1iş GÜVENLiĞi - RAPOR Temel Yöntem İş kazalarının birinci dereceden ve doğrudan nedenini oluşturan güvensiz durumların ortadan kaldırılarak iş güvenliğinin sağlanması olanaklıdır. İş güvenliğinin temel ilkesi, çalışan insanın en dikkatsiz ve güvensiz davranışına karşın iş kazasının oluşmasını önleyecek önlemlerin alınmasıdır. Çünkü çalışan insanın doğal yapısı gereği ve çok değişik etkenlerin etkisi ile üretim sürecinde güvensiz davranışlarda bulunması her an olasıdır. Bu ise iş yeri ortamından, üretim sürecinden, üretim araçlarından, yönetim ve denetim aksaklıklarından kaynaklanan tehlikelerin saptanmasını ve ayrıntı lı çözümlemelerinin yapılmasını gerektirmektedir. İş güvenliği konusunda yapılan bilimsel çalışmalar, iş kazalarının nedenlerini oluşturan güvensiz durumlar ve güvensiz davranışların üretim sürecindeki hangi aksaklıklardan kaynaklandığının saptanmasının büyük önem taşıdığını göstermektedir. İş kazalarına neden olan tehlikelerin saptanarak çözümlemelerinin yapılmasından sonra, iş güvenliği önlemlerinin belirlenerek uygulanması gereklidir. Tehlikelerin Saptanması İş güvenliği çalışmalarında ilk aşamayı; üretim sürecinden ve iş yeri ortamından kaynaklanan tehlikelerin saptanması oluşturmaktadır. İş kazalarının oluşmasına neden olan tehlikeli durumların saptanması için iş yerinin, üretim teknolojisinin, üretim araçlarının, kul lanılan hammadde ve yardımcı maddelerin, enerji kaynaklarının, makine ve el aletlerinin yapısı, niteliği ve özellikleri incelenmelidir. Üretim sürecinden ve yapılan işin niteliğinden kaynaklanan tehlikeler belirlenmeli, yoğunluğuna, önem ve önceliğine göre sıralanmalıdır. Kaza istatistikleri değerlendirilmeli ve kaza analizleri yapılmalıdır. değerlendirilmeli ve sonuçları kayıt l ara geçirilmelidir. Kaza analizlerinin amacı koza nedenlerini ve oluş biçimi ile ilgili en doğru ve geçerli bilgiyi almaktır. Tam ve doğru olarak yapılmış bir analiz daha başka veya benzeri kazalardan korunma açısından büyük önem taşımaktadır. Böylece görülemeyen tehlikeleri ortaya çıkarmak olanaklıdır. Büyük, küçük, hasara yol açan, yaralanmayla, yaralanmasız sonuçlanan bütün kazaların analizi yapılmalıdır. Tehlikeli durumları gidermek, güvensiz davranışları düzeltmek ve oluşabilecek kazaları önlemek amacıy la yapılan işin niteliğine ve üretim araçlarının işlevine uygun olarak koruyucu çeşitleri saptanmalı ve en etkin olanı seçilmelidir. Çalışanların bir plan dôhilinde eğitimine önem verilmelidir. İş yeri düzeni, zemin durumu, makina koruyucuları, kişisel korunma araçları, iş makinaları ile iş yerlerindeki aydınlatma, Çünkü her 601 kazadan l tanesi ölüm havalandırma, ısı, ekipmanların yerleşimi, veya sürekli iş göremezlik, l 00 tanesi nem ve gürültü düzeyi yapılan işin niteliğigeçici iş göremezlik gerektiren yaralan- ne, sağlık ve güvenliği sağlamaya uygun ma ile sonuçlanmakta ve 500 tanesi ise hale getirilmelidir. Üretim sürecindeki işyaralanma olmaksızın gerçekleşmektedir. lemlerin çözümlemesi yapılarak tehlikeler i Kaza istatistiklerinin değerlendiril mesi giderecek şekilde yeniden düzenlenmesi sonucu tehlikenin önceden saptanması sağlanmalıdır. amacıyla yararlanıl malıdı r. Her küçük hasarla, yaralanmasız geçiştirilen kaza, Güvenlik Önlemlerinin daha sonra oluşabilecek tehlikeli kazaların Uygulanması habercisidir. Bu nedenle bütün kazaların Saptanan ve çözümlemesi yapılan istatistiklereve kayıtlara geçirilmesi, ayrıntılı tehlikeleri gidermek amacıyla geliştiriolarok analizlerinin yapılması gerekl idir. len güvenlik önlemleri projelendirilerek uygulamaya konmalıdır. Alınan güvenTehlikelerin Çözümlenmesi Tehlikelerin lik önlemleri ve geliştirilen koruyucular çözümlenmesi çalışmalarında iş yerinde tehlikeyi tamamen ortadan kaldırmalı, oluşan kazaların soruşturulması, daha sonra oluşabilecek kazaların önlenmesine yönelik olmalıdır. İş kazalarına neden olan tehlikeli durumların ve davranışların niteliği ve nedenleri belirlenmelidir. Kaza soruşturmalarıyla iş kazalarına neden olan tehlikelerin çözümlenmesi yapılmalıdır. İş yerinde üretim süreci, yapılan işin niteliği ve kullanılan üretim araçları incelenerek, kaza soruşturmaları ve istatistiklerden yararlanılarak tehlikeli durumların nedenler i ve oluş biçimleri çözümlenmeli, önem ve önceliklerine göre sıralanmalıdır. Güvenlik Önlemlerinin Geliştirilmesi çalışmayı zorlaştırmamalı, kendisi tehlike oluşturmamalı , bakım ve kullanımı kolay olmalıdır. Alınan önlemler uygulamaya konulan güvenlik kuralları sürekli olarak denet l enmeli, herhangi bir aksaklık oluşmasında hemen giderilmeli ve yeniden düzenlenmelidir. Üretim süreci değişken nitelik taşımakta, sürekli devingenlik göstermektedir. Uygulamaya konulacak güvenlik önlemleri de buna uygun olmalıdır. İş güvenliği önlemlerinin alınmasından sonra da zamanla yeni süreç ile birlikte yeni tehlikeli durumlar oluşabilmektedir. Bu nedenle üretimin her aşamasında kontrol ve denetim aksamaSaptanan ve çözümlemesi yapılan teh- don sürdürülmelidir. Kontrol ve denetim Önceki yıllara ait kaza istatistikleri ince- likelerin niteliğine göre alınması gerekli çalışmaları için iş yerinde bir sistem oluşlenerek kazaların nerede, nasıl ve hangi güvenlik önlemleri belirlenmelidir. Çalışma turulmalı, bu sistemin içerisinde alt ve orta nedenden meydana geldiği saptanma- koşulları ve üretim yöntemleri dikkate alı- kademe yöneticileri de dôhil olmak üzere lıdır. Her iş kazasından sonra güvensiz narak tehlikelerin ortaya çıkmasını önleye- farklı meslek gruplarından seçilen kişilerin koşul ve güvensiz eylem saptanmalı , cek güvenlik önlemleri geliştirilmelidir. de yer alması sağlanmalıdır. ■ 1 YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 152 92
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=