1 YANGIN - MAKALE Yangın ve Diğer Mekanik Tesisatlarda Sismik Koruma: Türkiye'den Uygulama Örnekleri Bu makalede depremler hakkında temel bilgilere ve Türk/ye'den seçilmiş ofis binası, alışveriş merkezi ve konut projesi gibi bazı bina ve tesislerde yapılan sismik koruma tasarımı ve uygulama örneklerine yer verilmiştir. Bu çalışmada IBC-2006 (/nternational Buildlng Code} ve T.C. Çevre Özet Depremler öngörülemeyen felaketlerdir. Hiç bir insan gelecekteki bir depremi önceden bilip bunun sonuçlarından kaçamaz. Bu nunla birlikte, günümüze kadar gerçekleşmiş olan depremlerden elde edilen gözlemsel veriler doğrultusunda, bundan sonra olacak depremlerin büyüklüklerine dair yine gözle me dayalı hesaplar yapılabilir. Neticede bu hesaplar, yaşam alanlarımızın depreme karşı korunmasında temel oluşturacaktır. ve Şehircilik Bakanlığı'nın Günümüzde inşaat mühendisleri yapısal Deprem Bölgelerinde açıdan depreme dayanıklı binalar inşa edeYapılacak Binalar Hakkında bilmektedirler. Buna karşılık, yapısal olmayan Yönetmeliği esas alınmıştır._ bileşenlerin sismik korumasının yapılmaması kabul edilemez bir hatadır. Özellikle yağmur- _____ Eren KALAFAT ULUS YAP/ Yapı Malzemeler/ ve İnşaat Taahhüt Tic. Ltd. Şt/. lama tesisatı boruları, yakıt hatları, acil durum ve enerji sistemleri ve benzerlerinin sismik koru ması hayat i önem taşımaktadır. İşlevlerini tam olarak yerine getirebilen mekanik ve elektrik tesisatları olmadan ne yangın koruması, ne enerji beslemesi, ne iletişim ne de sağlık hiz metleri sağlanabilir. Bu makalede depremler hakkında temel bilgilere ve Türkiye'den seçilmiş ofis binası, alışveriş merkezi ve konut projesi gibi bazı bina ve tesislerde yapılan sismik koruma tasarımı ve uygulama örneklerine yer verilmiştir. Bu çalışmada IBC-2006 (lnternational Building Code) ve T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hak kında Yönetmeliği esas alınmıştır. Giriş Bu makalenin amacı binalarda ve tesislerde mekanik ve elektrik tesisatlarında sismik ko rumanın önemini göstermektir. Bu sistemler binaların ve/veya tesislerin depremden sonra ve bazen deprem süresince işlevsel durumda olmalarının temelini oluşturmaktadır. Çalışma - 1 YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 146 1111 90 öncelikle depremler hakkında temel bilgileri ve binalar üzerindeki etkilerini. daha sonra sismik yük hesaplamalarının Türk Deprem Yö netmeliği ile Uluslararası Bina Kodu IBC'nin (ln ternational Building Code) karşılaştırılmasını ve son olarak da mekanik ve elektrik sistemlerinin güvende tutulma yöntemlerini kapsamaktadır. Bu çalışmanın nihai amacı binalarda yapısal olmayan bileşenlerin sismik korunmasının öne mine dair farkındalığın artırılmasıdır. Sismik yükler uluslararası kabul edilmiş bina yönetmelikleriyle hesaplanabilir. Bugün en yaygın olarak kullanılan yönetmelik Ulusla rarası Bina Kodu IBC'dir. Japonya haricinde, neredeyse dünyanın geri kalan tamamında yapısal olmayan bileşenlerin sismik korunma tasarımlarında IBC kullanmaktadırlar. Bu nun nedeni ise pek çok yerel yönetmeliğin (Türkiye'deki Deprem Yönetmeliği de dôhil) mekanik ve elektrik sistemlerinin sismik korun masında teknik açıdan yetersiz kalmalarıdır. öncelikle mekanik bileşen üzerindeki sismik yükler hesaplanmalı, bir sonraki adımda da gerekli önlemler alınmalıdır. Bu ise yapısal olmayan bileşenlerin özel olarak tasarlanmış ve üretilmiş sismik donanımlar (sismik sınırlan dırıcı, sismik izolatör, ön gerilmeli sismik halat ve özel klips sistemleri vs. ) yardımıyla gerçek leştirilebilir. Her iki durumda da sismik yüklerin hesaplanması ve sismik donanımların nasıl uygulanacağına dair ayrıntılı bir projelendirme yapılması şarttır. Depremler ve Mekanik Tesisatlar Üze rindeki Zararları Depremler öngörülemeyen doğa olaylarıdır ve üç temel nedenden oluşurlar; volkanik hareketler, yer altındaki boşlukların çöküşü, 'tektonik hareket' olarak adlandırılan yer ka buğu (fay) hareketleri. İlk ikisi nispeten nadiren
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=