1KAPAK KONUSU - MAKALE Yangın Korunum Sistemlerinde Kullanılan Köpüklü Söndürme Sistemleri ve Köpük Bilgisi (1) Bu yazıda öncelikle köpüklü söndürme sisteminin temel elemanı olan köpük üzerine değinilecek ve özellikle endüstriyel tesislerde köpüklü söndürme sistemlerinin prensiplerinin ve tasarımının daha ilk aşamalarında dikkat etmemiz gereken köpük oranı, köpük türü ve köpük özelliklerinin doğru seçilmesi ile ilgili bilgi verilmeye çalışılacaktır. __ ______ Ahmet TUNÇ Makine Mühendisi EMO-AWAZ Yangın Sistemleri 1 YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 148 56 Yangın korunum ve müdahale sistemleri bünye- verimli olarak B sınıfı yangınlarda yaygın olarak sinde otomatik veya elle başlatılabilir (manuel) kullanımı olmaktadır. olarak kullanılan köpüklü söndürme sistemleri sektörde bilindiği gibi ciddi birönemesahiptir, Müdahale ekipmanları ve sistematikşekilde birbirine bağlı olarak çalışan sistem elamanları standartlar ve üreticilerin belirlediği uyumluluk ve uygunluk çerçevesinde seçilip, tasarımı yapılarak kullanıl dığı taktirde gerçek manada görevini sağlıklı bir şekilde yerine getirebilmektedir. Bu çerçevede geniş bir alanda sistem elemanlarına sahip olan köpüklü söndürme sistemleri kullanım alanlarına, ekipman özelliklerine ve sistem tasarımına göre farklı alanlarda değerlendirilebilir, incelenebilir. Fakat bu yazıda öncelikle köpüklü söndürme sisteminin temel elemanı olan köpük üzerine değinilecek ve özellikle endüstriyel tesislerde köpüklü söndürme sistemlerinin prensiplerinin ve tasarımının daha ilk aşamalarında dikkat etme miz gereken köpük oranı, köpük türü ve köpük özelliklerinin doğru seçilmesi ile ilgili bilgi vermeye çalışılacaktır, (Köpüklü söndürmeye dair diğer bil giler bu yazı sonrasında devam edecekolanyeni sayılardaki bölümlerde yayınlanacaktır.) Köpük? Yangına müdahale sistemlerinde kullandığımız köpük, 1 902 yılında Rus mühendis ve bilim adamı olan Al eksandr Loran tarafından bulunmuş ve daha sonraki yıllarda farklı araştırmacı ve üreticilertarafından geliştirilmiştir. Aleksandr Loran ise 1 902 yılında petrol endüstrisinde merkez olan Rusya'da çalıştığı sırada, petrol yangınlarının söndürülmesinin ne derecezorvegüç olduğunu fark eder ve bu konuda bir girişimde bulunmak istemesi üzerine yangın söndürme sistemlerinde kullandığımız köpük bulunur. Köpük: Temel olarak taşıyıcı sıvı ile karışarak, hava kabarcıkları ile genişletilmiş, sudan ve yanıcı sıvılardan hafif olan kimyasal madde olarak tanımlanır. Ne Tür Yangınlarda Köpüklü Su (Köpük) kullanabiliriz? Köpüklü-Su genellikle A sınıfı ve B sınıfı yan gınlarda kullanılabilmektedir. Fakat yoğun ve A Sınıfı Yangınlar Yanıcı katıların sebep olduğu yangınlardır. B Sınıfı Yangınlar Yanıcı-Parlayıcı sıvı ve gaz yangınlarıdır. İki ana bölüme ayrılır. 1 . Yanıcı Sıvı : Alevlenme noktası 37.8 C'nin üzerindedir. 2. Parlayıcı Sıvı: Alevlenme noktası 37.8 C'nin altındadır. • Hidrokarbonlar (Ham Petrol, Benzin, Mo torin, JP4, Heptane, Kerosene). Su ile karışmazlar. • Polar Solventler (Ketones, Esters, Alcohol, MTBE, Amine). Su ile karışırlar. Not: Bazı endüstriyel solventler her iki yanıcı sıvı grubuna dahildir. Bu sebeple her zaman yangına karşı koruduğumuz ve söndürmeye çalıştığımız malzemeyi iyi tanıyarak uygun söndürücü ve sistem ile uygun kurallara ria yet ederek müdahale etmeliyiz, özellikle sıvı yanıcı malzemeler için Malzeme Bilgi formları (Material Safety Data Sheet: MSDS) önem arz etmektedir. Yangınlarda Neden Köpüklü Su Kullanırız? Köpüklü-su aşağıdaki etkiler i yapabileceğimiz yukarıda belirtilmiş yanıcılarda kullanılabilir. Bu yanıcılarda diğer söndürücüler kullanıldığı taktirde yanma olayı sonlandırılamaz, güvenli şe kilde kontrol altına alınamaz veya kontrol altına alabilmek için gerekli etkileri gösteremezler. Köpüklü-Su: Yanan yüzeye yayılır ve sonrasında şu etkilere sebep olur. • Yanıcı yüzey ile havanın temasını keser. • Sıvı yakıt yangınlarında parlayıcı etkiye sahip sıvı yakıt buharını önler. • Yakıt yüzeyi ile alevi bir tabaka oluşturarak (film) birbirinden ayırır. • Yanan yak ı tı muhafaza eden metal yüzeylerin soğutulmasına yardımcı olur.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=