KAPAK KONUSU -MAKALE personelin tahliyesine ve yapabiliyorsa boruya müdahale etmeden ikincil yangınları söndürmeye ve soğutma çalışmalarına başlaması çok önemlidir. Rhodes emniyetl i mesafeyi Rs, güneş ışınlarının dünyaya olan maksimum etkisi olan l 365w/m2 olarak almaktadır. Rs mesafesini yarısında ısı etkisi bu değerin 4 katına çıkarak 5460 W/m2'ye ulaşır ve yüzey sıcaklıklarını kısa bir süre içinde 200°C'ye çıkmasını sebep olur. Bu miktarda bir yayılıma maruz kalan insan EN 1 3645 sf 9 da belirttiği gibi 1 5 sn içinde b i r sığınağa yetisemez ise 2. derece yanığa maruz kalabiliyor. {2}. Rhodes'in formülü aşağıdadır: Rs= 1 7, 1 7* Dp *(Pa- Pb) 0-25 Rs Emniyet mesafesi Dp Boru iç çapı Pa Hat basıncı Pb Atmosfer basıncı 4" Sch 80 boru için metre 0,05 metre 7 000 000 Pa 101 000 Pa Rs= 1 7, l 7*0,098*(71 Ol 000-1 Ol 000) 0 - 25 Rs= 86,54 m...............Rs/2= 43,27 m 3" Sch 80 boru için Rs= 1 7, 1 7*0,074*(71 01 000-101 000) 0 - 25 Rs= 65,35 m...............Rs/2= 32,67 m 2" Sch 80 boru için Rs= 1 7, l 7*0,0496*(71 Ol 000-1 Ol OOOf 25 Rs= 43,8 m.... . ..........Rs/2= 21,9m Tesis girişinde 2" boru kullanılmış ise 21,9 m mesafede 5460W/m2 yani güneşin yaklaşık 4 katı şiddetinde bir radyasyona maruz kalacaktır. Termal Radyasyonun İnsanlar Üzerindeki Etkisi Bu mesafede kalış sürelerinde olanlar Mark J.Stephens tarafından hazırlanarak GRi ye verilen raporda açıkca belirtiliyor. { 3} Yukarıda tercümesi verilen Tablo 2. ı de 5050 W/m2 bir ışınım etkisi altında 1 YANGIN ve GÜVENLİK SAY! 147 66 Termal Radyasyonun İnsanlar Üzerindeki Etkisi Termal Termal Yanma Kabarcık Kabarcık 1% 50% 100% radyasyon radyasyon eşiği oluşması oluşması ölüm ölüm ölüm yoğunluğu yoğunluğu sn alt eşik üst eşik oranı oranı oranı Btu/hr ft2 kW/ms sn 1600 5,05 30,3 24,4 2000 6,31 23,5 1 8, l 3000 9,46 1 4,7 10,6 4000 12,62 10,6 7,2 5000 15,77 8,2 5,4 8000 25,24 4,8 2,9 10000 31 ,55 3,7 2,1 12000 37,85 3 1,7 yanma sınırını 30,3 saniye olarak veriyor. Bu sınırda deride kabarcıklar 24,4 ila 81,3 sn arasında oluşuyor, % ı oranında ölüm yaklaşık 2 dakika sonra, %50 ölüm oranı 5 dakika sonra, ve 7 dakika sonra çok fazla şans kalmıyor. %1 ölüm oranından kastedilen 5050 W/m2'ye 123, ı sn maruz kalan l 00 insandan bir tanesinin dayanamama ihtimali olmasıdır. % ı 00 ölüm oranı, şahsın elbiselerinin hiçbir ateşleyici olmadan tutuşma süreci kastedilmektedir. Yani 2 dakika sonra ölümlerin başlama ihtimali vardır. İnsanlara güvenli gelen, aslında dakikalar ile ifade edilebilecek sürelerde, etki alanı içinde kalan personelin çok hızlı tahliyesi gerekmektedir. Aynı yazıda kaçış hesabı yapılmaktadır. Kaçış için 30,3 sn kullanılmaktadır. İlk ı -5 sn hareketsiz geçen ve durumu anlama süresinden sonra 2.5 m/sn hızla sığınağa doğru kaçarsa 60 metre uzaklaşır ve kurtulur. Ancak yaralanan veya bilincini kaybeden personel unutulursa şansı kalmaz. ı Rhodes'in 2 1 ,9 metrelik mesafesini Mark J. Stephens tarafından GRl'e verilen rapor ile karşılaştırırsak, onun aldığı kriterler yerine aşağıda izah edileceği gibi 5000 W/m2 değerini alırsak farklı bir neticeye varmayacağız, Bahsedilen yazıda limit değeri olarak 5000 Btu/ft2/hr yani ı 5 770 W/m2 veriliyor. Bu şartlar için formül aşağıdaki gibidir, r= 0,685* (P*d2) 2 Sayfa l O Formül 2.8 sn sn sn sn 81 ,3 1 23, l 267, l 406,4 60,4 91,5 198,5 302,l 35,2 53,4 1 1 5,8 1 76,2 24 36,4 79 120,2 1 7,9 27 58,7 89,3 9,6 14,5 31 ,4 47,8 7, l 10,8 23,3 35,5 5,6 8,4 18,3 27,9 Bu formüle değerler konulduğu zaman emniyet mesafesini 6,65 metre olduğunu görürüz. Bu değerin kabulu ahşap malzemenin dayanımı ile ilgilidir. Termal Radyasyonun Ahşap Malzeme Üzerindeki Etkisi C o � ::ı C ıtJ>N t.2 � C C .C � ::ı :a - ·gı C aı § > 4000 5000 8000 10000 12000 C ., o E a� t ::ı C •C> � ::ı cc E •� � > 12,62 15,77 25,24 31 ,55 37,85 ·;;; ';;; C !! .! !! Ql ,::, - ,::, 'ti ., Ql ., C C O C tJ�C E - ., E = ., -o ..,ı:, § 'a §j ı-- ... ateşlenmez ateşlenmez 1 1 62,3 ateşlenmez 37,8 ateşlenmez 1 8,7 65,3 1 1 ,6 26,3 Tablodan görüleceği gibi 15,8 kW/m2 değerinde bir yayılıma uğrayan ahşap bir yapı ancak 20 dakika sonra bir kıvılcım ile karşılaşırsa yanacaktır, kendiliğnden tutuşmasına ise olanak yoktur. Kendiliğinden tutuşması ancak 37,85 kW/m2 değerindeki bir ışınıma l dakikadan fazla maruz kalırsa meydana gelecektir. Bu yüzden kendisi bu değeri alıyor ve bu seviyede ahşap bir yapının yanmayacağı, içindeki insanların zarar görmeyeceği, dışarıda kalan insanların süreli etkilenmede zarar görecekleri ama ölüm oranının düşük olduğunu söylüyor. Yalnız Rhodes'in kabül ettiğinden 3 misli fazla ısı 8.2 saniyede yanmaya sebep
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=