• 1 KAPAK KONUSU - MAKALE schedule ı O borular ile yapılan kurulumlora kıyasla bundan on yıllarca yıl önce schedule 80 borular ile yapılan boru kurulumlarıno sahip bir sprinkler sisteminde korozyono yol açmak için mevcut olacak duvar kalınlıklarını göstermektedir. Schedule 80 Schedule 40 Schedule l O 0,322 inç 0,500 inç 0,188 inç Günümüzdeki daha yüksek korozyon riski düşünüldüğünde, bu schedule 1 O borunun maksimum kabul edilebilir standartlara ulaşmadan önce sadece 0,088 inç kalınlığa sahip olduğu görülmektedir. Daha yüksek basınçlı uygulamalar için, daha yüksek bir minimum kabul edilebilir kalınlık limitine sahip olan schedule 1 O boru sadece hiçbir korozyon olmayacağı varsayılarak hizmet sağlayacaktır ki bunun do kesinlikle imkansız olduğu bilinmektedir. Risk, Uygulamaya Göre Değişmektedir Duvar kaybının kendisi gibi, iç birikimlerin nihai etkisi de büyük oranda kullanılmış olan boru sistemine bağlıdır. Açık bir boru sisteminde biriken atıklar kolayca görülebilir ve telafi edilebilir. Diğer yandan, kopalı bir sistem ise, bir ısı transfer kaybı, sızıntı veya bir başka işletim problemi ortaya çıkıncaya kadar söz konusu problemi saklayacaktır. Ancak bir yangın sprinkler sisteminde korozyon genelde tamamen gözle görünmez olmaktadır ve uzun yıllar fark edilemeyeb i lmektedir. Herhangi bir sızıntı meydana gelmeden önce hiçbir dış işaret veya gösterge oluşmamaktadır ve sızıntı meydana geldiğinde ise, genelde geri dönülemez hasar meydana gelmiş olmaktadır. Bir borudaki korozyon problemini tespit etme anlamında mevcut olan en az sistem bozucu ve maliyet etkin teknoloji şüphesiz ultrosondur ve yangın sprinkler sistemlerinin değerlendirilmesi anlamında çok ender olarak kullanılmaktadır. Çoğu durumda, bir yangın sprinkler sistemindeki sızıntı ile ilgili endişelerin 1YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 147 64 odak noktası, bir yangın acil durumunda borunun gerekli su akışını soğloyobilip sağlayamayacağı konusu yerine ağırlıklı olarak suyun yol açabileceği hasar veya sistemin yenilenme maliyeti üzerine olmaktadır. Bir yangın acil durumunda borunun gerekli su akışını soğloyobilip sağlayamayacağı konusu ise her zaman için en büyük tehdidi teşkil etmektedir. Sistemin Bozulma Potansiyeli Uzun yıllar süren korozyon sonucunda binlerce kilogramlık atık biri kebilir ve bir acil durumda bir yangın pompasının şiddetle su göndermesi sonrasında bu atık boru boyunca hızlıca ilerleyerek volfloro ve sonuç olarak sprinkler kafalarına kadar ulaşabilir. Bu noktada, eğer yangın noktasına su iletilemez ise, tüm yangınla mücadele ekipmanları, komutve kontrolleri, algılama sistemleri, planlama, denetim ve acil durum eğitimi birden değersiz hole gelir. Bu tür bir facianın potansiyeli kolayca ortaya konulmuştur. Örneğin, 8 inç çapında schedule 1 O boruya sahip bir sprinkler sisteminde meydana gelen %25'1ik bir et kalınlığındaki kayıp, bir sızıntı veya sistem bozulması şeklinde bir uyarı meydana getirmek için yeterli değildir. Buna ilave olarak, fabrikadan yeni çıkmış ve ı ft uzunluk için 1 7 pound ağırlığa sahip bir çelik borudaki aynı %25'Iik kayıp aynı zamanda 4.25 pound ağırlığında çeliğin aynı borudan aşındığı ve daha az yoğunluğa sahip demir oksit partikülleri formunda borunun içerisinde birikeceği anlamına gelecektir. 600 ft uzunluğundaki bir sprinkler sistemi borusu için, 2,500 pound ağırlığında pos, borunun içine yapışmış sertleşmiş birikinti ve tüberküller halinde birikecektir. Geri kolon ise dipte gevşek atık ve çamur olarak birikecektir. Bu materyal zaman içerisinde birikmektedir ve bir noktada boru duvarı çatlar ve problem, belki de bir yangın sırasında ortaya çıkar. Olası bir daha kötü durum senaryosunda, bu gevşek pos ve çamur, bir yangın pompasının bir yangın alarmı ile devreye girmesi ile boru içinde ilerleyecektir. Binlerce pound ağırlığında pos bir i kintisi bir onda yangın lokosyonuno doğru hızla ilerleyecektir ve olasılıkla kontrol ve pre-oction volflorını, ozoltıcılorı, daha ufak çapa sahip boruları veya sprinkler kafalarını tıkayacaktır. Yangın acil durumunda, yangın spri nkler borularınıntamamen pos ve çamur ile tıkanmış olduğu bir senaryo gerçekte pek çok kez meydana gelmiş ve yangından korunma sistemine sahip olduklarını düşünen kişileri böyle bir korumadan mahrum etmiştir. Mikrobiyolojik Faktörler ve Diğer Sebepler Bu tür şiddetli korozyon problemlerinin sebebi genel olarak mikrobiyolojik faktörler olarak kabul edilmiştir. Mikrobiyolojik faktörler en önemli sebep o l makla birlikte, bu faktörlerin nihai sonucu olan ve boruların çatlamas ı na yol açan pos birikimleri diğer pek çok korozyon mekanizmaları ile de üretilebilmektedir. Ancak bütün problemlerin ortak noktası sistemin içine taze suyun filtre edilmesidir. Eğer sistem su ile doldurulup öyle bırakılırsa az miktarda pos meydana gelir, oksijen tükenir ve korozyon neredeyse tamamen durur. Bunun aksine, daha yeni binaların sürekli olarak renovosyonu ve yenilenmesi ile her filtreleme ve yeniden doldurma işlemi boru içerisine yeni oksijen, biyolojik kaynaklarve onların yaşaması için gerekli bes i n maddeleri sokmaktadır. Günümüzde ortaya çıkan daha büyük yangın sprinkler sistemi problemlerinin temel sebeplerinden bir tanesi bunların ilk başlangıçta düzgün şekilde çalışmasını sağlamak için zorunlu kılınan prosedürlerdir. Yangın sprinkler sisteminin her bir zorunlu testi, sistemi daha do kötü hole getirecek taze suyu sisteme getirmektedir. Modern sprinkler sistemlerini olumsuz etkileyen bu kadar çok faktör ve de çok az sayıda koruyucu tedbir mevcut olduğu için, korozyonların daha iyi takip edilmesi, bir yangın acil durumunda suyun mevcut olmasını garantileyebilmek için tek yöntem olmaktadır. ■
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=