• 1 2 TULUMBACI Sigara bağımlılarını kendisine bağlayan nikotin; kokain ya da amfitemin kadar güçlü ve onlara benzer bir uyarıcıdır. Tiryakiye sürekli sigara içme isteği verir. Hem sigara dumanında hem de alkolde bazı sakinleştirici maddeler bulunmaktadır. Sigarada bulunan karbonmonoksit kişiyi sersemleştirir. Nikotin kişiyi uyarır, kalp çarpıntısına, yüksek tansiyona, kişinin nefes alıp verişinin hızlanmasına neden olur. Bir süre için gerilimi, kızgınlığı ve diğer güçlü hisleri bastırır. Ne yazık ki, bu etkiler yirmi dakika içinde kaybolur ve tiryaki bir sigara daha yakar. Duman diş eti hastalıklarına yol açar, diş çürümesine ve nefesinizin kötü kokmasına neden olur. Bunların yanı sıra sigara bağımlılarında kronik baş ağrılarına rastlanır. Beyne giden oksijende azalma olur, bu da beyin damarlarının daralmasında neden olur. Bu durum kişiyi felce kadar götürebilir. Soluk borunuzdan ve bronşlarınızdan geçen duman göğsünüze iner. Sigara dumanındaki hidrojen siyanid, bronşlarınızın çeperini yakar ve kronik öksürük ortaya çıkar. Bronşlar zayıfladıkça, bu bölgede pek çok hastalık oluşur. Akciğer salgılarında azalma olur ve bu da kronik öksürük l ere yol açar. Sigara içenler, içmeyenlere göre on kat daha fazla akciğer kanseri olma riski taşırlar. Sigaranın kalbe verdiği zarar da fazladır. Nikotin kan basıncını yükseltir ve kanın daha çabuk pıhtılaşmasına neden olur. Sigarada bulunan karbon monoksitin kandaki oksijeni yok etmesiyle damarlarda kolesterol depolanır ve bu da kalp krizi riskini artırır. Bunun yanı sıra, kan dolaşımı bozukluklarına bağlı olarak, felç, parmaklarda kangren ve iktidarsızlık, sigara içenlerde çok sıklıkla görülen hastalıklardır. Sigaranın sindirim sistemine de kötü etkisi bulunmaktadır. Sigara tüket i mine bağlı olarak, midede asit salgılanması artar, mide yanmaları ve ülser başlar. Sigara bağımlılarında pankreas kanseri çok sıklıkla ortaya çıkar, büyük ölçüde ölümle 1 YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 143 sonuçlanır. Sigaranın ihtiva ettiği kanserojen maddeler, idrarla dışarı atılır ancak bu maddelerin vücuttaki varlığı mesane kanserine yol açar. Sigara yüzünden oluşan yüksek kan basıncı ise böbreklere büyük zarar verir. Sigara kullanan kadınlarda rahim kanseri riski çoğalmaktadır, hamile kadınların sigara içmesi ise sakat ve ölü doğumlarla sonuçlanmaktadır. Sigara dumanının zararları saymakla bitmez ve sadece sigara içenler için değil içmeyenler için de çok zararlıdır. Sigara, puro ya da pipo içen bir kişinin yanında duran kişi hem yanan tütününün hem de sigara içen kişinin dışarı verdiği dumanı solur ve oldukça büyük bir zarar görür. Bu gerçeklere rağmen Türkiye'nin sigara tüketimi hızla artmaktadır. l 960'Iarın başlarında yaklaşık 30 bin ton olan sigara tüketimi ülkemizde sürekli ve düzenli olarak artmış ve 120 bin ton'a ulaşmıştır. Oysa son 20-30 yılda gelişmiş ülkelerde sigara tüketiminin sürekli olarak azaldığı gözlenmektedir. 6. Yasal Sınırlamalar Sigarayla Mücadele Yasası, 4207 sayılı "Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanun" 7. 1 1. 1996 tarihinde ve on sek i z yaşından küçüklere tütün ve tütün mamullerinin satışı da bu kanunla yasaklar arasına alınmıştır. Binaların Yangından Korunmasına İlişkin Yönetmelikte "KNJ!cımlı küllerin ve sigara izmaritlerinin kapalı mekanlara, kapı önlerine, çöp konteynırlarına, ormanlık alanlara, otoban, cadde ve sokaklara atılması ve dökülmesi yasaktır" ve "Kapalı dbüer o hacimleri dışındaki çatışma bölgesinsigara içilmesi yasaktır ve bu uygun bir şekilde ilan edilmelidir" denilmektedir. 7. Sonuç İnsan sağlığının yanında yangınların ana nedenlerinden birisi olan sigaranın meydana getirdiği yangınların sayısının azaltılması için; a) Sigara içenlerin sayısının azaltılması, b) Sigara içenlerin eğitimi sağlanarak rasgele sigara izmaritinin atılmasının önlenmesi, c) Sigaranın yanıcılığının azaltılarak kendi kendine sönmesinin sağlanması, d) Yangına dirençli tekstil malzemelerinin kullanılması gerekir. Tüm bunların birbirine paralel olarak ele alınması sigaradan çıkan yangın sayısını azaltacaktı r. yürürlüğe girmiştir. Bu kanunun amacı, Kaynaklar - --'- ------------- kişileri tütün ve tütün mamullerinin zararlarından, bunlarının alışkanlıklarını özendirici reklam, tanıtım ve teşvik kampanyalarından koruyucu tertip ve tedbirler almaktır. Sağlık, eğitim-öğretim ve kültür hizmeti veren yerler ile kapalı spor salonlarında ve toplu taşımacılık yapılan her türlü nakil vasıtaları ve bunların bekleme salonlarında, kamu hizmeti yapan kurum ve kuruluşlardan beş veya beşten fazla kişinin görev yapt ı ğı kapalı mekanlarda tütün ve tütün mamullerinin içilmesi yasaklanmıştır. Tütün ve tütün mamullerinin isim, marka veya alametler kullanılarak her ne suretle olursa olsun reklam ve tanıtımının yapılması veya bunların kullanılmasını teşvik ve özendirici kampanyalar düzenlenmesi 1. izzettin Barış, "Sigara ve Gençlik" , T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları: Ankara: 1997. 2. Mustafa Gür, "Genel Tütüncülük", istanbu/.' Tütün Eksperleri Yüksek Okulu Yayını, (1978). 3. Ahmet Refik, "Eski İstanbul Manzaraları (1553-1839)", Timaş Yayınları (1998). 4. Reşat Ekrem Koçu, "lstanbul Tulumbacı /arı", s. 105, Ana Yayınevi (1981). 5. lstanbul Ansiklopedisi, Cilt 4, s. 386-391, Tarih Vakfı (1994). 6. John R. Hali, Jr, "The Smoking-Materia/ Fire Problem", NFPA (2007). 7. Ekrem Işın, "İstanbu/'da Gündelik Hayar, s.237, İletişim (1995). 8. "Progress Towards a Fire-Sote Cigarette" Journal Of Public Health Policy, Volume 16 (4), (1995). ■
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=