ITULUMBACI - 10 !ediyordu. Hatta bazen evlerin damlarına çıkıyor, bacalarını bile kokluyordu. Bazen Kağıthane'ye gidiyor, gezmek için gelen şeyhülislamının bile kitaplarını koklamaktan geri kalmıyordu. Ölüm cezası uygulandığı halde yine yasağa önem vermeyenler görülmüştür. Bir defasında, iV. Murad otağ-ı hümayununda otururken yedek atlardan biri boşanmış, otağın önüne kadar gelmiş, atı tutup "Sahibi gelsin!" diye bağırmışlar, fakat hiç kimse gelmemiş. Meğer atın yükünde bir çubuk ile bir kese tütün varmış. Sahibi başından korktuğu için atı da gözünden çıkarmış. Gizli bir yerde tütün içen on dört kişiyi yakalamış ve on dördünü de öldürtmüştür. Tütün içenlerin kiminin eli ve ayağı kırılmış, kiminin boynu vurulmuştur. Yasaklama döneminde tütün içme yasağı yüzünden enfiye kullanımı artmıştır. Nargile içilmesi de bu dönemde gelişme göstermiştir[3]. fazladır. Toplu taşıma araçlarında sigara içiminin yasaklanması ile bu tür yangınlarda da azalma olacağını ümit etmekteyiz. Amer i ka Birleşik Devletleri'nde sigaradan meydana gelen yangınlarda yaklaşık bin kişi ölmekte ve 3 bin kişi yaralanmaktadır. Yılda ı 00'den fazla çocuk yanmaktadır. Sigara nedeniyle çıkan yangın sayısı yılda l 00 bin adedi geçmektedir. Ülkemizde sigara nedeniyle çıkan yangın sayısı yılda ortalama l 3 bin adet olmaktadır ve bu içerken uyuyup kalan bir tiryakinin lülesindeki olduğu rivayeti Padişaha duyurulur. Yangın Cibali'den başlar, Sur'u atlar, Aşıkpaşa, Kadıçeşmesi, Zeyrek yokuşu, Vefa, Fatih, Sarıgüzel tarafları tamamen yanar. Fatih Camisi'nin minarelerinin külahları tutuşmuş. Yeniçerilerin yeni odaları, Orta Cami Alevleri içinde kalır. Müftü Hüseyin Efendi'den alınan fetva ile tütün içenlerin idamlarına hükmolunur. Sultan IV.Murat'ın bu konudaki icraatı çok şiddetli olur, yasak konusunda yabancılara dahi hoşgörü gösterilmez. Sefer halinde bile tütün içerken yakalananlar idam edilmekten kurtulamazlar. İstanbul'da şikayet çoğalır. Yangınların tütün yüzünden çıktığı ileri sürülür. Camilerden tütün aleyhinde her zaman vaaz edilir. İstanbul kahvehaneleri tamamen yıktırılır. Yerlerine bekar odaları yapılır. Fakat oran tüm yangınların %30'udur. istanbul'da halkın zevkine engel olunamaz. Tütün Sultan İbrahim zamanında tütüne bakan kimse olmamıştır. Padişah sarayda Telli Hasekilerle, Şekerparelerle, Hubyar Kadınlarla ve Cinci Hocalarla meşgulken, halk da tütünüyle ve kahvesiyle keyfini çatmıştır. 4. Sigara Yangınları ve Tütünün Yasaklanması Dalgınlıktan, yorgunluktan veya alkolün etkisi ile dikkatleri azalan kişilerin, halıya, yatağa veya koltuğa düşürdükleri sigaranın ise bir yılda meydana gelen yangınların %3?'si sigara izmariti ve kibritten kaynaklanmaktadır. Bu oran, Amerika Birleşik Devletleri'nde %12, İngiltere'de %l O ve Japonya'da %l ?'dir. Sigara nedeniyle çıkan yangınların yüzdesinin çok yüksek olmasının nedeni; eğitimsizlik ve sorumsuzluktur. Temizliğe fazla dikkat edilmediğinden, birçok binada merdiven boşlukları, apartmanların aydınlık boşlukları, meydana getirdiği yangınların sayısı konut- duvar dipleri kağıt kırpıntıları ile doludur. İşyerlorda fazladır. Sönmeden çöp kutusuna dökülen sigara izmaritleri, depolarda dolaşırken atılan, ormanlık alanda yürürken, karayolunda veya demiryolunda seyahat halinde iken eğitimsizlik nedeniyle yol kenarına fırlatılan sigara izmaritleri ormanları da yok edebilmektedir. özellikle yazın yol kenarındaki otların kuruması ile demiryolunda ve karayolunda seyir halinde olan yolcuların açık pencerelerden dışarı fırlattıkları sigaralardan oluşan yangınların sayısı 1 YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 143 lerinde de temizlik en son göz önüne alınan hususlardandır. Bilindiği gibi, yangın temizliği sevmez, döküntüyü ve kirliliği sever. Temizlik ne kadar az ise yangın o kadar çok olur. Halkımızın sigarayı küllüğe söndürme alışkanlığının tam olmadığı düşünülürse yangınların ana sebebinin sönmemiş sigara izmaritleri olduğunu tahmin etmek zor değildir. l 633 yılında, İstanbul'da Cibali'den başlayıp Saraçhanebaşı semtini de içine alan ve üç gün üç gece devam eden yangına tütün yasaklanır, ama halkın tütüne olan ilgisi bir kat daha artar. Bu yasaklara rağmen tütün içimine bütünüyle engel olunamaz. Daha sonraları tahttan indirilen İbrahim'in yerine çocuk yaşta padişah olan V. Sultan Mehmet'in (Avcı Mehmet) kendisinin de tütün içmesi dolayısıy l a bu yasak, l 646 yılında Şeyhülislam Bahai Efendi'nin verdiği bir fetva ile kaldırılır, l O. Sigaranın Zararları Her yıl dünyada 2,5 milyon kişinin sigara yüzünden hayatını kaybettiği belirtilmektedir. Bu ölümlerin başlıca nedeni akciğer kanseridir, ikinci önemli neden kalp hastalıkları ve kanser türleridir. Buna rağmen yine de sigara içmek için bir neden uydururuz. Gergin olduğumuzda, canımız sıkıldığında, üzgün olduğumuzda, sinirli olduğumuzda, neşeli olduğumuzda kısaca her zaman bir bahane buluruz.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=