cm olan iki veya tek kollu ara sahanlıklı ve genişliği en az l m olan merdivenleri yanı sıra sedyeli ve tekerlekli sandalye ile tahliyenin gerçekleşebilmesi için açıktan yapıya entegre edilmiş bir rampanın da bulunması gereklidir. Ayrıca tahliye sonrası yaşlıların bekleyecekleri geniş alanlarda yapı dışında tasarlanmalıdır. Yürümekte bir hayli güçlük çeken yaşlıların tahliye sırasında yaralanmamaları için kaygan yüzeyler, düzgün olmayan zeminler ve yetersiz aydınlatmadan kaçınılmalı, kaçış yollarının üzerinde obje v.b elemanlar yer almamaları ve yangın kaçışlarının önleri boş olmalıdır. Yangın sırasında yaşanan kayıpların % 75'i dumandan kaynaklanmaktadır. İlerleyen yaşlarda birçok birey solunum güçlüğü v.b problemler yaşamaktadır. Bu nedenle yangın sırasında çıkan duman yaşlıları sağlıklı bireylere oranla daha fazla etkileyecektir. Ortamdaki oksijenin azalması yaşlıların bu sorunlarını arttırarak tahliyeyi nerede ise imkônsız hale getirir. Bu nedenle huzur evlerindeki kompartımanlarda kullanılan duman kontrol sistemlerinde diğer yapılara göre daha farklı tasarım uygulanmalıdır. Özellikle dumanın en kısa sürede tahliye edilmesi sağlanmalı görüş mesafesi arttırılacak yönde sistem seçilmelidir. Yapıda kullanılan bitirme elemanları, gerek yangının yayılmasında gerekse yangın sonrasında malzemenin geri dönüştürülmesi veya en düşük kaynak ve enerji sarfiyatı ile onarımında önemli rol oynarlar. Beton, çelik, cam, alüminyum gibi malzemelerin yangın sonrası s g ü e rd ri ü d rü ö le n b ü i ş li t rl ü iğ r ü in l e s r a e ğ k la k n u m l l a a n s ı ı l a a b ç i l ı m sın e d l a e n r i avantaj sağlar (Sev 2009). Huzurevlerinde kullanılacak malzemelerin seçiminde bir önemli kriter de zehirli gaz emülsiyonun olmaması veya yok denecek kadar az düzeyde olması ve yanma esnasında zehirli gazlar açığa çıkmamasıdır. Betonun performansının artması için kullanılan su itici katkılar zaman içinde deri problemleri ortaya çıkarmaktadır. Özellik iç mekôn kaplamalarında kullanılan yapay ahşap malzemelerin yüzeye yapıştırılmasında kullanılan tutkallarda da aynı etkinin oluştuğu gözlenmiştir. Fenolik reçine ve poliüreten tutkal kullanımı bu e oy tk n in a in r. en aza indirilmesinde önemli rol Yangın yalıtımının sağlaması amacı ile piyF aaks aa td ad obği raç do ak ms ı ak çl zae mr aes tbl aunl uannmpaekrtl i at dv eı r. vernikülitin kullanımı kaynak verimliliğinin arttırılması yönünde olumlu davranış serpgoi l el i rs. t eE nn ekr öj i pt aüskat er r ugf ue rai md öancüı şitl eü r ük ul ml l aünşı l abni r malzeme olmasına rağmen yangın esnasında zehirli gaz çıkarmasından dolayı yangın riski yüksek alanlarda kullanımı uygun görülmemektedir. Yalıtımda kullanılan mineral ve cam fiberler, kullanıldıkları mekônda bulunan bireylerin sağlıklarını olumsuz yönde etkilemektedirler. Bunların yerine kullanılan steeşl ükliol ez itkmfibeezlreler rfas akağtl ı kyaaçnıgs ı nı ndı ah ı zpl aronbdleı r ımc ı sülfat ve boratlar içerirler (Sev 2009) . Huzur evleri birçok küçük hücrelerden oluşan plana sahiptir. Odaların alçı bölüce üs nl eerki ll ei ğ ibvi er bgi r ien rdi deön naüyşrtı lümr üal es ı bhi el i r mm at al zseamr ı me kullanımını sağlaması, hem de yangın karşısında kararlı davranış göstermesi açısından olumlu bir seçimdir. Zeminde vy ea ndguı vn aı nr di al e rkl eu lml a en ısl ai nni hmı zal al z en dmı reml ear i yn da en yangında zehirli gaz çıkarmayan ve geri dönüştürülebilir olması bu açıdan önemlidir. 4. Sonuç Yaşlıların özel bakıma muhtaç olmaları ve zamanla hareketlerinin sınırlanması yangın karşısındaki davranışlarını da olumsuz yönde etkiler. Yl aaşpt ı rı l aa cn at ak svaer ı mz el ahr iı rnl i ygaaş zl ı hvaer edk eu mt i nai knodl aayn en az etkilenerek güvenlikli bölmelere alınmaları ve çevresel zararların en aza YANGIN - MAKALE1 indirilmesi sağlanmalıdır. Sürdürülebilirlikteki temel amaç da çevresel zararların en aza indirilmesi uzun vadede ekonomi sağlar. Bunun için duman kontrol sistemlerinim aktivasyonunda, güneş enerjisinden yararlanma, mekanik havalandırmanın yanı sıra doğal havalandırmanın tercih edilmesi, malzeme üretiminde doğal ve fosil kaynakların tüketimi yerine atıkların geri kazanılması ve dolayısı ile ekolojik sistemler üzerindeki olumsuz etkilerin azaltılması en önemlisi yaşlıların fiziksel ve ruhsal sağlıklarının ve konforunun korunması amaçlanmaktadır (Sev 2009). Ayrıca tüm bu mekô�ların amaca uygun özellikte oluşturulması, rahat-kolay temizlenebilen mobilya ile döşenmesi, hizmet sırasında gereksinim duyulacak tyüamp ı mdıoi l en ai şnl eı mt i l mı n essai nğel ai l i şnkmi n at üs mı vemei nvşzauaatt yükümlülüklerinin yerine getirilmesi vb. önemlidir. Konum ve içerdiği fonksiyonlar ve birbirleri ile olan ilişkiler ve yaşlıların ergonomik ölçülerine mekôn ve donatıların uygunluğu ve güvenlik kriterleri göz önünde bulundurulmalı. (http://www.sermimar. net/yasli-dostu-huzurevi-amacina-uygunhuzurevi-tasarimi. html) Kaynaklar t Alkan, M. (2008). Kullanıcı Faktörlerinin Huzurevi Tasarımına Etkisinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, istanbul t Demirel F.,Arı S. (2009) Yangın ve insan Davranışları, Tüyak Yangın ve Güvenlik Sempozyumu. istanbul t Kahya N. C., Zorlu T., Ozgen S., Sari R.M., Sen D. E., Sagsoz A. Psychologicaı effects of physicaı deficiencies in the residences on elderly persons: A case study in Trabzon Old Person's Home in Turkey, Applied Ergonomics 40 (2009) 840-851 t Sev, A. (2009). Sürdürülebilir Mimarlık, Yem Yayın, istanbul t http://farm4.static.flickr. com] t http://www. sermimar. net/yasli-dostuhuzurevi-amacin a-uygun-huzurevitasarimi. html t http://VWvW. usatoday.com/news/nation ■ YANGIN ve GÜVENLiK SAYI 141 1 89
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=