v' v' v' (penetrasyon] Çatı kaplaması ve alt yüzeydeki v' hasar uzunluğu r ı na ilişkin sınıflandırma; Yapı Malzemeleri Yönetmeliği kapsamında yayımlanan Tebliğ [l O] ile kamuoyuna duyurulmuştur. Avrupa Birliğine uyum kapsamında Avrupa Standartları (EN), Türk Standardı (TS EN) olarak yayımlanmaktadır. Bu kapsamda, EN l 3501 -5 standardı TSE tarafından Haziran 2009'da TS EN 13501-5 [21 ] olarak yayımlanmıştır. 3.2. İngiltere Çatı sınıflarının belirlenmesine yönelik olarak ulusal bağlamda BS 476:3 veya Avrupa Sınıf l arı bağlamında BS EN 13501-5 standartları geçerlidir [22].
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=